Evin geldt als een beruchte gevangenis, waar intellectuele en politieke gevangenen opgesloten zitten, evenals demonstranten die deelnamen aan de systeemkritische protesten van de voorbije weken in Iran. In de gevangenis zijn ook verschillende mensen met een dubbele nationaliteit opgesloten vanwege vermeende spionage. VUB-professor Djalali en de Belgische ngo-medewerker Olivier Vandecasteele zitten er hoogstwaarschijnlijk opgesloten. De instelling heeft een kwalijke reputatie vanwege de slechte behandeling van gedetineerden.

LEES OOK.Belgische ngo-medewerker Olivier Vandecasteele zit al sinds 24 februari zonder motief in Iraanse cel

Zaterdag waren volgens ooggetuigen in de gevangenis meerdere explosies te horen. Na een conflict brak er brand uit. Volgens de officiële Iraanse lezing ging het om muiterij in de gevangenis. Die stelling kon niet onafhankelijk gecontroleerd worden. Duizenden op sociale media gedeelde videobeelden tonen de chaos rond de gevangenis. Volgens mediaberichten zakten ongeruste familieleden van gedetineerden massaal af naar de site.

Volgens de veiligheidsverantwoordelijke zou de rust ondertussen teruggekeerd zijn, maar ook na die berichten zou er nog steeds onrust heersen. Dat meldt een verslaggever van BBC. Er zouden ook geweerschoten gehoord zijn en mensen zouden projectielen over de gevangenismuur gooien. Volgens mediaberichten zakten ongeruste familieleden van gedetineerden af naar de gevangenis. Zij zouden niet kunnen bellen met de gevangenen, iets dat ze naar eigen zeggen anders wel zonder problemen kunnen. Volgens Irna zijn vier gevangenen overleden na het inademen van rook. Er zijn ook 61 gewonden.

LEES OOK.“Zonder ruil met terrorist is Olivier ten dode opgeschreven”: boezemvriend van ngo-medewerker slaakt ultieme noodkreet

Protesten

De openbaar aanklager van Teheran stelde dat het tumult in de gevangenis niets te maken heeft met het aanhoudende protest tegen het Iraanse regime. De plek van de rellen is gescheiden van het deel van de gevangenis waar gedetineerden in de cel zitten wegens veiligheidsaanklachten. Maar op videobeelden van de brand zouden slogans te horen zijn die tijdens die protesten vaak gescandeerd worden. Het is echter niet mogelijk de informatie over de brand en rellen onafhankelijk te verifiëren. Duizenden videobeelden doen intussen de ronde op de sociale media over chaos rond de gevangenis.

In Iran is het al weken onrustig sinds de dood van de 22-jarige Koerdische Iraanse Mahsa Amini. Ze stierf volgens de politie aan een onderliggende gezondheidstoestand, maar haar familie zegt dat ze stierf nadat ze was geslagen door de zedenpolitie.

Ook mensen die bij het aanhoudende protest in het land gearresteerd werden, zouden overgebracht zijn naar Evin. De protestbeweging in Iran begon een maand geleden, op 16 september, nadat de Iraans-Koerdische Mahsa Amini in het ziekenhuis overleed. Ze werd drie dagen eerder gearresteerd omdat ze de strenge kledingvoorschriften in de Islamitische Republiek niet had nageleefd. Het kwam tijdens de protesten vaak tot confrontaties met de Iraanse veiligheidstroepen en al meer dan 200 mensen zouden in die confrontaties al het leven gelaten hebben.

LEES OOK. “Mahsa was een gewoon meisje. Dit had ons ook kunnen overkomen”: Belgisch-Iraanse vrouwen over massale protesten in Iran

De Iraanse autoriteiten zijn verantwoordelijk voor het leven van alle gedetineerden in de gevangenis van Evin, “ook die van de verdedigers van de mensenrechten en van de onderdanen van de Europese Unie”. Dat heeft de chef van de Europese diplomatie Josep Borrell zondag gezegd.

Borrell voegt er op Twitter aan toe dat hij zijn “meest diepe bezorgdheid” heeft uitgedrukt aan de Iraanse buitenlandminister Hossein Amir-Abdollahian. De Europese Hoge Vertegenwoordiger voor het buitenlands beleid verwacht naar eigen zeggen “een maximum aan transparantie” van Iran over de situatie in de Evin-gevangenis.