Werkgevers moeten extra betalen als ze mensen te vaak via dagcontracten inzetten

Tussen 2015 en 2020 was de helft van alle interimcontracten een dagcontract. Het vaakst worden ze ingezet voor interimmers in de logistiek, kleinhandel en voedingssector. Werkgevers zeggen dat ze daarmee flexibeler kunnen inspelen op pieken en dalen in de productie. Maar de vakbonden klagen aan dat die dagcontracten lang niet alleen gebruikt worden om die onvoorspelbare piekmomenten op te vangen. 

"We merken dat het eigenlijk een businessmodel geworden is", zegt Ortwin Magnus van de socialistische vakbond ABVV. "Terwijl er verschillende nadelen zijn voor werknemers met dagcontracten: zo weten ze vaak pas laat of ze morgen ook werk hebben. Als ze ziek worden, krijgen ze geen contract en moeten ze gaan stempelen in plaats van een gewaarborgd loon te krijgen. Ook bij een geboorte of overlijden hebben ze geen recht op klein verlet wat normaal door de werkgever betaald wordt, maar moeten ze ook gaan stempelen."

Piet Van den Bergh van de christelijke vakbond ACV vult aan: "Tijdens de covidcrisis hebben we gezien dat het heel moeilijk is om mensen met een dagcontract aan een tijdelijke werkloosheidsuitkering te helpen. Als er voor een vaste werknemer geen werk is, valt die terug op een uitkering. Maar dat recht heb je dus niet met een dagcontract. Daarom is het belangrijk dat die uitzendkrachten ook langere contracten krijgen." 

Vakbonden en werkgevers hebben daarom in de Nationale Arbeidsraad een akkoord gesloten om het aantal dagcontracten terug te schroeven. Vanaf januari moeten bedrijven een bijzondere RSZ-bijdrage betalen per uitzendkracht per dag, vanaf het ogenblik dat ze per semester 40 opeenvolgende dagcontracten toekennen. De bijdrage stijgt wanneer het aantal dagen stijgt: bij 40 tot 59 opeenvolgende dagcontracten gaat het om 10 euro, bij meer dan 100 dagen loopt het bedrag op tot 40 euro per uitzendkracht per dag.

"De vakbonden zijn tevreden dat nu eindelijk een belangrijke stap gezet wordt in het beteugelen van deze zeer ver doorgeslagen werknemersflexibiliteit", zeggen ACV, ABVV en ACLVB. Het akkoord, dat in werking treedt op 1 januari 2023, is ook van toepassing op jobstudenten, "want ook zij hebben recht op meer zekerheid".

De werkgeversorganisaties VBO, Federgon, Unizo, UCM en Unisoc benadrukken dat opeenvolgende dagcontracten "een belangrijk instrument zijn voor ondernemingen om competitief te kunnen blijven en om snel en efficiënt in te kunnen spelen op de onvoorspelbaarheid van de economische realiteit"'. 

De organisaties willen echter ook het overdadige gebruik ervan aanpakken en tonen zich dus tevreden over het bereikte akkoord. "Enerzijds wordt de noodzaak van het gebruik van opeenvolgende dagcontracten opnieuw erkend, maar anderzijds wordt ook de boodschap versterkt dat oneigenlijk gebruik moet worden bestreden, en dat volgens het principe "de gebruiker betaalt". Dat is een logisch sluitstuk in onze aanpak", klinkt het.

Naast het ontraden van dagcontracten via een extra bijdrage blijft het huidige principe overeind dat dagcontracten alleen gebruikt kunnen worden wanneer daarvoor een noodzaak is, zonder dat het een businessmodel mag worden, klinkt het nog.

Er is ook afgesproken om op korte termijn het akkoord te evalueren, en na te gaan of er bijvoorbeeld een verschuiving komt naar meer contracten van twee dagen. Daarbij is afgesproken om ook die te onderwerpen aan de extra RSZ-bijdrage als het gebruik daarvan nu fors zou stijgen.