‘Porno is zoals cocaïne. Het is een drug, en ik kan niet weerstaan aan die makkelijke roes’

Ann Rousseau: “95 procent van het wetenschappelijk onderzoek verdiept zich in de negatieve effecten van pornogebruik. Die zijn er natuurlijk, dat ga ik niet ontkennen. 19 procent van de pornokijkers vertoont problematische patronen. En 97 procent van die probleemgroep bestaat uit mannen.”

Die mannen hebben dus niet alleen maar plezier van porno, maar lijden er ook onder. 19 procent vind ik best veel.

Rousseau: “In internationale onderzoeken ligt dat percentage doorgaans tussen 4 en 12 procent, dus ik ben ook wel geschrokken. Maar het is dus ook zo dat 80 procent van de pornokijkers géén probleem ontwikkelt, ongeacht hoe vaak ze porno consumeren: de frequentie is geen voorspeller van negatieve effecten.”

Welke negatieve effecten ervaren mannen met een ‘problematisch kijkgedrag’?

Rousseau: “Het verstoort hun leven echt. Ze denken constant aan porno, terwijl ze dat eigenlijk niet willen. Ze hebben geen controle meer over hun gebruik: als ze proberen te minderen, lukt dat niet. Het staat zelfs vaak de productiviteit op het werk en hun sociaal leven in de weg. Bovendien hebben ze vaak constant een slecht gevoel over hun kijkgedrag. Vooral religieuze mensen hebben daar last van. Hoewel ze minder porno kijken, ligt bij hen het percentage dat zijn kijkgedrag als problematisch ervaart nog hoger, omdat ze hun gedrag immoreel vinden en zich schuldig voelen.”

Bilal (35) is zo iemand die met zijn gebruik worstelt, al noemt hij zichzelf ‘half’ gelovig. Bilal: “Eigenlijk mag het niet, hè, naar porno kijken. Maar toch doe ik het. Ik moet ook nog een beetje kunnen leven, en zonder porno lukt dat moeilijk. Ik kijk meestal naar lesbische porno. Ik wil vrouwen zien, geen mannen.”

Hoe vaak kijk je?

Bilal: “Ik sta op en begin eraan, en ’s avond als ik thuiskom, doe ik het weer. Soms gebeurt het ook tussendoor. Als ik met vrienden ben, voel ik vaak opeens de drang om porno te kijken. Dan verzin ik een smoes om naar huis te kunnen. Is het erg dat ik niet zonder porno kan? Wat vindt u? Is het niet gewoon menselijk? Ik zou wel minder willen kijken, hoor. Dan zeg ik tegen mezelf: ‘En nu twee dagen niet!’ Maar ik hou het nooit vol. Zeker niet als ik geen relatie heb. Als ik een vriendin heb, kijk ik wel minder, want dan heb ik live porno, hè. Tenminste als zij die dingen ook wil. Zij moet er ook zin in hebben.”

Steeds extremer

‘Faire l’amour ça n’existe plus / l’amour est mort dans un film de cul’, rapt Jazzy Bazz, die op 13 juli op Dour stond. Is dat zo? Heeft de alomtegenwoordigheid van porno onze romantische kijk op de liefde om zeep geholpen? Uit Rousseaus onderzoek blijkt dat de gemiddelde leeftijd waarop we voor het eerst porno zien 12 jaar is, terwijl we onze eerste seksuele ervaring gemiddeld pas beleven op ons 15de.

Rousseau: “Je kunt je de vraag stellen: hoe begin je aan je seksuele leven als je vóór je eerste keer seks al drie jaar porno hebt gezien? Wat voor script over hoe je je seksueel moet gedragen zit er dan in je hoofd? Dat script kan niet anders dan verstoord zijn. Dat blijkt ook uit ons onderzoek. Mannen die jong met porno beginnen, kijken op latere leeftijd méér porno. Bovendien gebeurt het bij hen vaker dat gewone porno hen niet meer opwindt, waardoor ze op zoek gaan naar steeds extremere content. Zij hebben later ook vaker moeite om opgewonden te raken en een orgasme te krijgen van gewone seks, en krijgen te maken met erectieproblemen.”

