Oekraïense president roept VN-Veiligheidsraad op tot onmiddellijke actie: "Anders kunnen we de VN gewoon opdoeken"

Zelenski sprak de leden van de VN-Veiligheidsraad toe zoals hij de voorbije weken al vele parlementen in verschillende landen heeft toegesproken: zittend achter een bureau en met een waterval van woorden.

De Oekraïense president begon met een beschrijving van wat er in Boetsja en andere steden nabij Kiev is gebeurd en van wat hij met eigen ogen gezien heeft. Zelenski bracht gisteren een bezoek aan Boetsja.

"Ze hebben hele families gedood en geprobeerd de lichamen te begraven. Ze hebben mensen op straat neergeschoten. Sommigen achter in het hoofd. Ze hebben mensen in appartementen en huizen gedood. Burgers die probeerden te vluchten werden in hun auto's verpletterd door tanks, in het midden van de straat. Ze hebben ledematen afgehakt. Vrouwen verkracht in het bijzijn van kinderen... Gewoon voor hun plezier."

Zelenski vergeleek deze misdaden met wat bijvoorbeeld IS in Syrië en Irak heeft gedaan. En dat allemaal door een lid van de VN-Veiligheidsraad, gooide Zelenski zijn publiek voor de voeten. De Oekraïense president vroeg zich luidop af waar de veiligheid is "die de Veiligheidsraad moet garanderen". "Waar is de vrede? Het opzet van deze organisatie", herinnerde Zelenski de leden van de Veiligheidsraad aan Artikel 1 van het Handvest van de Verenigde Naties. "Dat handvest is letterlijk geschonden."

Hij waarschuwde ook dat de oorlog in Oekraïne een bedreiging is voor het internationale recht. "Als we zo doorgaan, zullen landen alleen nog een beroep doen op wapens om hun veiligheid te garanderen en niet meer op het internationale recht." Zijn conclusie in dat geval: "Dan kunnen we de VN beter opdoeken. Dus als jullie dat niet willen, moeten jullie onmiddellijk actie ondernemen."

Op die manier confronteerde Zelenski ook de Veiligheidsraad met een ongemakkelijke waarheid, net zoals hij in verschillende nationale parlementen al deed. Wat is een Veiligheidsraad waard als ze er niet in slaagt om een agressor te dwingen om vrede te sluiten, als ze een van de permanente leden niet kan straffen, vroeg hij zich af. Zelenski riep dan ook op om de VN en de Veiligheidsraad te hervormen. "We moeten alles doen in onze macht om een meer doeltreffende VN te creëren voor onze nakomelingen."

Zelenski noemde de wreedheden in Boetsja de "ergste oorlogsmisdaden sinds de Tweede Wereldoorlog". "Nu kan de wereld zien wat Russische militairen hebben gedaan in Boetsja, maar de wereld moet nog zien wat ze in andere steden en regio's in Oekraïne hebben gedaan." Het is duidelijk wat de Russische doelstelling is, geeft Zelenski aan: "Ze willen ons in slaven veranderen, ze willen onze rijkdom. Ze laten ons land in een ruïne achter."

Wat de Russische reactie op de beelden uit Boetsja betreft, zei Zelenski dat er genoeg sluitend bewijs is. (Volgens Rusland zijn de beelden in scène gezet door Oekraïne, met hulp van het Westen, om Rusland in diskrediet te brengen.) "Het is 2022. We kunnen een uitgebreid onderzoek voeren, met de hulp van internationale journalisten, instellingen en het Internationaal Strafhof."

"We moeten voor eens en voor altijd degenen straffen die zich geprivilegieerd voelen en denken dat ze met alles kunnen wegkomen." Zelenski riep op tot de oprichting van een internationaal tribunaal in navolging van het Neurenbergproces na de Tweede Wereldoorlog. "De Russische militairen die dit hebben gedaan en zij die de bevelen gaven, moeten meteen berecht worden voor oorlogsmisdaden", vindt hij.

Zelenski liet de Veiligheidsraad ten slotte nog een filmpje zien met beelden uit onder meer Boetsja en Marioepol, "omdat niet iedereen naar ons land kan komen".

"Wij hebben vrede nodig, Europa heeft vrede nodig, de wereld heeft vrede nodig", besloot hij.

Rusland blijft erbij dat de beelden uit onder meer Boetsja geënsceneerd zijn en probeerde dat met verwijzingen naar een reeks video's op sociale media te staven. Volgens de Russische ambassadeur bij de VN Vassili Nebenzia was "geen enkele burger het slachtoffer van welke vorm van geweld dan ook toen de Russische troepen Boetsja controleerden". Hij herhaalde ook dat Rusland geen burgers aanvalt en Oekraïne niet wil bezetten. "Wij willen vrede brengen in de Donbas."

De Russische ambassadeur legt de schuld ook bij Oekraïne. "Oekraïense neonazi's en radicalen hebben ongezien geweld gebruikt tegen burgers, die ze gebruiken als menselijk schild", zo klinkt het. "Ze zetten zware artillerie en raketlanceerders naast woningen."

Voor de toespraak van Zelenski kwam ook VN-secretaris-generaal Antonio Guterres aan het woord. Hij noemde de oorlog in Oekraïne een van de "grootste uitdagingen voor de internationale orde". Guterres riep op tot een onmiddellijk onafhankelijk onderzoek naar de mogelijke oorlogsmisdaden in Boetsja en tot een onmiddellijk staakt-het-vuren. Hij wees ook op de gevolgen van de oorlog wereldwijd, met name in ontwikkelingslanden. "Deze oorlog moet onmiddellijk stoppen."

De VN maakte ook bekend dat ze "geloofwaardige beschuldigingen" heeft ontvangen dat het Russische leger al zeker 24 keer clustermunitie heeft gebruikt in bevolkte gebieden. Er loopt ook een onderzoek naar het gebruik van clustermunitie door Oekraïne. Daarnaast lopen er ook onderzoeken naar beschuldigingen over groepsverkrachtingen door Russische soldaten en verkrachtingen waar kinderen bij zijn. De VN is ook bezorgd over video's van misdaden tegen krijgsgevangenen "door beide partijen".

Volgens de VN zijn al zeker 1.430 burgers omgekomen in de oorlog in Oekraïne. Meer dan 11 miljoen mensen zijn hun huizen ontvlucht, 4,3 miljoen mensen zijn naar het buitenland gevlucht.