Nederlandse regering voorziet 730 miljoen en 20.000 plekken voor asielzoekers, maar stemt in met "fatsoenlijke inperking"

Eerder vandaag raakte bekend dat de Nederlandse regering rekent op de gemeenten om de opvangcrisis aan te pakken.  Na onderhandelingen in de voorbije dagen hebben sommige gemeenten zich bereid getoond om de komende maanden woonruimte ter beschikking te stellen voor zo'n 20.000 asielzoekers met een verblijfsvergunning. Die extra woongelegenheden moeten ervoor zorgen dat asielzoekers sneller weg kunnen uit de overvolle asielcentra, zodat er daar weer plaats is voor asielzoekers die pas zijn aangekomen.  

Om de druk op de asielcentra in te dijken, heeft het kabinet van premier Rutte nog andere maatregelen genomen. Vanavond maakte de regering bekend dat het Nederlandse leger wordt ingeschakeld. Defensie moet een locatie ter beschikking stellen, zodat de honderden mensen die nu buiten aan het hek in Ter Apel aan het wachten zijn, onderdak krijgen. 

Waar dat zal zijn, is nog niet bekendgemaakt. De regering wil het leger ook inzetten bij het vervoer van asielzoekers naar andere locaties.  Bij het overvolle aanmeldcentrum zijn verschillende bussen aangekomen. 

Bijna 400 asielzoekers worden naar andere locaties in Nederland gebracht. Het gaat om plekken in Utrecht, Stadskanaal, Zuidbroek, Almere en Groningen, zegt het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA).

De Nederlandse regering past de regeling rond gezinshereniging tijdelijk aan om op die manier de instroom van asielzoekers te beperken. Erkende vluchtelingen mogen hun gezin niet onmiddellijk naar Nederland laten komen, maar enkel als ze zelf huisvesting hebben.  Lukt dat niet, dan kan het gezin pas na 15 maanden overkomen.  Volgens staatssecretaris voor Asiel van den Berg zullen er daardoor een paar honderd mensen per week minder naar Nederland komen.  De maatregel geldt tot eind 2023.  Daarnaast schort Nederland tijdelijk de deal met Turkije op om elk jaar 1.000 vluchtelingen uit Turkse kampen over te nemen. 

Met de aangekondigde maatregelen zullen zullen de schrijnende toestanden bij Ter Apel niet onmiddellijk verdwijnen, geeft de regering toe. Het zou nog wel twee weken kunnen duren. 

 Ter Apel was de voorbije dagen niet uit het nieuws te slaan, voor sommige bewoners liep de toestand de spuigaten uit: 

'We zijn deze situatie meer dan zat', valt op een spandoek te lezen. "Er moet dringend een oplossing komen voor deze mensen en ook voor ons. Van het kabinet. Regering doe iets", zegt een van de honderden buurtbewoners van het aanmeldcentrum in Ter Apel. "Dagelijks wordt ons beloofd dat om 22 uur iedereen binnen is, maar dat is niet waar", klinkt het bij een oudere dame. "En daarom komen we op straat." 

Met de huidige situatie rond het Klein Kasteeltje van Nederland is niemand tevreden. Niet de buurtbewoners, maar zeker ook niet de asielzoekers zelf, van wie sommigen al weken voor de poorten wachten om naar binnen te kunnen gaan. "Ik zit hier al twintig dagen", zegt een man. Andere tonen op beelden hoe ziek ze zijn, wonden hebben, last hebben van eczeem.

Maar het aanmeldcentrum aan de andere kant van de poort zit vol: meer dan 2.000 asielzoekers zitten er dicht op elkaar. De hoofdoorzaak is een gebrek aan opvangplaatsen in de rest van Nederland: de voorbije jaren werd asielcentrum na asielcentrum gesloten, omdat er steeds minder mensen naar Nederland kwamen. Maar het voorbije jaar is het tij gekeerd waardoor er nu dus een tekort aan opvang is, terwijl de instroom vrij hoog is, maar wel veel minder dan in recordjaren als 2015.

Ook voor gewone opvang is de staatssecretaris op zoek naar hulp. "Ik kan momenteel elk bed gebruiken." Hoe sneller mensen vanuit het aanmeldcentrum kunnen doorstromen, hoe minder mensen op straat moeten slapen. Maar ook hierop komt voorlopig weinig respons. Daarom wou de regering een hotel kopen in de gemeente Tubbergen. 

De beslissing leidt tot groot protest in het dorp in Twente, omdat de beslissing eenzijdig en zonder overleg werd genomen. Maar de Nederlandse regering zegt dat ze in een crisissituatie niet anders kan. De omwonenden maakten ook bezwaar omdat ze vreesden voor overlast. De eigenaar van het hotel besliste kort daarop dat ze haar gebouw dan toch niet wou verkopen en het koopcontract dat ze met de regering had te laten ontbinden. Wat de exacte reden daarvoor is, is niet gekend. 

Om de situatie in Ter Apel wat te verlichten, had de Nederlandse asieldienst aan verschillende gemeenten extra opvangplaatsen gevraagd. De stad Apeldoorn stelt nu een sporthal ter beschikking, waar zo'n 150 mensen uit Ter Apel de volgende vier nachten kunnen slapen. Bij aankomst was ook daar protest van de buurt, al bleef het al bij al rustig. 

De hulp uit Apeldoorn is niet meer dan een druppel op een hete plaat. Vanmiddag wordt met veel spanning naar de ministerraad gekeken in Den Haag. Daar wordt bekeken of er naast Ter Apel ook op nog andere plaatsen in Nederland een aanmeldcentrum kan worden geopend. Maar gemakkelijk wordt dat niet, gezien weinig gemeenten staan te springen. Het kabinet wil de buitenslapers echter zo snel mogelijk onderdak bieden en werkt nu aan een tweede locatie in de buurt van Ter Apel, in een nabijgelegen gemeente. 

Intussen vraagt de Europese Commissie dat Nederland een grondig onderzoek naar de dood van een baby van drie maanden in het aanmeldcentrum van Ter Apel. De baby overleed in een sporthal die gebruikt wordt als noodopvang. Nederland heeft intussen ook een onderzoek ingesteld.

Gisteren overleed ook nog een man aan een hartaanval. Sinds gisteren is ook de ngo Artsen Zonder Grenzen actief in Ter Apel, om medische bijstand te verlenen. Het is voor het eerst dat de organisatie binnen Nederland zelf actief is.