Alex (30) heeft een zwaar gevecht moeten leveren met zijn pornoverslaving. Hij keek voor het eerst porno op zijn 13de, in bed, op de draagbare gameconsole PSP, zowat het eerste apparaatje waarmee je draadloos op het internet kon.

Alex: “De geschiedenis van mijn pornogebruik is dus een stuk langer dan die van mijn fysieke seksleven (lacht).”

Heeft porno mee bepaald hoe je aan dat seksleven begon?

Alex: “Absoluut. Mijn eerste keer seks was allesbehalve romantisch. Het was seks om seks te hebben, op een fuif, buiten, ergens achter een gebouw. Wat ik deed, was het gevolg van veel hormonen en veel onzekerheid, waardoor ik me liet leiden door wat ik op het internet had gezien. Pas later, toen ik verliefd werd, leerde ik romantische seks kennen en ontdekte ik dat vrijen ook een spirituele ervaring kan zijn die je met iemand deelt.”

Je raakte verslaafd aan porno.

Alex: “Volgens mij is de helft van de single mannen dat.

“Ik ben in mijn vriendenkring in ieder geval niet de enige die heel veel porno kijkt, maar wel één van de weinigen die durft toe te geven dat hij verslaafd is. De rest vindt dagelijks porno kijken normaal. Waarom zouden ze zich er ook vragen bij stellen? Het maakt van jongs af aan gewoon deel uit van hun leven. Maar porno is zoals cocaïne. Het is een drug, en ik kan niet weerstaan aan die makkelijke roes.”

Zoals heel veel mensen in deze tijden.

Alex: “Inderdaad. Daarom past porno consumeren zo goed in deze maatschappij, omdat je er lekker snel genot mee bereikt.”

Jouw pornoverslaving is echt problematisch geworden.

Alex: “Ja, ik heb bijvoorbeeld erectiestoornissen gehad. Kijk, mannen zijn meer dan vrouwen gericht op visuele prikkels. Als je twee keer per dag porno kijkt en je ligt daarna met je vriendin in bed, dan is dat niet het prikkelendste beeld dat je die dag hebt gezien. Snap je? En dan lukt vrijen niet meer.”

Het is vaak zo dat ook gewone porno op den duur niet zoveel meer doet bij wie vaak kijkt.

Alex: “Klopt. Pornosites tonen een hele waaier aan seks. Ik denk dat er wel meer dan 250 categorieën zijn waaruit je kunt kiezen. Dan begin je te shoppen, om te zien of er nog iets is dat je opwindt. Zo schuiven je voorkeuren op richting kinky. Op mijn 13de had ik genoeg aan een afbeelding – het internet was toen nog zo traag dat alleen een afbeelding downloaden al een heel gedoe was. Na de afbeelding kwamen de video’s. Ik keek in eerste instantie alleen naar lesbische seks. Ik wilde alleen zijn als ik op vrouwen geilde, kon er niet tegen als er nog een andere man in beeld was, en zeker niet één met een piemel van een halve meter. Dat vloekte met de alfaman in mij (lacht). Maar al snel kon een andere man me niks meer schelen en begonnen de categorieën waarvoor ik koos steeds extremer te worden. Ik heb een tijdje bdsm gekeken – ik had toen ook een partner die zich daarvoor interesseerde. En op een dag ben ik erachter gekomen dat ik een voetfetish heb. Daar ben ik porno dan weer dankbaar voor, want anders had ik die voorkeur waarschijnlijk nooit ontdekt.”

Vind je het leuk als je vriendinnen zich gedragen zoals in pornofilmpjes?

