Sterrenkundige Conny Aerts wint als eerste Belg Kavli-prijs, grootste wetenschappelijke onderscheiding na Nobelprijzen

De naam van Conny Aerts is al lang geen onbekende meer onder sterrenkundigen. Ze verricht al jaren baanbrekend onderzoek in de asteroseismologie, de studie naar sterbevingen. Net zoals bij aardbevingen vertellen die iets over het binnenste van sterren. Professor Aerts is één van de grondleggers van het vakgebied.

"Ik heb de methode van de asteroseismologie mee ontwikkeld en voor het eerst toegepast op sterren die heel zwaar zijn en snel ronddraaien", vertelt Conny Aerts. "Qua wiskunde is dat veel moeilijker dan bij sterretjes zoals onze zon, die klein zijn en heel traag ronddraaien." Professor Aerts ontdekte zo dat sterren binnenin heel anders bewegen dan eerst gedacht.

"Wat nieuw is en we helemaal niet verwacht hadden, is dat sterren binnenin behoorlijk anders ronddraaien. En dus moeten we nu de modellen die we hadden, enorm bijsturen om dat op orde te hebben."

Conny Aerts won in 2012 al de Francquiprijs en in 2020 de FWO Excellentieprijs voor exacte wetenschappen. De twee prijzen staan bekend als de Belgische en Vlaamse Nobelprijs. Nu komt daar nog een derde, internationale prijs bij: de Kavli-prijs. 

"Het is een fantastische eer om die prijs te krijgen, vooral omdat het de eerste keer is dat een Belg die prijs krijgt. Ik wilde al als klein meisje in de lagere school weten wat er gebeurt binnenin sterren. Ik heb eigenlijk van die interesse mijn beroep gemaakt. En ik wil het nog altijd beter leren begrijpen. Het leven van sterren en van het heelal, kan je pas goed in kaart brengen als je begrijpt wat er binnenin sterren aan fysische processen gebeurt. Dat is wat mij enorm boeit."

Op de lijst van winnaars van de Kavli-prijs staan nog steeds vooral mannelijke wetenschappers. Conny Aerts hoopt dat de aandacht die ze krijgt meisjes en jonge vrouwen inspireert. "Ik ben iemand die op en top voor diversiteit pleit. Een divers team is altijd een beter team, met betere resultaten." 

"Ik wil echt een rolmodel zijn voor jonge meisjes en hoop hen te inspireren om te gaan voor een carrière in wetenschap en technologie. Er is vaak nog een fout beeld dat dat een mannenwereld is, en saai is, maar het is het tegenovergestelde."

De Kavli-prijs wordt elke twee jaar uitgereikt door de Noorse Academie van Wetenschappen en Letteren in drie categorieën: astrofysica, nanowetenschappen en neurowetenschappen. Sinds de eerste uitreiking in 2008 hebben al 54 wetenschappers uit 13 landen de prijs in ontvangst mogen nemen. Aan het lijstje wordt nu ook ons land toegevoegd. 

De prijs geldt als één van de belangrijkste wetenschapsprijzen na de Nobelprijzen. Van de 54 laureaten hebben intussen al 10 wetenschappers een Nobelprijs gewonnen. Elke winnaar krijgt een gouden medaille, een boekrol en 1 miljoen dollar (gedeeld met andere winnaars in dezelfde categorie). De officiële prijsuitreiking vindt plaats in de eerste week van september in de Noorse hoofdstad Oslo. 

Conny Aerts wint de prijs in de categorie astrofysica, samen met de Deense en Amerikaanse sterrenkundigen Jørgen Christensen-Dalsgaard en Roger Ulrich.