Proces over aanslagen ligt opnieuw stil: voorzitter vordert politietopman om duidelijkheid te krijgen over nieuwe naaktfouilles
Vinden de naaktfouilles nog altijd systematisch en zonder goede reden plaats bij de overbrenging van de beschuldigden op het proces over de aanslagen van 22 maart? Dat wilde de assisenvoorzitter vanochtend te weten komen, maar echte duidelijkheid kwam er nog niet. Ze heeft daarom de commissaris-generaal van de politie gevorderd om in de assisenzaal duidelijkheid te komen geven. De zitting is in afwachting geschorst.
Wat voorafging:
De Franstalige rechtbank van eerste aanleg in Brussel besliste vorige week donderdag in kortgeding dat 6 beschuldigden op het assisenproces van de aanslagen van 22 maart 2016 niet langer elke dag zonder goede reden naakt gefouilleerd mogen worden. Volgens de kortgedingrechter vormen die systematische naaktfouilles, als die zonder duidelijke reden worden uitgevoerd, een vernederende behandeling en zijn ze dus in strijd met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. De overheid kreeg 8 dagen om dat in orde te brengen.
Maar gisteren lieten de beschuldigden weten dat ze opnieuw naakt gefouilleerd waren bij hun overbrenging. Hoewel het hof van assisen daarvoor niet bevoegd is, wil de voorzitter van de politie wel een duidelijk antwoord op de vraag of het vonnis van de rechter al dan niet gerespecteerd wordt.
Wie verwacht had dat de kwestie van de naaktfouilles van de beschuldigden vandaag snel van de baan zou zijn, is eraan voor de moeite. Voorzitter Laurence Massart wilde tegen vanochtend 9 uur een antwoord op de vraag of, hoe en waarom de politie bij de overbrenging van de beschuldigden nog altijd naaktfouilles uitvoert, zoals die laatsten zelf beweren. Ook vandaag bleven om die reden 7 beschuldigden in hun cel.
Een ministeriële richtlijn van 2 januari, waarnaar de verantwoordelijke van de federale politie verwijst, laat die opening voor naaktfouilles wel degelijk, "op basis van een geïndividualiseerd integraal risicobeeld". Maar volgens Massart is met dat document nog altijd niet duidelijk of, hoe en waarom dat nu in de praktijk gebeurt. Lees: of het vonnis van de rechter in kortgeding gerespecteerd wordt of niet.
LETTERLIJK: wat staat er in de ministeriële richtlijn over de naaktfouilles?
In de ministeriële richtlijn van 2 januari 2023 wordt de optie opengelaten om een "doorgedreven fouille" te doen bij de beschuldigden op het proces over de aanslagen van 22 maart 2016. Dit staat er letterlijk:
"In het geval dat de analyse uit het geïndividualiseerd integraal risicobeeld zulks rechtvaardigt, gaat de politie over tot een fouille die verder gaat dan de veiligheidsfouille. Deze doorgedreven fouille wordt strikt op de hieronder beschreven wijze uitgevoerd.
Teneinde een naaktstelling van de beschuldigde te vermijden, wordt de procedure in twee delen uitgevoerd, waarbij in een eerste tijd op het bovenlichaam en in een tweede tijd op het onderlichaam wordt gewerkt.
Bij de uitvoering van deze doorgedreven fouille wordt de persoon op geen enkel moment fysiek aangeraakt door de leden van de politiediensten. De leden van de politiediensten streven maximaal naar een serene uitvoering van de fouille."
"Ik heb geen duidelijk antwoord gekregen op de vraag of er nu nog systematisch naaktfouilles gebeuren en of ze voldoende steunen op een concrete inschatting voor elk individu afzonderlijk", stelde ze. "Dat moeten we op z'n minst weten, want dat is een uitvoerbare rechterlijke beslissing."
Ik heb geen duidelijk antwoord gekregen op de vraag of er nu nog systematisch naaktfouilles gebeuren en of ze voldoende steunen op een concrete inschatting voor elk individu afzonderlijk
Ze schorste daarop de zitting al na een half uur, zodat ze de commissaris-generaal van de politie (Mark De Mesmaeker, red.) kon vorderen om daarover zo snel mogelijk te getuigen. Wel stelde ze duidelijk dat ze niet meer kan en zal doen dan een antwoord te zoeken op de vragen over de naaktfouilles. "De overbrenging heeft niks met dit hof te maken. Ik ben geen beroepsrechter die iets kan zeggen over dit vonnis en ik ga het ook niet interpreteren. Wat de advocaten van de verdediging hiermee willen doen, is iets voor buiten deze zaal." Intussen ligt het proces dus wel (weer) stil.
Advocaat slachtoffers: "Verantwoordelijkheid nemen"
Sanne De Clerck, advocate van enkele slachtoffers, riep in "De ochtend" op Radio 1 iedereen op om de situatie zo snel mogelijk te ontmijnen. "Het is belangrijk dat iedereen zijn verantwoordelijkheid opneemt in dit verhaal. De politie, maar ook de politiek. De minister van Justitie, Vincent Van Quickenborne, is bevoegd voor die federale politie. Ook daar moet worden gekeken."
Beluister hier het hele gesprek met Sanne De Clerck in "De ochtend" op Radio 1:
Advocaat slachtoffers over aanhoudende problemen op terreurproces: "Politie moet duidelijkheid verschaffen"
"Het is cruciaal dat de advocaten van de beschuldigden op hun beurt ook weer hun verantwoordelijkheid nemen. Ik begrijp dat zij duidelijkheid willen, maar dan is het weer aan hen om dit niet nodeloos op de spits te drijven en weer verder te doen."
Intussen moeten de slachtoffers nu nog maar eens wachten op een voortzetting van het proces. "Het enige wat de slachtoffers verdienen, is dat we voort kunnen. Het is belangrijk om in deze situatie uit te leggen welk effect dit heeft op de slachtoffers."