Alex: “Neen! Dat vind ik raar. Het klopt niet. Die twee werelden mogen zich niet vermengen. Ik heb wel meegemaakt dat meisjes pornogedrag probeerden te kopiëren. Dat heeft vaak te maken met onzekerheid over hun lichaam. ‘Ben ik niet te dik? Beweeg ik wel sexy genoeg?’ En dan nemen ze hun toevlucht tot gedrag waarvan ze dénken dat het sexy gevonden wordt. Ik probeer hun dan voorzichtig uit te leggen: ‘Dit hoeft echt niet, hoor.’”

Veel mannen kunnen moeilijk zonder porno, omdat het voor hen ook een middel is tegen stress.

Alex: “Porno ontspant, absoluut. Ik gebruikte het ook als slaapmutsje. Ik kwam elke avond klaar met porno voor ik ging slapen. Ik heb ook nooit zoveel porno gekeken als na de break-up met mijn vriendin, met wie ik zeven jaar samen was. Dat meisje had me heel erg gekwetst en ik miste haar vreselijk. Veel masturberen hielp me toen om toch ten minste een half uur van mijn sombere gedachten af te raken. Maar die kwamen daarna natuurlijk altijd weer terug en dan, ja, begon ik maar opnieuw.”

Was het vooral vanwege de erectiestoornissen dat je besloot van je pornoverslaving af te kicken?

Alex: “Ja. Op een gegeven moment heb ik besloten: nu ga ik stoppen, want als ik morgen met een mooie vrouw in bed lig, wil ik dat dát het meest sexy ding is dat ik die dag heb gezien.”

De meeste mannen slagen er niet in te stoppen. Hoe is het jou gelukt?

Alex: “Ik heb een goeie coach gevonden die me heeft leren mediteren. Ik mediteer nu twee keer 20 minuten per dag en vind mijn drang naar instantbevrediging nu zelfs een beetje belachelijk.”

Kijk je helemaal niet meer?

Alex: “Jawel, maar nog maar om de twee dagen. Er zijn tijden geweest dat ik vijf, zes keer per dag keek. Dat is dus al een serieuze verbetering.”

KARTONNEN DOZEN

Ann Rousseau ging in haar onderzoek na wat de effecten van pornogebruik zijn op onze relaties.

Rousseau: “Zowel mannen als vrouwen gebruiken porno vaak als uitlaatklep, een middel tegen stress. Maar de belangrijkste reden voor mannen én vrouwen om te kijken, na het beleven van genot, is dat ze geen voldoening meer halen uit hun relatie. Mensen gaven in ons onderzoek aan dat ze steeds minder seks hebben en steeds minder tevreden zijn over hun relatie naarmate die langer duurt, waardoor ze meer porno gaan kijken.”

Maar eventuele erectieproblemen vanwege porno komen een relatie natuurlijk ook niet ten goede.

Rousseau: “Bij mannen die verslaafd raken, zien we twee sporen: ofwel kijken ze porno om dingen te zien die ze niet krijgen binnen hun relatie. Zij komen uit bij steeds extremere seks. Dat heeft dan weer een negatieve weerslag op hun relatie, wat hen terug naar porno drijft. Zo belanden ze in een vicieuze cirkel. Een tweede groep mannen voelt zich neerslachtig omdat hun relatie op seksueel en algemeen vlak niet vlot, en begint porno te kijken om van hun sombere gedachten af te raken. Ook zij komen in een vicieuze cirkel terecht, want die porno en een orgasme verlichten wel even, maar daarna komen de trieste gevoelens natuurlijk even hard terug.”

Jan (61) geeft eerlijk toe dat zijn huwelijk lijdt onder zijn pornogebruik. Hij stuurde vol trots een foto van zijn videocollectie. Rekken vol. Hij haalt ze nog steeds in het Nederlandse Sluis: ‘Daar zijn ze lekker goedkoop: drie voor 10 euro!’ In de rekken is geen plaats meer, dus hij stopt ze nu in kartonnen dozen.

