De CEO van de Ierse lagekostenmaatschappij maakte er de voorbije dagen geen geheim van dat Ryanair basissen in Europa zou gaan sluiten, en hij was er ook erg duidelijk over dat Brussels Airport in het vizier genomen kon worden omdat O’Leary in België geen enkele groei meer ziet voor zijn bedrijf. “Zaventem is een van de luchthavens waar we onze aanwezigheid in vraag stellen”, klonk het.

Seizoensbasis

Woensdag voegt O’Leary woord bij daad: de Ierse lowcostmaatschappij bouwt zijn permanente aanwezigheid af in Zaventem, is vanochtend aangekondigd op een bijzondere ondernemingsraad. Concreet haalt Ryanair de twee vliegtuigen die op Zaventem gestationeerd zijn, tijdelijk weg. De vluchten die met die toestellen werden uitgevoerd worden geschrapt. Het aantal vluchten van op Zaventem daalt daarom van 19 naar 12. In maart zouden de toestellen terugkeren. Brussels Airport zou zo een seizoensbasis worden, valt te horen bij de christelijke vakbond ACV Puls, waar alleen in de zomer vliegtuigen zijn gestationeerd.

“Voor de 80 werknemers in Brussel gaan we nu oplossingen zoeken”, zegt Hans Elsen van ACV Puls. “Voor de 71 werknemers uit het buitenland gaan we bekijken of er mogelijkheden zijn dat ze teruggestuurd worden en daar werk vinden. Voor de 9 Belgische werknemers wordt er gekeken of ze in Charleroi aan de slag kunnen. Die luchthaven wordt ongemoeid gelaten.”

Taksen

Vanmiddag gaf O’Leary meer duiding op een persconferentie. “We zijn heel teleurgesteld dat we de sluiting van deze twee basissen moeten aankondigen”, zei hij. “Maar we hebben geen alternatief na de prijsstijgingen op Zaventem en de absurde en idiote beslissing van de Belgische regering om nieuwe taksen in te voeren. We blijven groeien in andere luchthavens die begrijpen dat lagere prijzen noodzakelijk zijn om te herstellen van de coronacrisis, maar in Zaventem moeten we sluiten.”

O’Leary vraagt de regering dan ook om de vliegtaks weer in te trekken, maar ook om de kosten op Zaventem te doen dalen. “Komende zomer wordt extreem uitdagend door de hoge olieprijzen. Als luchthavens hun prijzen dan verhogen en overheden de taksen verhogen, is dat gewoon niet houdbaar.”

Garanderen dat de vaste vliegtuigen terugkeren in maart doet O’Leary niet. “Dat zal alleen gebeuren als Zaventem de kosten doet dalen en de Belgische regering de vliegtaks terugdraait.”

Donderwolken

In de interviews gaf de Ier al aan nog weinig groei te zien in ons land, waar zijn belangrijkste basis (met 15 vliegtuigen) in Charleroi ligt. Ryanair is een van de weinige maatschappijen die meer vluchten uitvoeren dan voor de pandemie en vervoerde de laatste maanden meer passagiers dan ooit. Maar de donderwolken boven de economie doen ook O’Leary vrezen voor een moeilijke winter – “Je zou gek zijn om je geen zorgen te maken over de dreigende recessie”, zei hij onlangs nog. Daarom herbekijkt Ryanair zijn aanwezigheid op enkele luchthavens voor deze winter. Enkele dagen geleden nog werd ook een vertrek uit Athene aangekondigd.

Hogere taksen

Zaventem, waar nu slechts twee Ryanair-vliegtuigen gestationeerd zijn, is nooit de favoriete basis geweest van O’Leary, omdat de havengelden er zowat acht keer hoger liggen dan in het regionaal gesubsidieerde Charleroi. Toch blijft de beslissing om de basis af te bouwen opvallend. Nog geen jaar geleden zakte O’Leary zelf naar Brussel af met de boodschap dat hij na corona vooral uitbreidingsmogelijkheden zag in Zaventem, omdat Charleroi al verzadigd is. Maar dan “moeten wel de luchthavenkosten en de belastingen verminderen om het toerisme weer aan te wakkeren”, voegde hij eraan toe.

Het tegendeel is gebeurd. Zaventem herziet momenteel de luchthaventarieven, en de federale regering voerde in april een vliegtaks in van 2 tot 10 euro, afhankelijk van de bestemming. Zeker voor een lagekostenmaatschappij als Ryanair, met prijsgevoelige klanten, wegen die extra taksen door.

Sociale onrust

Wat ook meespeelt, is de blijvende sociale onrust op de Belgische basissen van het bedrijf. De Belgische piloten en het in ons land gestationeerde cabinepersoneel hebben dit jaar al meermaals het werk neergelegd om te protesteren tegen de werkwijze en arbeidsvoorwaarden van Ryanair. De arbeidsauditeur in Charleroi verzamelde al tientallen klachten tegen het bedrijf, en onlangs nog daagden 48 piloten de luchtvaartmaatschappij voor de rechtbank, omdat ze een loonsverlaging van 20 procent, die ze tijdens corona hadden geslikt, ongedaan willen maken.

De beslissing van Ryanair is slecht nieuws voor Brussels Airport, dat een belangrijke speler op de luchthaven zijn activiteiten ziet afbouwen.

Beperkte impact

“Dit betekent concreet dat zij hier de komende maanden niet langer twee vliegtuigen zullen stationeren en niet langer zullen werken met in België gestationeerde crew, maar vluchten met buitenlandse crew zullen wel nog doorgaan. Momenteel vertegenwoordigt Ryanair 8% van het totale passagiersverkeer op Brussels Airport. Ryanair heeft vandaag zo’n 30 vluchten (15 rotaties) per dag op Brussels Airport, waarvan 10 vluchten (5 rotaties) met in België gestationeerde crew”, zegt Brussels Airport in een reactie.

De beslissing van Ryanair heeft dan ook slechts een beperkte impact op het netwerk van bestemmingen op Brussels Airport. Hoewel de activiteiten van Ryanair bijdragen aan het aanbod op Brussels Airport, zijn er ook andere luchtvaartmaatschappijen die dezelfde bestemmingen aanbieden, met uitzondering van Pisa en Amman. Brussels Airport verwacht dat andere luchtvaartmaatschappijen hun diensten naar deze bestemmingen zullen aanbieden.