Kamer akkoord met deal die gevangenenruil met Iran faciliteert: “Maar er zitten geen automatismen in vervat”, waarschuwt Van Quickenborne

Concreet stemde de Kamer woensdag in met een wetsontwerp van minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) en premier Alexander De Croo (Open Vld), toen nog waarnemend minister van Buitenlandse Zaken, waarmee het parlement zijn zegen geeft voor vijf internationale akten. Eén ervan handelt over een akkoord met Iran over de overdracht van veroordeelden, dat de regering in maart sloot.

Die deal kan het pad effenen voor een gevangenenruil met Iran, en is omstreden omdat Teheran zou ijveren voor de vrijlating van de Iraanse schijndiplomaat Assadollah Assadi, die vorig jaar in ons land tot 20 jaar cel werd veroordeeld wegens zijn betrokkenheid bij een verijdelde bomaanslag in Parijs. De Belgische regering ijvert dan weer voor de vrijlating van Olivier Vandecasteele, een Belgische ngo-medewerker die sinds februari in de cel zit in Teheran.

De goedkeuring van het verdrag was moeilijk, onder meer omdat meerderheidspartijen Groen en Ecolo extra garanties vroegen, waarop Van Quickenborne een vorm van parlementaire controle toezegde. Er was eerder deze maand ook nog een briefing van de Staatsveiligheid voor de fractieleiders in de Kamer. De conclusie was daar naar verluidt dat het verdrag absoluut noodzakelijk is om de situatie rond Olivier Vandecasteele te kalmeren.

Oppositiepartij N-VA verzette zich het felst tegen de tekst. Fractieleider Peter De Roover had het meermaals over een “duivelspact” en stelt dat België de deur openzet voor chantage van het Iraanse regime, waardoor nog meer Belgen in gevaar in het gedrang komen. 

Voor de stemming had ook MR-Kamerlid Denis Ducarme al aan Sudinfo aangegeven niet deel te nemen omdat hij niet tegen zijn geweten in wil stemmen. Volgens hem zal Assadi bij zijn aankomst in Iran meteen gratie krijgen. “Andere landen hebben al gevangenen uitgewisseld met Iran, maar hier hebben we het over een terrorist”, zegt hij. 

Premier De Croo en minister Van Quickenborne hebben het akkoord altijd verdedigd: Belgen die ten onrechte in het buitenland in de gevangenis zitten, moeten geholpen worden, is de redenering. Bovendien volgt de regering het advies van de veiligheidsdiensten, zei Van Quickenborne. Die stellen dat de Iraanse dreiging tegenover landgenoten nog zou toenemen als de deal niet wordt geratificeerd. Bovendien betekent de goedkeuring van het verdrag nog niet dat België Assadollah moet vrijlaten. “Er zitten geen automatismen in vervat”, aldus de minister.

Op 4 juli briefte Staatsveiligheid de Kamerfractieleiders achter gesloten deuren. Volgens ingewijden werd daar gezegd dat het akkoord met Iran nodig is om de situatie rond Olivier Vandecasteele te kalmeren. De man zit naar verluidt opgesloten in mensonwaardige omstandigheden en zou er slecht aan toe zijn.

Ook in Iran wordt de deal veroordeeld. “We blijven alle politieke en juridische wegen onderzoeken om de uitlevering van de terrorist-diplomaat aan Iran te voorkomen”, meldt de Nationale Raad voor het Verzet in Iran (NCRI). De NCRI spreekt van een “schandelijke deal die het religieuze facisme in Iran stimuleert om het terrorisme op te voeren”. 

“De wereldwijde campagne van het Iraanse verzet, geholpen en gesteund door internationale juristen, oppositiepartijen en afgevaardigden in het Belgische parlement, zal worden voortgezet door alle politieke en juridische opties te onderzoeken om de repatriëring van Assadollah en zijn medeplichtigen te voorkomen”, klinkt het verder nog.