Jan: “Mijn vrouw wordt er gek van. ‘Jij bent verslaafd,’ zegt ze steeds. Zij vindt porno niks. ‘Het is altijd hetzelfde,’ zegt ze.”

Dat is ook wel een beetje waar.

Jan: “Ik zie toch verschillen, hoor. Ik vind alle films mooi. Ze winden me op. Dat is goed om in de stemming te komen voor ik naar bed ga. Maar ook daar is mijn vrouw niet blij mee. ‘Ben je daar nu wéér!’ zegt ze dan.”

Wanneer ben je naar porno beginnen te kijken?

Jan: “Zo’n dertig jaar geleden. Om de verveling tegen te gaan. Ik was toen al twaalf jaar getrouwd en wilde weleens wat anders zien, als je begrijpt wat ik bedoel. Ik heb toen stiekem de VHS-banden van mijn vader meegenomen – hij keek ook.”

Kijk je ondertussen ook naar extremere films?

Jan: “Films met dieren en zo? Nee, joh.”

Ann, heeft de alomtegenwoordigheid van porno onze romantische kijk op de liefde om zeep geholpen, zoals rapper Jazzy Bazz zingt?

Rousseau: “Uit onze data blijkt dat mensen die veel porno kijken meer casual seks hebben en meer riskant seksueel gedrag vertonen. Daaruit zou je kunnen concluderen dat ze minder romantische zielen zijn.”

Sam (40), een fervent pornoliefhebber, denkt niet dat de teloorgang van de romantische liefde alleen maar het gevolg is van het alomtegenwoordige pornogebruik.

Sam: “Ik ben opgegroeid in een tijdperk dat er nog geen internet was. Als ik seksuele beelden wilde zien, moest ik een boekje kopen. Meestal lootten we er met tien jongens om wie de walk of shame moest afleggen. Ik zat op een jongensschool, het mysterie van de vrouw was groter. Dat mysterie creëerde een grote nieuwsgierigheid. Ik leerde met vallen en opstaan, een betere sekspartner te worden. Ik heb ook goeie vriendinnetjes gehad die me toelieten te klungelen en te proberen. Vrouwen kochten geen pornoboekjes – toch naar mijn weten niet. Nu kijken alle vrouwen die ik ken naar porno, en zijn ze zich veel meer bewust van wat ze wel en niet willen. Soms op het gevaarlijke af. Ik heb het gevoel dat steeds meer vrouwen seks gebruiken als een wapen. Dat heeft, volgens mij, voor een deel met porno te maken, maar natuurlijk ook met alle maatschappelijke veranderingen.”

Sinds #MeToo, bedoel je?

Sam: “Ja. #MeToo heeft natuurlijk een wezenlijk probleem aangekaart, maar hoe zal ik het zeggen…”

Men gaat nu soms voorbij aan de kwetsbaarheid van mannen? Zo klinkt het toch als je zegt: ‘Vrouwen gebruiken seks soms als een wapen.’ Wat bedoel je daar precies mee? En wat heeft dat met porno te maken?

Sam: “Kijk, porno is meestal vrouwonvriendelijk. De man domineert en de vrouw volgt. Er is nog steeds veel te weinig porno waarin de vrouw mee bepaalt. Als je goed kijkt – en slimme vrouwen doen dat – dan zie je daarin ook dat mannen heel afhankelijk zijn van dat domineren, dat ze het nodig hebben om de overhand te hebben, om zich mannelijk te voelen. Als je dat als vrouw doorhebt, kun je daar makkelijk gebruik van maken. Ik ben leraar en zie om me heen het discours veranderen. Meisjes zeggen veel vaker: ‘Mannen zijn zwakkelingen die de hele tijd bezig zijn met hun penis en klaarkomen, dus als ik het goed aanpak, kan ik ze helemaal naar mijn hand zetten.’”

