De resultaten van CurieuzenAir, het grote burgeronderzoek naar luchtkwaliteit in het Brusselse Gewest waarvan De Standaard mediapartner is, zijn bekend. In oktober 2021 hebben 3.000 Brusselse inwoners, scholen, bedrijven en instellingen de concentraties stikstofdioxide (NO₂) in hun straat gemeten. NO₂ is een goede indicator voor verkeersvervuiling.

Het plaatje oogt beter dan verwacht. In grote delen van het gewest is de luchtkwaliteit vrij goed. De gemiddelde NO₂-concentratie is 24 µg/m³ (microgram per kubieke meter lucht), wat overeenkomt met een lichtgroene bol op de interactieve stippenkaart. Maar gemiddelden zeggen niet zoveel. Luchtkwaliteit verschilt van straat tot straat. Dit onderzoek toont opnieuw aan dat de waarden in de ene straat goed kunnen zijn, terwijl ze om de hoek in het rood gaan.

Volgens de Europese luchtkwaliteitsrichtlijn mag niemand op een plek wonen of werken waar de NO₂-concentraties de grenswaarde van 40 µg/m³ overschrijden. Toch is dat op 1,4 procent van de meetpunten het geval. Op die plaatsen wonen naar schatting 17.000 Brusselaars. Omgekeerd is 1,6 procent van de deelnemers (20.000 inwoners) gezegend met erg gezonde lucht, die onder de advieswaarde van de Wereldgezondheidsorganisatie zit.

Verder woont de helft van de Brusselaars op een plaats met gemiddelde tot matige luchtkwaliteit, en nog eens 15 procent (184.000 mensen) heeft ondermaatse tot slechte luchtkwaliteit.

Hoe armer, hoe ongezonder de lucht

Opvallend: gezonde lucht is ongelijk verdeeld in Brussel. Hoe verder van de Vijfhoek en de 19de-eeuwse gordel verwijderd, hoe schoner de lucht. Hieronder zit een opvallende sociale kloof. De wijken met de grootste bevolkingsdichtheid en de laagste inkomens, hebben de slechtste luchtkwaliteit. Je vindt ze vooral terug in Molenbeek, Sint-Joost-ten-Node, Koekelberg, Schaarbeek en Sint-Gillis. De rijke residentiële buurten in het zuiden van het gewest hebben de zuiverste lucht. Die liggen met name in Sint-Pieters-Woluwe, Sint-Lambrechts-Woluwe, Watermaal-Bosvoorde, Oudergem en Ukkel.

De vrij gunstige resultaten in Brussel zijn vooral het gevolg van beleid. Strengere emissieplatforms van Europa pushten autofabrikanten naar schonere wagens. Ook lokale maatregelen zoals de invoering van de lage-emissiezone en een voetgangersgebied spelen een rol. Dat gemeten werd tijdens de coronaperiode met veel telewerk, speelt ook mee. Het geeft aan wat de impact kan zijn van maatregelen die autoverkeer ontmoedigen.