Commissie Capitoolbestorming: Trump ‘koos ervoor niet op te treden’, Pence vreesde voor zijn leven

Ondertussen namen de Secret Service-beveiligers van vicepresident Mike Pence telefonisch afscheid van hun familieleden, omdat ze niet wisten of ze die dag zouden overleven. Zo bedreigd voelden Amerikaanse politici en hun beveiligers zich voelden op de dag van de Capitoolbestorming.

Op hetzelfde moment keek president Donald Trump, vanuit de eetkamer van het Witte Huis, naar beelden van de gewelddadige meute die het Capitool was binnengedrongen. Maar hij deed niets. Trumps lethargie was een van de hoofdpunten tijdens deze achtste hoorzitting donderdag van de speciale parlementaire commissie die de Capitoolbestorming van 6 januari 2021 onderzoekt.

187 minuten lang kon hij niet bewogen worden tot actie, zei voorzitter Bennie Thompson in zijn openingsspeech: “Niet door zijn assistenten, niet door zijn bondgenoten, niet door het geweld van relschoppers of de wanhopige smeekbeden van mensen die optraden tegen de menigte.”

Hoewel Trump als president de verantwoordelijkheid had om de veiligheid van Amerikanen te beschermen, heeft hij de FBI, de Nationale Garde, of Homeland Security, noch het leger of de Secret Service om hulp gevraagd. Pas na 187 minuten ging Trump voor de camera staan, met toen eindelijk boodschap: “Ga naar huis.”

Amerika’s hoogste generaal, Mark Milley, sprak in een eerder opgenomen interview zijn verbazing uit tegenover de commissie. Milley had die dag een oproep verwacht van Trump, als president ook opperbevelhebber van het leger. “Er vindt een aanslag plaats op het Capitool van de Verenigde Staten van Amerika en je doet niks? Geen telefoontje? Niets?”

Nadruk lag op Trump zelf

Tijdens eerdere zittingen, de afgelopen weken, ging het natuurlijk ook over Trump. Maar de nadruk lag vooral op de invloed van Trump op anderen. De manier waarop hij druk legde op zijn adviseurs, op het rechtssysteem, op volksvertegenwoordigers van de staten. Maar deze donderdag stond centraal wat Trump zelf deed – en niet deed.

“President Trump heeft niet nagelaten te handelen”, zei het Republikeinse commissielid Adam Kinzinger, “hij kóós ervoor om niet op te treden”.

Uit niet eerder vertoonde beelden blijkt hoezeer Trump worstelde met de beëindiging van de Capitoolbestorming. Zelfs tijdens een opgenomen speech die het geweld moest veroordelen, verklaarde hij zijn aanhangers in het Capitool nog de liefde. “Ik wil niet zeggen dat de verkiezingen voorbij zijn”, zei hij tijdens een repetitie tegen zijn adviseurs. Vandaag, anderhalf jaar verder, is dat niet anders.

“Voor mij was zijn weigering om op te treden en de menigte die dag weg te sturen, en zijn weigering om het geweld te veroordelen, onverdedigbaar”, zei Sarah Matthews, zijn voormalig woordvoerder. De dag na de bestorming diende zij haar ontslag in, net als enkele andere voormalige bondgenoten.

Nieuwe hoorzittingen in september

Eigenlijk zou de commissie komende september al hun volledige onderzoeksrapport presenteren. Dat gaat niet door. Omdat telkens meer informatie beschikbaar komt en nieuwe getuigen zich melden, hebben de Congresleden besloten door te gaan met het onderzoek.

‘De dam staat op breken’, zei vicevoorzitter Liz Cheney donderdag. Er zijn ‘nieuwe dagvaardingen uitgevaardigd’, aldus Cheney. Na de zomer zullen dus meer hoorzittingen volgen. Volgens voorzitter Bennie Thompson zal de commissie onder meer onderzoek doen naar de e-mails en sms-berichten van de veiligheidsdienst Secret Service op 5 en 6 januari 2021, die gedeeltelijk door de dienst zouden zijn verwijderd.

Het plan is om in september wel alvast een interim-rapport te publiceren. Het is de vraag of de commissie voor de tussentijdse verkiezingen, in november plaatsvinden, klaar is met hun onderzoek.