EEN BEETJE DOMINANT

De grote verrassing in het onderzoek van Rousseau is dat de negatieve effecten van porno kijken vooral mannen treffen, maar dat het seksleven van vrouwen er vaak alleen maar beter van wordt.

Rousseau: “Inderdaad. Vrouwen raken, zo blijkt uit onze data, bijna nooit verslaafd. Ze geven aan dat hun pornogebruik vaak een positieve invloed heeft op hun seksleven én hun relatie. Vrouwen vinden porno natuurlijk ook gewoon leuk, maar leren door ernaar te kijken bij over wat ze zelf leuk vinden. Dat nemen ze dan mee in de seksuele relatie met hun partner.”

Marianne (26) beaamt volmondig dat haar seksleven er dankzij porno alleen maar op vooruit is gegaan.

Marianne: “Ik ben nog nooit klaargekomen door een man. Ik bevredig mezelf altijd terwijl ik naar porno kijk. Ik heb nu zes jaar een relatie en alles verloopt super.”

Frustreert het je vriend niet dat porno je wél kan laten klaarkomen?

Marianne: “Hij doet daar niet moeilijk over. Hij heeft er ook baat bij. Als ik eerst porno kijk, ben ik om te beginnen al lekker nat en bovendien kan hij zich daarna op zichzelf concentreren, zo lang hij wil.”

Je kijkt altijd porno voordat jullie seks hebben?

Marianne: “Meestal wel, ja. En als mijn vriend is klaargekomen, kijk ik nog eens, zodat ik ook met een orgasme kan afsluiten.”

Hoe oud was je toen je naar porno begon te kijken?

Marianne: “Ik denk dat ik 10 of 11 was. Mijn ouders snapten niet veel van het internet, dus ik had vrij spel. Ik spendeerde veel tijd in chatboxen en daar hadden sommigen het over porno – niet altijd met de beste bedoelingen, begreep ik later. Ik was nieuwsgierig en ging op zoek.”

Met wat voor idee over seks begon je, na al die porno, aan je eerste relaties?

Marianne: “Ik keek óók naar films op televisie, waarin mensen wél met echte passie seks hebben. Ik snapte wel dat het er in de realiteit anders toeging dan in pornofilms. Mijn ouders zeiden ook altijd dat je alleen seks moest hebben met iemand van wie je houdt. Dat heeft meer invloed op mij gehad dan porno, denk ik.”

Billie Eilish vertelde dat ze tijdens haar eerste keer geen nee had gezegd tegen dingen die ze niet oké vond, omdat ze door naar porno te kijken dacht dat ze die dingen aantrekkelijk hoorde te vinden.

Marianne: “Dat herken ik wel een beetje. In het begin durfde ik ook niet zeggen: ‘Nee, dit wil ik niet.’ Maar ondertussen weet ik wat ik wel en niet leuk vind, en heb ik geleerd daar heel duidelijk over te zijn.”

Mannen die veel naar porno kijken, hebben vaak steeds extremere filmpjes nodig om opgewonden te raken. Jij ook?

Marianne: “Nee. Plasseks en zo, dat vind ik ik er echt over. Wat ik doe als ik een beetje uitgekeken ben, is overschakelen op verhalen: dan lees ik porno in plaats van ernaar te kijken.”

Oh echt? Wat een goeie tip. Waar vind je die?

Marianne: “Op opwindend.net. Echt een aanrader.”

Kijk je weleens samen met je vriend?

Marianne: “Nee. Het is eigenlijk echt een plezier voor mezelf. Mijn vriend kijkt geen porno. Hij heeft genoeg aan mij (schatert). Hij zou mogen kijken, hoor. Al zou ik het toch wat onwennig vinden, moet ik eerlijk zeggen.”

Hebben pornofilmpjes ook al fantasieën bij je aangewakkerd waarvan je niet wist dat je ze had?

Marianne: “Ja, ik heb ontdekt dat ik wel hou van een beetje gedomineerd worden. Ik heb al tegen mijn vriend gezegd dat hij dat ook eens mag proberen met mij.”

