Werknemer, statutair of contractueel ambtenaar: dit maakt het verschil bij ziekte of ontslag én op je rekening

Als zieke werknemer in loondienst krijg je 30 dagen gewaarborgd loon van je werkgever. Daarna volgt een uitkering van het ziekenfonds of de hulpkas van het RIZIV, aan 60 procent van je loon tijdens het eerste jaar primaire arbeidsongeschiktheid. De uitkering is begrensd: sinds 1 maart 2022 aan een brutoloon van 157,6977 euro per dag. Na het eerste jaar kom je in de invaliditeit terecht en dalen de percentages in functie van de gezinssituatie.

Ambtenaren werkten met het systeem van ziektekredietdagen. Per 12 maanden anciënniteit ontvangt een federale ambtenaar maximaal 21 werkdagen ziekteverlof. Een ambtenaar met minder dan 36 maanden dienst heeft recht op een voorschot van 63 dagen ziekteverlof. De dagen ziekteverlof die de ambtenaar niet heeft opgenomen, kan hij opsparen over al zijn werkjaren heen. Als het aantal uitgeput is, wordt de ambtenaar in zogenaamde ‘disponibiliteit’ wegens ziekte geplaatst. Dan ontvangt hij 60 procent van zijn loon, zonder begrenzing van het brutoloon. De Vlaamse ambtenaren krijgen een teller van 666 werkdagen ziekteverlof voor hun hele loopbaan, zonder de disponibiliteitsregeling. Voor contractuele ambtenaren betaalt de overheid maximaal 30 dagen gewaarborgd loon uit bij ziekte of ongeval. Nadien ontvangt de werknemer een uitkering van de mutualiteit of de hulpkas aan 60 procent van het loon, begrensd tot 3.705,72 euro bruto per maand.

Gewaarborgd loon voor arbeiders en bedienden: lees hier alles wat je erover moet weten

Werknemers die een minimale periode socialezekerheidsbijdragen hebben afgedragen, kunnen bij ontslag terugvallen op werkloosheidsuitkeringen. Meer informatie hierover vind je op de website van de RVA. Een statutaire ambtenaar kan maar onder een beperkt aantal voorwaarden zijn job verliezen: bij meerdere negatieve evaluaties of een ontslag om tuchtredenen. De ambtenaar kan niet ontslagen worden wegens een herstructurering, zoals een contractuele werknemer. Voor contractuele medewerkers van de overheid gelden dezelfde ontslagregels als bij werknemers in de privésector.

Ontslag gekregen? Bereken hier op welke werkloosheidsuitkering je recht hebt

Als werknemer betaal je via je werkgever 13,07 procent van je brutoloon aan sociale bijdragen voor pensioen, ziekteverzekering en werkloosheidsuitkeringen. Je werkgever betaalt bovendien patronale socialezekerheidsbijdragen. De hoogte en de berekeningswijze van de bijdragen hangen af van je statuut. Voor arbeiders gaat het om 31 à 33 procent van het brutoloon en voor bedienden ligt de bijdrage tussen 25,40 en 27 procent.

Ambtenaren kunnen dankzij hun vaste benoeming in principe niet werkloos worden. Als ze ziek zijn, krijgen ze ook geen uitkeringen van de mutualiteit. Daarom zien ze op hun loonstrook minder RSZ-bijdragen ingehouden worden. Een ambtenaar betaalt niet mee voor de werkloosheid en de uitkeringen van de sociale zekerheid. Op het loon van een ambtenaar wordt 11,05 procent RSZ-bijdragen ingehouden. Bij een contractueel gaat het om 13,07 procent. Een statutaire ambtenaar houdt zo meer nettoloon over dan een contractuele werknemer.

Ambtenaar of bediende: dit artikel onthult wie het meest verdient

Ieder jaar gewerkt als loontrekkende draagt bij aan het pensioenrecht, ongeacht het aantal dagen dat de werknemer gewerkt heeft in dat betrokken jaar. Het pensioen wordt jaar per jaar berekend op het geplafonneerde brutojaarloon.

De berekening van het ambtenarenpensioen gebeurt op basis van een voordelige loopbaanbreuk. Voor de berekening wordt uitgegaan van een volledige loopbaan van 45 jaar. Voor onder meer een leerkracht telt elk gewerkt jaar voor 1,09 en is het maximumbedrag al na 41 jaar en 3 maanden bereikt. Voor postbodes en luchtverkeersleiders weegt elk gewerkt jaar voor 1,20 door en is het volledige bedrag al na 37,5 jaar compleet.

De berekening wordt complexer voor wie tijdens de loopbaan verschillende statuten heeft gecombineerd. Werkte je als statutair ambtenaar en als werknemer? Dan heb je vaak geen recht op een minimumpensioen. Om daarvoor in aanmerking te komen, moet je minstens 30 jaar gewerkt hebben als werknemer. Ambtenaren krijgen een minimumpensioen als ze minstens 20 jaar als statutair ambtenaar aan de slag waren.

Hoeveel pensioen zal jij krijgen als werknemer, ambtenaar of zelfstandige? Kom het hier snel te weten

Lees ook op Jobat:

Niets tekort komen op je oude dag? Met deze tips bouw je een mooi pensioen op

De 7 (schrijnende) verschillen tussen statutairen en contractuelen

Zelfstandige moeders hebben recht op gratis dienstencheques