"Mama, ik ga dood": aangrijpende beelden tonen leed van verminkte burgers in Oekraïense ziekenhuizen

Morenatti weet waarover hij spreekt. Zelf raakte hij in 2009 zijn linkerbeen kwijt terwijl hij verslag uitbracht over de oorlog in Afghanistan. “Ik ben niet meer geïnteresseerd in oorlogsverslaggeving van aan het front, maar wel van áchter de frontlinies. Het enige dat daar rest, is een rauwe getuigenis van de wreedheid van deze verdomde oorlog”, vertelt hij aan persbureau AP, waar hij al jaren voor werkt.

Het was 14 maart toen bommen neerregenden op Rozvazhiv bij Kiev, het dorp waar Olena Viter (45) met haar man Volodymyr en zoon Ivan (14) woonde. De explosie die haar het linkerbeen kostte, rukte ook Ivan uit haar leven. Haar man begroef hem samen met nog een andere jongen die toen het leven liet. In hun tuin, want door de constante gevechten raakten ze niet tot bij de begraafplaats.

Olena en een twintigtal anderen raakten gewond. Toen ze hoorde dat haar zoon bij de vijf doden was, smeekte ze haar buurman om zijn geweer te halen en haar dood te schieten. Maar haar man overtuigde haar om bij hem te blijven, omdat hij niet zonder haar kon leven.

Nu rouwt ze niet alleen om haar zoon, maar ook om het verlies van haar been, dat net onder de knie is afgezet. “Elke dag voel ik een nieuwe soort pijn”, getuigt ze. “Ik aanvaard mezelf ook nog niet zoals ik nu ben. Ik hield van dansen en sporten. Ik kan me niet voorstellen hoe het zal zijn om weer te stappen.”

De hemel was staalblauw op de dag dat Natasha Stepanenko (43) en haar dochter Yana (11) gewond raakten bij een raketaanval op het station van Kramatorsk. Samen met Yarik, de tweelingbroer van Yana, waren ze op 8 april naar de stad in het oosten van Oekraïne getrokken om er een evacuatietrein te nemen.

Yarik bleef in het station wachten bij hun koffers, terwijl Yana en hun moeder weer naar buiten gingen om thee te kopen. Natasha herinnert zich hoe alles donker werd en stil. Ze viel en raakte niet meer recht. Toen ze rondkeek, zag ze haar dochtertje. Haar broek bungelde waar haar voeten hadden moeten zitten. Overal was er bloed. “Mama, ik ga dood”, riep het meisje wanhopig.

Yana verloor haar beide benen, het ene net boven de enkel en het andere aan haar scheenbeen. Natasha raakte één been kwijt net onder de knie. Yarik bleef ongedeerd en rijdt nu zijn zus rond in een rolstoel in het ziekenhuis. Die laatste wil zo snel mogelijk weer uit bed komen en kijkt uit naar haar prothesen, zodat ze weer kan lopen. 

Alexander ‘Sasha’ Horokhivskyi werd door iemand van de eigen troepen in de kuit geschoten. Die hield hem voor een spion nadat hij uit een schuilkelder was gekomen en foto’s nam vlak bij zijn woning in de stad Bobrovytsya, bij Tsjernihiv. Hij werd anderhalf uur ondervraagd voor hij naar een druk ziekenhuis gebracht werd.

Twee weken later, op 4 april, werd zijn linkerbeen geamputeerd in een hospitaal in Kiev. Zelf ontdekte hij dat pas toen hij wakker werd na de operatie. “Hoe durfden ze dat zonder mijn toestemming te doen?", klonk het. Veel herinnert hij zich niet over die periode, door de pijn en de medicatie. “Maar ik heb veel gevloekt.”

De verwoede tafeltennisspeler maakt zich zorgen of hij ooit nog zal kunnen sporten of reizen.  

Er was al twee of drie dagen geen elektriciteit en water meer in de schuilkelder in Tsjernihiv waar Nastia Kuzik (21) met haar ouders, haar broer en 120 andere mensen schuilde. Samen met haar broer besloot ze om eventjes naar zijn huis te gaan. Op de terugweg hoorde ze plots een gesis. Ze begon meteen te rennen en was op amper enkele meters van de ingang van de schuilkelder, toen ze tegen de grond geworpen werd.

Terwijl ze af en toe het bewustzijn verloor, probeerden artsen haar been te redden. Het lukte niet. Haar rechterbeen moest net onder de knie afgezet worden. Haar andere been was lelijk gebroken. “Ik had nooit gedacht dat het mij zou overkomen”, snikt ze. “Maar ik probeer het te aanvaarden. Wat kan ik anders doen?”

Begin mei werd ze naar een speciale revalidatiefaciliteit in het Duitse Leipzig gebracht. Het was altijd haar droom om daar te gaan studeren. Niet op deze manier, maar ze maakt er het beste van.

Drie weken had Lidiya Gladun al niets meer gehoord van haar zoon Anton (22). Die was als militaire arts naar het front getrokken in het oosten van Oekraïne. Tot iemand een Facebookpost met haar deelde van een verpleegster in een ziekenhuis in Charkiv. Daar was een Anton Gladun opgenomen. Kende iemand hem?

Toen hij enigszins aan de beterhand was, belde de jongeman met zijn moeder. Hij denkt dat hij door een clusterbom geraakt werd, toen zijn eenheid zich op 27 maart terugtrok. Hij verloor zijn beide benen en zijn linkerarm. Zijn rechterarm raakte verwond. Dagenlang lag hij in een coma. Toen hij bijkwam, lachte hij. “Alsof alles in orde was. Ik dacht dat het belangrijkste was dat ik nog leefde”, klinkt het.

Toen kwamen de nachtmerries en de vreselijke hallucinaties. Met de hulp van een psycholoog raakte hij daar gelukkig weer van af. Ook hij kijkt ernaar uit om prothesen te krijgen en weer te kunnen lopen. Zijn carrière in het leger is vermoedelijk voorbij, maar hij zou nu graag informatietechnologie gaan studeren.

LEES OOK: 

Wat is Poetin van plan met Oekraïense gevangenen van Azov-staalfabriek?