Vrouwen worden in porno meestal gedomineerd. Dat is de reden waarom vrouwen die van porno houden zich daar tegelijkertijd voor schamen, blijkt uit onderzoek. Een dominante man leuk vinden is not done in deze woke tijden.

Marianne: “Dat is waar (lacht). Maar ik vind het onzin. Seks is een spel. Het is niet omdat ik me in bed graag onderwerp, dat ik in de keuken vergeet tegen mijn vriend te zeggen dat hij de afwas moet doen, haha.”

Je hebt het goed voor elkaar, lijkt me.

Marianne: “Absoluut. Ik ben nu ook dertig weken zwanger.”

Oh, oké. En kijk je nog steeds porno?

Marianne: “Ja, hoor. Ik ga gewoon door.”

SEUT OF SLET

Rousseau: “Vrouwen voelen vaker gêne als ze naar porno kijken. Omdat pornoactrices lustobjecten zijn, denken ze: mag ik zoiets vrouwonvriendelijks wel leuk vinden? Het is natuurlijk helaas zo dat porno nog heel erg vasthangt aan het traditionele genderpatroon: de man bepaalt, de vrouw laat begaan en er wordt weinig of niet gecommuniceerd. Dat heeft ook een weerslag op de ideeën die jongeren vormen rond relaties en seksualiteit. Meisjes geven vaak aan dat ze gewrongen zitten in een dubbel verwachtingspatroon: aan de ene kant denken ze dat er van hen wordt verwacht een lustobject te zijn, maar aan de andere kant zijn ze als de dood dat jongens hen een slet vinden.”

Sara (17) was nog heel jong toen ze in aanraking kwam met porno.

Sara: “Ik was 8 jaar. Het was een stripboek van Cowboy Henk uit de collectie van mijn vader. Ik mocht er niet in kijken van hem. Dat maakte me natuurlijk juist nieuwsgierig. Ik begreep er niks van: waarom las mijn vader zo’n raar stripverhaal? Waarom waren die mensen bloot? Ik durfde die vragen toen nog niet te stellen, dus ging ik naar antwoorden zoeken op het internet. Een dom idee, want ik vond wel wat ik zocht, maar het waren dingen die ik helemaal niet wilde weten. Ik denk dat mijn beeld van seks daardoor is gevormd.

“Ik heb in het begin niet echt goeie seksuele ervaringen gehad met jongens. Porno heeft daar zeker een rol in gespeeld. Er was veel verwarring, langs beide kanten, en teleurstelling. Ik voelde bijvoorbeeld helemaal geen drang om te kreunen zoals in pornofilmpjes. Was ik wel normaal, vroeg ik me af. Ik was heel bang dat ik jongens zou teleurstellen.

“Iedereen – niet alleen jongens – verwacht dat het gaat zoals in pornofilmpjes: het meisje bevredigt even de jongen en dan gaan ze ervoor, in allerlei standjes die eigenlijk helemaal niet zo leuk zijn.

“Ik heb mezelf nu geleerd om nee te zeggen, maar een simpele nee is de helft van de tijd niet goed genoeg. Gelukkig zijn er ook jongens die het wel begrijpen, hoor. Met hen ga ik nu liever om.”

Was je niet bang dat jongens je een slet zouden vinden als je je pornoachtig gedroeg?

Sara: “Twee jaar geleden was ik daar wel mee bezig. Ik vond het vreselijk als jongens of meisjes me een slet noemden. Nu weet ik dat jongens dat vaak doen uit onzekerheid, en meisjes uit jaloezie. Om sexy te durven zijn, moet je eerst genoeg zelfvertrouwen hebben om commentaar te kunnen incasseren.”

Judith (18) komt erbij zitten. Zij voelt zich niet comfortabel in onthullende kleren, zegt ze.

