Bart De Wever (N-VA) over nucleaire akkoord met Engie: "Paard van Troje dat bevoorradingszekerheid niet garandeert"
Het akkoord dat de federale regering heeft bereikt met uitbater Engie om de twee jongste kerncentrales in ons land langer open te houden, is eigenlijk geen akkoord. Dat zegt N-VA-voorzitter Bart De Wever in "Terzake". "Het is een soort paard van Troje met een gigantische factuur in verstopt." Egbert Lachaert, voorzitter van regeringspartij Open VLD, is het daar niet mee eens: "Met dit akkoord zetten we een forse stap vooruit".
Het heeft veel voeten in de aarde gehad, maar vanavond kondigden premier Alexander De Croo (Open VLD) en minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) aan dat er een akkoord is met energiebedrijf Engie over het langer openhouden van kernreactoren Doel 4 en Tihange 3. Concreet zullen de twee jongste kernreactoren klaargestoomd worden om 10 jaar langer open te blijven, vanaf de winter van 2026.
Een tijdsplan werd uitgewerkt en de regering kwam ook overeen met Engie om samen in een vennootschap te stappen (ieder 50 procent) om de lusten en lasten van de verlenging te delen. Maar over de kostprijs van de ontmanteling en de berging van het nucleaire afval - ook een belangrijk onderhandelingspunt - is er nog geen duidelijkheid. Dat zal de komende weken uitgerekend worden.
Een akkoord?
"We moesten deze deal sluiten om de winter van 2026-2027 te kunnen halen. Het belangrijkste vandaag is dat men start met de werken zodat je dat haalt", zegt Egbert Lachaert in "Terzake". "En de tweede belangrijkste mijlpaal is dat de Belgische overheid en de burger opnieuw voor een deel mee aan het stuur zitten van de kerncentrales."
Bart De Wever, voorzitter van N-VA dat federaal in de oppositie zit, is het daar niet mee eens. "Zou u met mij de helft participeren in een bedrijf wetende dat er een enorme factuur aan hangt, maar dat ik u nog niet zal zeggen wat die is? U gaat wel al akkoord om 50 procent van mijn aandelen te kopen en u gaat daar miljarden voor betalen, maar u weet nog niet hoeveel. Dat moet nog onderhandeld worden. Dan is er eigenlijk geen akkoord. Er starten ook geen werken, er starten studies over werken", is hij stellig.
BEKIJK - Het debat tussen Bart De Wever en Egbert Lachaert in "Terzake":
De Wever stelt zich ook de vraag of Engie al iets ondertekend heeft. "Wel, er is een document klaargemaakt", reageert Lachaert. "Dat is het werk van vandaag geweest. U weet ook dat zo'n tekst maken met een multinational en de overheid complex is. Op het einde zal er iets getekend worden. Maar natuurlijk zijn er nog onderdelen uit te klaren."
Toch is er al meer duidelijkheid, aldus Lachaert. "De kosten voor de ontmanteling van de kerncentrales blijven voor Engie. Over het kernafval gaan we nog afspraken moeten maken. In veel andere landen hebben nucleaire exploitanten met overheden een soort maximumkost voor de exploitant afgesproken. Dat zal nu berekend worden."
Paard van Troje
"Dat komt voor mij over als een soort paard van Troje waar een gigantische factuur in verstopt zit", repliceert De Wever. "Het paard wordt binnengerold, maar de garanties zijn er niet: er wordt geen nucleaire brandstof besteld en er is geen getekend akkoord. Men gaat nu over de kostprijs onderhandelen met het mes bijna in de keel. Dat boezemt allemaal weinig vertrouwen in."
De Wever zegt bovendien dat er met dit akkoord helemaal geen bevoorradingszekerheid is. "Er is een rapport van Elia vorige maand in de Kamer voorgelegd. Dat berekent het tekort aan elektriciteit dat we zullen hebben. In de winter van 2024-2025 zegt Elia dat er een halve gigawatt tekort zal zijn. Dat is misschien nog te behappen. Maar in de winter van 2025-2026 is het tekort 3,6 gigawatt. Dat is gigantisch. Zelfs als Doel 4 en Tihange 3 openblijven, komen we nog 1,8 gigawatt te kort."
Stap per stap
"Je hebt mensen in de oppositie, die moeten problemen omschrijven. Wij moeten ze oplossen, stap per stap", blijft Lachaert optimistisch. "Het verlengen van de jongste kerncentrales is een heel belangrijke stap. We doen het nu, dus daar kunnen we alleen maar positief over zijn. Maar daarmee zijn nog niet al onze problemen opgelost."
"De winter van 2026-2027 zullen we normaal geen probleem meer hebben met het akkoord van vandaag, maar in de winter van 2025-2026 is er inderdaad nog altijd een tekort in de bevoorrading", geeft Lachaert toe. "We laten Elia nu berekenen hoe groot dat tekort precies is en dan kunnen we bekijken hoe we het oplossen. Ik weet dat er vragen zijn voor extra tendering van gas en er is ook de mogelijkheid om de oudste kernreactoren al dan niet nog een winter te verlengen zoals men in Duitsland gedaan heeft. Binnen de Vivaldi-regering zullen we hier met een open blik naar kijken. We gaan de problemen punt per punt oplossen."