De Antwerps-Koerdische regisseur Bülent Öztürk. Rechts: Bengin Hadj.  ©  rr

Antwerpse Koerden hopen dat Europa het plan van Erdogan doorziet: “Koerden zijn geofferd voor zijn machtslust”

Dat Zweden en Finland geplooid zijn voor de eisen van de Turkse president Erdogan verbaast de Antwerpse Koerden niet. “Er was een offer nodig en dat zijn de Koerden geworden”, zegt de Antwerps-Koerdische regisseur Bülent Öztürk. “Voor Erdogan is dit het wonder dat hij nodig had om met de presidentsverkiezingen in 2023 de aandacht af te leiden van de belabberde economie in Turkije.” Voorlopig zijn er geen signalen dat de nieuwe deal van Erdogan zal leiden tot nieuwe spanningen tussen Koerden en Turken in Antwerpen.

Karin Vanheusden

LEES OOK. Turkije haalt slag binnen: deal met Zweden en Finland is overwinning voor NAVO, maar vooral voor Erdogan

De eisen die Erdogan op tafel heeft gelegd om Zweden en Finland toe te laten tot de NAVO-club zijn niet min. Behalve de erkenning van de PKK als terroristische organisatie en het uitleveren van PKK-leden is er ook toegegeven het wapenembargo tegen Turkije op te heffen en de steun aan de Syrisch-Koerdische milities stop te zetten.

“Ik neem Zweden en Finland niks kwalijk, want dit gaat over angst, ze hebben bescherming nodig”, zegt de Antwerps-Koerdische regisseur Bülent Öztürk. “Maar de consequenties van deze toegevingen kunnen wel groot zijn. Het is belangrijk dat Europa en de NAVO dit manoeuvre van Erdogan doorzien. Voor hem is deze ‘overwinning’ erg belangrijk om in 2023 te worden herverkozen. Daarom richt hij zijn pijlen opnieuw op de Koerden.”

“Turkije ontkent al meer dan een eeuw het bestaansrecht en de cultuur van de Koerden”, vervolgt Bülent Öztürk. “Waarom denk je dat de twee voorzitters van de pro-Koerdische partij HDP, die liefst tien miljoen stemmen haalde, al zes jaar in de gevangenis zitten? Samen met 65 Koerdische burgemeesters en duizenden andere Koerden. Alleen omdat ze hun eigen identiteit nastreven. Deze afrekening beperkt zich niet tot het Turkse grondgebied. Erdogan voert al zeven jaar militaire operaties uit op de Koerden in Noord-Syrië. Dat de VS en veel Europese landen de Syrische Koerden als helden hebben gelauwerd in de strijd tegen IS zit Erdogan nog altijd hoog. Deze nieuwe deal komt dus als geroepen. Turkije staat klaar om de Syrische Koerden opnieuw aan te vallen.”

 ©  REUTERS

Represailles

Bengin Hadj, een Syrische Koerd uit Antwerpen, heeft net met zijn moeder in Al Malikiyah gebeld, een klein stadje in het noordoosten van Syrië, vijftien kilometer van de grens met Turkije. “Mijn familie is doodsbang, want Erdogan zal dit akkoord met Zweden en Finland gebruiken om Noord-Syrië opnieuw aan te vallen. Drie jaar geleden is mijn vader uit angst voor een nieuwe aanval overleden, ik ben erg ongerust over wat er nu zal gebeuren. Niks houdt Erdogan tegen om zijn droom van een groot Ottomaans rijk te realiseren.”

Of de deal van Erdogan zal leiden tot nieuwe spanningen tussen de Turken en Koerden in Antwerpen betwijfelt Bengin Hadj. “Ik merk dat iedereen wel beseft dat de mensen hier niets te maken hebben met beslissingen van dit niveau, dus ik denk dat we de situatie onder controle kunnen houden. Maar er zijn natuurlijk altijd chauvinisten met agressieve neigingen, langs beide kanten. Niemand kan voorspellen hoe ze zullen reageren.”

Ook Bülent Öztürk hoopt dat het rustig blijft in Antwerpen. “Koerden zijn een minderheid, zonder consulaat, zonder ambassade, zonder enige vertegenwoordiging of bescherming. In Brussel is het Koerdisch Instituut al verschillende keren aangevallen, zonder gevolg. In Antwerpen kiezen Koerden voor een Turks opschrift van hun bakkerij of restaurant, uit angst voor represailles. Dat is te weinig geweten. Daarom pleit ik ervoor om de Koerdische kwestie te laten opnemen in de geschiedenislessen. Vlaanderen kan een belangrijke rol spelen in het zichtbaar maken van de Turkse politiek tegen de Koerden.”

Volgens Gerwish Ferho, voorzitter van het Koerdisch Instituut, zitten de frustraties bij de Koerdische gemeenschap hoog. “Dit is een slag in ons gezicht. Europa loopt hoog op met het respecteren van de mensenrechten en met de democratie, maar ziet niet wie de echte terroristen zijn. In 2020 heeft de rechtbank in Brussel zich definitief uitgesproken: de PKK is geen terroristische organisatie. Maar nog elke dag worden er Koerden door de staatsveiligheid ondervraagd over hun mogelijke banden met de terroristische PKK. Zwart gemaakt door de Turkse autoriteiten, omdat ze een boek hebben geschreven of gewoon omdat ze lid zijn van een Koerdische organisatie.”