Voorakkoorden bij lokale verkiezingen voortaan ongeldig: “De verkiezingsuitslag en niet het voorakkoord zal bepalen wie in de coalitie zetelt”

Waar men gaat langs Vlaamse wegen, komt men bij lokale verkiezingen voorakkoorden tegen. "We hebben het al vaak gezien", zegt minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers (Open Vld). "Partijen die maandenlang tegen elkaar campagne voeren, soms op het scherpst van de snee, maar die elkaar dan 'plots' vinden op de dag van de lokale gemeenteraadsverkiezingen. Met een heel uitgewerkt bestuursakkoord en een volledige verdeling van de mandaten", klinkt het.

Op die manier ligt de coalitie al vast nog voor de kiezer zich heeft uitgesproken. Soms gebeurt dat met een informele of mondelinge afspraak tussen partijen, maar heel vaak gebeurt dat ook met een formeel ondertekende voordrachtsakte. Zelfs als één van de coalitiepartners zich wil bedenken op basis van de verkiezingsuitslag is men juridisch gebonden aan het voorakkoord.

"In de toekomst maken we dit onmogelijk", zegt minister Somers. Vanaf 2024 zal men verplicht zijn om een modelakte te gebruiken voor de voordracht van burgemeester en schepenen. Deze modelakte zal pas worden vrijgegeven op de dag van de verkiezingen. Voordrachtsakten die al op voorhand zijn ondertekend om partijen aan elkaar te binden zullen juridisch niet meer geldig zijn. Enkel de modelakte die pas op verkiezingsdag wordt vrijgegeven heeft juridische waarde. We geven de mensen meer macht en impact. "De verkiezingsuitslag en niet het voorakkoord zal bepalen wie in de coalitie zetelt, en zo hoort het", stelt Somers.

Eerder werd al goedgekeurd dat de grootste lijst na de verkiezingen 14 dagen exclusief initiatiefrecht krijgt om een coalitie te vormen. Ook deze regel zal het veel moeilijker maken voor partijen om op voorhand afspraken te maken achter de schermen.