LEES OOK. Heisa over Belgische gevangenenruil met Iran: wat is er aan de hand, wie willen we ruilen en openen we zo de doos van Pandora?

De bevoegde Kamercommissie stemde woensdag over een ontwerp dat een wettelijke basis biedt voor vijf verdragen, die zich allemaal situeren op het gebied van gerechtelijke samenwerking. Een van die verdragen wordt met Iran gesloten, en zou het mogelijk maken veroordeelden terug te brengen naar hun thuisland om daar zijn of haar straf uit te zitten. Beide betrokken partijen kunnen iemand die overgebracht werd echter ook gratie, amnestie, of omzetting van straf verlenen, luidt het in de tekst.

De kwestie is dan ook delicaat. Het ligt immers bijzonder gevoelig dat bijvoorbeeld een veroordeelde Iraanse terrorist zou kunnen worden overgedragen aan Teheran. Niet alleen de oppositie hamerde de afgelopen dagen al op die nagel, ook binnen de meerderheid leefde daarover bezorgdheid. Niet in het minst bij de groenen, waar de term “gijzelingsdiplomatie” viel.

“Iran heeft zelf voor wisselmunt gezorgd”

Ook in de commissie woensdag was de kritiek niet van de lucht. Oppositiepartij N-VA wees erop dat er een negatief reisadvies voor Iran bestaat. “Uw verdrag werd afgesloten in maart, voor de ontvoering van Joost Vandecastele. Dit is het eerste effect van uw verdrag: ik sluit niet uit dat Iran voor wisselmunt heeft gezorgd”, klonk het. Ook Groen vreesde dat dit verdrag Iran net zal aanzetten om meer te gijzelen. “België moet zich weerbarstig blijven opstellen, want er is het risico op systematische chantage”, klonk het.

PVDA beschuldigde de regering ervan “niet transparant” en “niet overtuigend” te zijn. De partij is het weliswaar eens met het verdrag zelf, “maar niet met de wijze waarop het allemaal in zijn gang gegaan is”.

Regeringspartij Vooruit vroeg de oppositie echter om realisme. “Met sommige regimes moet je niet praten? De realiteit toont dat dit niet gemakkelijk is. Ik heb ook nergens gehoord hoe het dan wel zou moeten gebeuren.” Ook CD&V had het over “het pad van het minste kwaad, zij het met lange tanden. Maar we kiezen hier voor de rechtsstaat.”

Van Quickenborne: “Wij hebben de hete kolen uit het vuur gehaald”

Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) ging ook dieper in op de kritiek, bijvoorbeeld van de Verenigde Staten. “Ik wil niet dat ons land de les gespeld wordt door de VS. Ik verwijs naar een deal tussen de VS en Iran, waarin ook zulke ruiloperaties beschreven staan. In Amerika is er bovendien geen vervolging, geen berechting, geen gevangenisstraf; neen, het gaat over een deal.”

“Ons land en onze justitie hebben vier personen beschuldigd, vervolgd, berecht, en veroordeeld. Dat is de verpletterende verantwoordelijkheid die wij hebben genomen als land. Tot grote ontgoocheling en verbijstering van Iran, want zij hebben onze procesgang nooit erkend. Wij hebben met dat proces de hete kolen uit het vuur gehaald. Die mensen zitten in de gevangenis. Deals maken, dat is pas toegeven aan chantage. Het argument dat we daarmee signaal geven aan Iran over straffeloosheid klopt niet. Wij zullen doen wat we altijd al deden: vervolgen en berechten (waarop N-VA hoonde: “...en dan vrijlaten”, red.).”

LEES OOK. Vrouw van ter dood veroordeelde VUB-prof is ten einde raad: “Dat terrorist moet worden vrijgelaten voor zijn leven? Het zij zo”