OCAD Klimaat tegen begin volgend jaar een feit: ‘Om beter op de gevolgen van klimaatverandering te anticiperen’

Het moet moeilijk zijn om een groene klimaatminister te zijn te midden van een energiecrisis. Overal in Europa wijken klimaatdoelen voor investeringen in gas, olie en kolen, in een poging om de energiefactuur te drukken. Toch is minister van Klimaat Khattabi vastberaden om dit najaar de federale klimaatplannen te bewaken. Zo wil ze een OCAD voor het Klimaat oprichten. “Door risicoanalyses op alle niveaus en op de lange termijn te maken, kunnen we veel beter op de (inter)nationale veiligheidsgevolgen van de klimaatverandering anticiperen, zoals volksverhuizingen en grondstofconflicten”, vertelt ze.

De OCAD-plannen liggen al sinds oktober vorig jaar op tafel, toen de federale regering besliste 1 miljoen euro vrij te maken voor de oprichting ervan. Een jaar later lijkt er schot in de zaak te komen.

“Ik ben in dialoog met minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v), een consultancybedrijf en enkele financiële actoren over de verdere uitwerking”, zegt Khattabi. “De intentie is om tegen begin volgend jaar tot een multidisciplinair team van tien à vijftien mensen te komen. Zo willen we rekening houden met de verschillende kwetsbaarheid en blootstelling van bevolkingsgroepen en sectoren in ons land.”

Syntheserapport

Het uiteindelijke OCAD Klimaat zal net als de gelijknamige organisatie voor terreur op basis van inlichtingen van lokale en (inter)nationale bestuursniveaus analyses maken van veiligheidsrisico’s. Vervolgens worden die samengebracht en kan het orgaan aanbevelingen geven om klimaatrampen te vermijden. “Verschillende risico’s kunnen elkaar versterken, of zich op hetzelfde moment voordoen. Denk maar aan voedselonzekerheid, energieschaarste en een pandemie”, verduidelijkt de minister.

Khattabi stelde recentelijk ook het eerste syntheserapport over het federale klimaatbeleid voor. Sinds oktober 2021 moeten de ministers van klimaatgerelateerde domeinen zoals energie, mobiliteit en fiscaliteit haar op de hoogte houden van hun vooruitgang. “De bedoeling is niet om goede of slechte punten te geven”, legt Khattabi uit. “Maar om te zien of de gekozen maatregelen het gehoopte effect hebben en ze indien nodig te herzien. De volgende stap is om dit proces in een federale klimaatwet te gieten.”

Het lijkt erop dat de Belgische klimaatplannen ook de interesse van andere Europese landen gewekt hebben. Voor het eerst in jaren is België welkom op de preklimaattop eind dit jaar in Kinshasa. Daar bereiden de belangrijkste spelers, zoals Frankrijk en Duitsland, hun standpunten voor de klimaattop in Egypte voor. “Het lijkt erop dat we onze geloofwaardigheid teruggevonden hebben”, aldus Khattabi.

Burden sharing

De vraag is of de energiecrisis Khattabi’s klimaatplannen niet in het gedrang brengt. De minister benadrukt dat we nu de juiste beslissingen moeten nemen om ons klimaatplan te respecteren. “De energiecrisis is het uitgelezen moment om energie te besparen en te investeren in goedkope, hernieuwbare energie. Als we dat niet doen, belanden we hierna gewoon weer in een nieuwe crisis.”

Net voor het Overlegcomité vorige week riep Khattabi de Vlaamse regering daarom op om snel tot een verdeling van het Europese klimaatbudget van 1 miljard euro te komen. De Vlaamse regering lijkt nu open te staan voor die burden sharing. “Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) liet mij een dag na het Overlegcomité weten dat ze de onderhandelingen wil versnellen en nog voor de klimaattop tot een akkoord wil komen. Ik ben blij dat er geen plaats meer is voor politieke spelletjes”, besluit Khattabi.