Judith: “Het is moeilijk: als je een seut bent, krijg je opmerkingen. Maar als je te bloot loopt, is het ook niet goed en krijg je weer te horen: ‘Wow! Durf jij zo naar buiten?’ Mijn moeder zegt ook altijd: ‘Bewaar je blote kleren maar voor de vakantie.’”

Heb jij al porno gezien?

Judith: “Ja, maar ik vind het alleen maar lachwekkend. Ik heb me er snel van afgekeerd, omdat ik hoorde hoeveel ellende het veroorzaakt. Jongens zijn teleurgesteld in seks omdat die niet gaat zoals ze verwachten. En meisjes voelen zich slecht omdat ze over hun grenzen laten gaan. Ik heb me in mijn relatie met jongens nooit door porno laten leiden, en ik heb nooit iets tegen mijn zin gedaan. Mijn ouders hebben me vaak genoeg gezegd: ‘Doe niks wat je niet wilt!’ Ook in de media zeggen ze dat nu vaak. Dat heeft me heel hard geholpen om mijn eigen grenzen te trekken.”

Sara zei ook al dat ze vond dat haar ouders haar de juiste raad hebben gegeven.

Judith: “Dat is belangrijk. Ik heb een moslimvriendin die moeilijk met haar ouders over seks kan praten. Zij heeft nooit te horen gekregen dat ze zelf moet bepalen wat ze wel en niet wil. Daardoor heeft ze, toen ze ging experimenteren, allemaal dingen laten gebeuren die ze niet wilde, zonder dat ze dat zelf goed doorhad. Wij hebben tegen haar moeten zeggen dat wat haar was overkomen echt niet oké was.”

Het verraste Rousseau ook, maar jongeren geven nog steeds aan dat ze ouders de belangrijkste en betrouwbaarste bron vinden voor informatie over seksualiteit.

Rousseau: “Tegelijkertijd zien we dat ouders hun kinderen vooral waarschuwen voor de gevaren, en weinig vertellen over het spel en het plezier. Op scholen is dat ook altijd nog een taboe. Ik heb het gevoel dat de openheid waar onze maatschappij prat op gaat, eigenlijk een valse openheid is, en dat we steeds preutser aan het worden zijn. Ik was verbaasd toen ik tijdens mijn onderzoek naar seksualiteit op middelbare scholen de vragenlijsten uitdeelde: menige leraar sloeg alle kleuren uit. Ik hoor ook van bevriende leraars dat scholen erg voorzichtig zijn met wat ze over seksualiteit vertellen, omdat ze bij het minste opmerkingen krijgen van ouders. En dan is er nog het borstenverbod op Facebook en Instagram.”

Wat ik erg vind: daarnet zei je dat vrouwen wel opgewonden raken van porno, maar dat ze achteraf gêne voelen, omdat je in deze woke tijden geen lustobject mag zijn. Ik had nooit gedacht dat het zover zou komen, maar: ik heb bijna zin om mijn recht op het lustobject-zijn terug te vorderen, want ik vind het soms net spannend om een object te zijn dat mannen opwindt.

Rousseau: “Ik begrijp wat je bedoelt. Alles valt tegenwoordig wel heel snel onder de noemer van seksualisering. We zijn echt aan het doorslaan. Als je onderzoek wil doen naar pornogebruik bij jongeren, moet je je extreem verantwoorden, want ‘je zou jongeren weleens tot porno kunnen aanzetten’. Ik denk dat de groeiende preutsheid een veel groter gevaar is. Die zal jongeren juist aanmoedigen om naar porno te kijken. Dat kunnen ze doen zonder dat iemand het merkt, zonder dat ze te horen krijgen dat ze iets verkeerds doen. Nu, ik kreeg wel hoop toen ik las dat er een paar zeldzame scholen zijn waar leerlingen onder begeleiding van leraren naar porno kijken en er daarna samen over praten.”

Dat is nog eens een goed idee.

Rousseau: “Vind ik ook!”

© Humo