Weggeplukt uit een sprookje: het verhaal achter de 260 jaar oude koets van de Queen

De gouden staatskoets, die op haar kroningsdag in 1953 voor het eerst een jonge koningin Elizabeth II van Buckingham Palace naar Westminster Abbey bracht, zal zondag een onderdeel zijn van de platina jubileumoptocht in Londen.

Versierd met sierlijke beelden van engeltjes en fabelachtige dieren, als teken van nationale eenheid en kracht, en voorzien van paneelschilderingen, is de opvallende koets een ontroerend kunstwerk. Binnenin is ze even gedetailleerd en bekleed met fluweel en satijn.

Maar volgens de website van de Britse monarchie zal de koningin zelf niet aan boord zijn tijdens de optocht. In plaats daarvan zullen archiefbeelden van haar zwaaiend vanuit de koets op de dag dat ze gekroond werd, geprojecteerd worden op de ramen.

De Gold State-koets, die in 1762 werd voltooid, is de op twee na oudste nog bestaande koets in het Verenigd Koninkrijk. Vier restauraties in de loop der eeuwen hebben minstens zeven lagen vergulding en retouchering op de koets achtergelaten.

De koets is ontworpen door Sir William Chambers, de architectonische adviseur van koning George III, en gebouwd door de koetsenmaker Samuel Butler. Het voertuig is meer dan 7 meter lang, 3,70 meter hoog en gemaakt van verguld hout. Het weegt meer dan vier ton en wordt slechts stapvoets door acht paarden getrokken.

Elk artistiek detail van het rijtuig is een eerbetoon aan de geschiedenis van Groot-Brittannië. Op elk wiel is een massieve tritonfiguur gebeeldhouwd als een teken van keizerlijke macht, aldus The Royal Collection Trust. De romp is versierd met palmbomen en leeuwenkoppen, naast andere motieven die de Britse overwinningen vieren. Op één van de voorpanelen staat ook de gehelmde krijger Britannia afgebeeld.

“Overal waar je kijkt, in de gouden beelden en beschilderde panelen, in de uniformen van de bruidegoms, lakeien, bedienden en bereden wachters, zie je een rijke traditie en geschiedenis”, zegt Adrian Evans, de ceremoniemeester van het Jubileum.

De beroemde koets maakte zijn eerste grote uitstapje voor de Staatsopening van het Parlement in 1762 onder George III en werd vervolgens gebruikt bij kroningen en andere belangrijke koninklijke ceremonies tot de dood van Prins Albert in 1861. Koning Edward VII blies de koets nieuw leven in bij zijn kroning in 1902.

Elizabeth II was niet helemaal onder de indruk toen ze in de koets reed tijdens haar kroning, en herinnerde zich dat het “niet erg comfortabel” was en dat het “helemaal niet bedoeld was om in te reizen”, in een BBC-documentaire uit 2018. Sindsdien is de koningin er slechts twee keer in verschenen: voor haar zilveren jubileum in 1977 en het gouden jubileum van 2002. De koets is normaal gesproken voor het publiek te zien in de Royal Mews.

De platina jubileumoptocht vormt de afsluiting van het vierdaagse weekend ter ere van de langst regerende vorstin van Groot-Brittannië. De viering brengt een overvloed aan straatfeesten, speciale tentoonstellingen en spetterende parades met zich mee, waaraan meer dan 10.000 artiesten zullen deelnemen.

“Het wordt een uniek spektakel”, zei Evans over de rol van de koets in de optocht, en voegde eraan toe dat het “de toon zal zetten voor de vele spectaculaire bezienswaardigheden die komen”.