Onverdoofd slachten: hoe gaan ze er over de grenzen mee om?

De Vlaamse meerderheidspartijen schaarden zich meteen achter het akkoord dat minister Weyts en bemiddelaar Piet Vanthemsche voorstelden.

Vanaf 2019 zullen schapen en kleine herkauwers in Vlaanderen alleen nog mogen worden geslacht als ze verdoofd zijn met een elektro-shock. Dat is een techniek waarbij het schaap bedwelmd wordt, maar die niet dodelijk is. Zo kunnen ook moslims de dieren slachten volgens de rituelen van hun geloof. Als de techonologie op punt staat, zullen ook runderen altijd verdoofd moeten worden voor ze worden geslacht.

Het akkoord betekent een consensus na jarenlange discussies. Want onverdoofd slachten is een delicaat thema, niet alleen bij ons, ook over de grenzen. Hoe gaan Brussel, Wallonië en de buurlanden ermee om?

Brussel was tot voor kort terughoudend om een verbod op onverdoofd slachten in te voeren. Brussels staatssecretaris Bianca Debaets wilde zo'n verbod niet overhaast invoeren "om te voorkomen dat mensen halsoverkop thuis in de badkuip of op het terras dieren zouden beginnen slachten". Maar nu er een politiek akkoord is aan Vlaamse kant, lijkt ook Brussels staatssecretaris voor Dierenwelzijn Bianca Debaets (CD&V) bereid om de kwestie in een stroomversnelling te laten komen.

Ook in Wallonië leeft het debat. In het Waals Parlement liggen twee decreetsvoorstellen op tafel om onverdoofd slachten onmogelijk te maken.

De huidige wetgeving in Nederland verbiedt het ritueel of onverdoofd slachten van dieren, met uitzondering voor joodse en islamitische slachters. Ritueel slachten kan dan ook enkel in de door de gemeente aangewezen plekken, in de praktijk is dat het stedelijk slachthuis.

Ook bij onze noorderburen leeft het protest tegen het onverdoofd slachten van dieren. De PVV van Geert Wilders is een forse tegenstem, maar de meest prominente stem in het debat komt van de Partij voor de Dieren, die al jaren ijvert voor een verbod op het onverdoofd ritueel slachten. Een wetsvoorstel daarover geraakte in 2012 echter niet voorbij de Eerste Kamer omdat het de vrijheid van godsdienst te veel zou inperken.

Vorig jaar scherpte de regering de regels voor onverdoofd ritueel slachten aan, maar tot een verbod kwam het niet. Wel werden er afspraken gemaakt met de joodse en islamitische slachterijen, kwam er permanent toezicht bij de slacht en maatregelen die het lijden van dieren zoveel mogelijk moeten verzachten.

Ondanks de Franse laicité, de scherpe scheiding tussen kerk en staat, is ritueel slachten in Frankrijk een ingeburgerde praktijk. Niet alleen naar aanleiding van het Offerfeest, maar ook het hele jaar door zijn er in Frankrijk slachthuizen die het hele jaar door enkel ritueel slachten.

Dierenwelzijnsorganisaties, onder hen de Fondation Brigitte Bardot, voeren al jarenlang campagne tegen onverdoofd slachten. Ze proberen de publieke opinie aan hun kant te krijgen door bijvoorbeeld te wijzen op de vage etikettering van vlees in de handel. Consumenten denken dan wel dat hun stukje vlees op een diervriendelijke manier om het leven kwam, in veel gevallen eten ze gewoon ritueel geslacht vlees, beweerde ook FN-boegbeeld Marine Le Pen.

In Duitsland is ritueel slachten bij wet verboden. Uitzonderingen daarop vormen geloofsgemeenschappen waarvan de godsdienst voorschrijft dat ze halal of koosjer vlees eten. Die uitzonderingen worden echter maar zelden toegestaan, en dan nog onder strenge voorwaarden. De zowat 4,1 miljoen Duitse moslims en ruim 100.000 Joden in de zijn in de praktijk dan ook meestal aangewezen op geïmporteerd vlees.

Duitse dierenwelzijnsorganisaties ergeren zich aan die halfslachtige oplossing en voeren dan ook regelmatig actie om het slachten van dieren zonder voorafgaande verdoving helemaal te verbannen.

Zoomen we nog verder uit, dan blijken de landen waar een totaalverbod op ritueel slachten geldt, zich vooral in het noorden van Europa te situeren. Denemarken voerde het totaalverbod in en trad daarmee in de voetsporen van IJsland, Noorwegen en Zweden. Ook in Polen, Liechtenstein en Zwitserland geldt trouwens zo’n verbod.