"Hoeveel meer kunnen we nog verdragen": Britse kranten zien vertrek van premier Liz Truss als een kwestie van dagen

Begin oktober kwamen Truss en Kwarteng al terug op een van de meest controversiële plannen in de mini-begroting: een belastingverlaging voor de allerrijksten. De regering wilde de hoogste belastingsschaal afschaffen, maar dat gaat dus niet door. Het gemor én de economische onrust bleven echter. Gisteren riep Truss Kwarteng bij zich om hem te ontslaan. Kwarteng had onderweg via de radio al vernomen dat hij de laan uit gestuurd zou worden. Dat was nog niet alles. In een korte persconferentie nadien trok Truss ook de belofte in om een eerder geplande verhoging van de vennootschapsbelasting af te schaffen. Dat was nochtans een belangrijke verkiezingsbelofte van haar, maar ze ziet zich naar eigen zeggen genoodzaakt om de verhoging alsnog door te voeren.

De chaos, de kritiek en de turbulentie zijn voer voor de Britse kranten. Een bloemlezing van hun voorpagina's:

De Daily Mail noemt het schouwspel in de Britse politiek gisteren een zoveelste dag van "bijna niet te geloven Tory-chaos" en schuwt de kritiek niet. De eerste 38 dagen van Liz Truss als premier van het Verenigd Koninkrijk behoren tot de meest chaotische perioden van de Britse politieke geschiedenis. Maar gisteren, haar 39e dag in office, bereikten de chaos en de verwarring een nieuw en uitzonderlijk hoogtepunt. "Hoeveel meer kan zij (en de rest van ons) nog verdragen?", vraagt de krant zich af.

The Times stelt de beslissing van Liz Truss om minister van Financiën Kwasi Kwarteng te vervangen door voormalig minister van Buitenlandse Zaken Jeremy Hunt in vraag. De krant noemt het een teken van de "politieke zwakte" van Truss. Jeremy Hunt steunde haar rivaal Rishi Sunak in de campagne om het leiderschap van de Britse conservatieven, en dus om het premierschap. The Times citeert ook een bron die zegt dat -volgens Kwarteng zelf- zijn ontslag Truss "slechts enkele weken extra koopt".

"Chaos", een ander woord heeft The Guardian niet om de dag van gisteren te beschrijven. Niet alleen stuurde premier Truss haar minister van Financiën de laan uit, maar maakte ze nog maar eens een bocht van 180 graden door terug te komen op een verkiezingsbelofte. Met name de belofte om de eerder geplande verhoging van de vennootschapsbelasting van 19 naar 25 procent te schrappen. Truss zegt nu dat ze dat niet kan waarmaken, de verhoging komt er dus toch. De krant meent te weten dat vooraanstaande Conservatieve politici bekijken hoe ze Liz Truss uit haar functie kunnen ontzetten. Een voormalig minister zou gezegd hebben dat het "50-50 is dat ze Kerstmis haalt".

Ook in The Daily Telegraph vinden we een overzicht van de turbulente gebeurtenissen van gisteren. Vrijdag was "een dag van buitengewone bochten en terugdraaiingen", klinkt het. Enkele Conservatieve leden zouden het zogenoemde 1922 Committee hebben aangesproken. Dat is de naam voor de vergadering van Conservatieve backbenchers, parlementsleden die geen prominente functie hebben. De achterban, zo je wil. Maar die backbenchers hebben wel een aanzienlijke invloed op wie de partij leidt. De krant speculeert dat er complotten worden gesmeed om Truss uit het premierschap te duwen, "een kwestie van dagen".

En ook I hint op het einde van het korte premierschap van Liz Truss. De krant sprak met een belangrijk Conservatief parlementslid dat stelt dat ze vermoeden dat haar dagen in Downing Street 10 geteld zijn. Een backbencher beschrijft het optreden van Truss op haar persconferenties gisteren als "hopeloos".

De Daily Express is een van de Britse kranten die Liz Truss steunden in haar campagne om het leiderschap bij de Conservatieven en het premierschap. De krant beschrijft de Conservatieven die zich nu tegen Truss keren, als vultures, aasgieren. "Ze offerde haar minister van Financiën op om samenzweerders af te weren", klinkt het. "Maar ze geeft niet op."

De tabloid Daily Star staat niet bepaald bekend om zijn fijngevoeligheid of om zijn steun voor de Britse premier. Als bespiegeling van de dag geeft de krant mee: "Wel, die 39 dagen gingen geweldig vlotjes, Liz!". Op de voorpagina -opvallend- een krop sla. De redactie heeft er niets beters op gevonden dan in een supermarkt een krop ijsbergsla te kopen. De vraag is wie het langst zal overleven: Liz Truss of de sla? Het geheel is zelfs te volgen via een webcam.

The Mirror houdt het op zijn voorpagina kort en bondig: "Time's up", de tijd zit erop. Ook hier verwijzingen naar een complot om Liz Truss het premierschap te ontnemen. "Truss houdt krampachtig vast aan de macht terwijl Conservatieve parlementsleden zich haasten om een manier te vinden om een premier te vervangen, een premier van wie ze zeggen dat ze hun partij tot een mikpunt van spot gemaakt heeft", schrijft de krant. The Mirror laat ook Keir Starmer, leider van de Labour-oppositie aan het woord: "Het Verenigd Koninkrijk heeft een andere regering nodig."

Opvallend, tot slot: de tabloid The Sun wijdt zijn hele voorpagina aan een foto van acteur Robbie Coltrane in zijn rol als Hagrid uit de Harry Potter-films. Coltrane overleed gisteren. Liz Truss krijgt een klein kadertje rechts bovenaan, maar wel met een veelzeggende titel: "Lame duck Liz on the brink". Truss is een lame duck, een "lamme eend", een politieke term die aanduidt dat iemand eigenlijk geen macht meer heeft, en ze is op weg naar de uitgang. In de krant zelf onder meer een overzicht van Liz Truss: "40 dagen die eindigden in de grootste politieke meltdown in 300 jaar".