Politieke partijen die een rechts-populistisch pad volgen, hebben op het klimaatbeleid van een land een negatieve impact. Dat blijkt uit een studie van wetenschappers van de Sussex University en de Warwick University, gebaseerd op een analyse van het beleid van ruim vijfentwintig landen over een periode van meer dan een decennium.

De onderzoekers stelden daarbij vast dat het gecombineerde effect van de aanwezigheid van een rechts-populistische partij in het parlement en in de regering het gevolgde klimaatbeleid met ongeveer 25 procent afzwakte.

Evenredige vertegenwoordiging

“De impact is echter niet overal even diepgaand”, stippen de onderzoekers Matthew Lockwood en Ben Lockwood aan. “Rechts-populistische partijen hebben in het algemeen een negatief effect op het klimaatbeleid van de overheid. In lidstaten van de Europese Unie wordt die impact echter afgezwakt. Dat geldt tevens in landen waar het politiek stelsel volgens de evenredige vertegenwoordiging functioneert.”

“Deze bevindingen komen overeen met onze hypothese dat in landen met een evenredige vertegenwoordiging, rechts-populistische partijen meestal als een kleinere partner in een regeringscoalitie hun opwachting maken”, verduidelijken de onderzoekers.

“In de meeste gevallen hebben ze in de regering slechts een beperkt aantal vertegenwoordigers en ze vertonen daarbij een neiging om geen prioriteit te geven aan portefeuilles die voor het klimaatbeleid relevant zijn.”

“Dat is echter helemaal anders in landen waar kiessystemen volgens het meerderheidsstelsel werken”, stippen de wetenschappers aan. “Wanneer in dergelijke systemen rechts-populistische partijen in de regering komen, blijkt hun invloed op het klimaat een veel grotere omvang te hebben.”

Onder meer voormalig Amerikaans president Donald Trump wordt daarbij als voorbeeld naar voor geschoven. Trump besliste immers om de Verenigde Staten uit het Klimaatakkoord van Parijs te halen, terwijl hij tevens alle steun aan de steenkoolindustrie gaf. In Australië besliste de voormalige premier Tony Abbott anderzijds het systeem van de verkoop van emissierechten op te schorten.

Nieuw strijdtoneel

De wetenschappers waarschuwen ook dat de populistische partijen door de hogere kosten van het levensonderhoud en de oorlog van Rusland tegen Oekraïne een groeiend probleem dreigen te worden.

“Rechts-populistische partijen vertonen de neiging zich bij een crisis bijzonder reactief te tonen”, merkt hij op. “In Europa stond daarbij vooral de immigratie centraal, terwijl in het Verenigd Koninkrijk vooral rond de brexit een grote activiteit werd opgemerkt.”

“Die problematieken zijn momenteel echter enigszins op de achtergrond geraakt, waardoor het rechts-populisme nu vooral het klimaatbeleid als doelwit viseren. We hebben hier te maken met dezelfde mensen, die nu echter van het klimaat het strijdtoneel willen maken.”

“Dat risico is in het Verenigd Koninkrijk wel groter dan in de Europese Unie”, werpen de onderzoekers op. “Het Verenigd Koninkrijk heeft hetzelfde type kiesstelsel als landen zoals Canada, Australië en de Verenigde Staten.”

“Indien een meer klimaatvijandige factie een grotere greep krijgt op de conservatieve partij, moet in de Britse politiek een veel schadelijker impact worden gevreesd dan in de lidstaten van de Europese Unie, die met een evenredige vertegenwoordiging werken.”

(lb)