“Pas op voor pompelmoessap in combinatie met medicijnen”: waarom moet je geneesmiddelen vaak combineren met eten?
Wanneer je medicatie afhaalt bij de apotheker staat er op het doosje standaard geschreven op welk tijdstip je die moet innemen. Ook op het doktersvoorschrift staat of je die samen met het eten, ervoor of erna moet nemen. Waarom is eten belangrijk voor de werking van het medicijn? En maakt het uit wat voor voeding je combineert met medicatie? Apotheker Greta Veramme-Casier legt uit.
Filip OsselaerLaatste update:12-01-23, 17:29
Als patiënt wil je vanzelfsprekend dat een geneesmiddel zo optimaal mogelijk werkt. Dat kan alleen als het ingenomen wordt op het meest geschikte moment. “Bij de werking van medicijnen zijn de TMax en de halfwaardetijd van een geneesmiddel belangrijk”, vertelt apotheker Greta Veramme-Casier. “De TMax is de tijd die het geneesmiddel nodig heeft om de maximale concentratie in het bloed te bereiken. De halfwaardetijd is de tijdsduur waarin de werkende concentratie van het medicijn met de helft afneemt.”
Het is de bedoeling om die momenten zo precies mogelijk te bepalen. “De arts en de apotheker zullen die daarom op het voorschrift en op het doosje vermelden. Zo weet de patiënt meteen wanneer dat geneesmiddel ingenomen moet worden. Als je bijvoorbeeld last hebt van je maag en je moet na het eten opnieuw overgeven, dan heeft het weinig zin om het geneesmiddel bij de maaltijd in te nemen. Beter neem je het dan een halfuur voor je iets eet, zodat het medicijn al kan inwerken. Of wanneer je last hebt van maagzuur doe je het omgekeerde: dan neem je antacida een uur na de maaltijd, om het maagzuur te neutraliseren.”
Moeten alle medicijnen met eten ingenomen worden?
Heel wat medicijnen moet je bij voorkeur ‘s ochtends bij het ontbijt innemen. “De verklaring daarachter is simpel: samen met een boterham of een kommetje yoghurt vallen medicijnen beter te verteren”, aldus de apotheker. “Heel wat medicijnen kunnen anders de maag behoorlijk irriteren. Denk aan Nurofen of Apranax.” Verder zijn er evengoed medicijnen die je ‘s avonds moet innemen. “Calcium om de botafbraak af te remmen bijvoorbeeld, bot wordt immers vooral ‘s nachts afgebroken, waardoor het medicijn optimaal werkt tijdens de nachtrust. Hetzelfde geldt voor de meeste cholesterolremmers: cholesterol ’s wordt vooral nachts vooral aangemaakt. Ook dit hoeft niet noodzakelijk bij het eten te gebeuren.”
Let op met likeurpralines in combinatie met metronizadol, je gaat ervan zweten, wordt duizelig en misselijk én krijgt braakneigingen door dat beetje alcohol.
Ook wie recent een griepje te pakken kreeg in het midden van deze griepepidemie zal waarschijnlijk niet veel medicatie mét voeding hebben genomen. “Tijdens een griep voel je jezelf rotslecht, heb je rillingen, hoest je en zweet je. Bij dit virus helpt antibiotica niet en in eten zal je helemaal geen zin hebben. Wat eten met je geneesmiddelen doet, speelt in dit geval dus geen rol. Uitzieken is de boodschap. Vaak gaat de griep gepaard met bacteriële surinfecties, wat inhoudt dat er een bacteriële infectie bovenop de echte griep komt. En dat is een bacteriële infectie waar antibiotica wél bij aanslaat. Antibiotica doden niet alleen slechte bacteriën, maar ook een deel van de goede darmflora. Dat kan je herstellen door wat yoghurt in te nemen.”
Maakt het uit wat je eet als je medicijnen neemt?
“Absoluut”, vertelt de apotheker. “Niet alle voeding is combineerbaar met medicijnen. Drink bijvoorbeeld geen glaasje pompelmoessap bij het innemen van je medicatie. Dat sap maakt in je lichaam gebruik van enzymen in de lever die ook nodig zijn voor de verwerking van een medicijn. Als je pompelmoessap drinkt of gewoon een grapefruit eet kan dat medicijn te weinig afgebroken worden, waardoor je er te weinig – of net te veel – van opneemt.”
Ook opmerkelijk: één bepaalde praline vereist een waarschuwing. “Die met likeursmaak eet je beter niet, want dat beetje alcohol kan bij inname van het medicijn metronizadol neveneffecten veroorzaken: je gaat ervan zweten, wordt duizelig en misselijk én krijgt braakneigingen. Let daarmee op.”
Extra opletten met de anticonceptiepil
Ben je op reis en word je slecht van onbekend eten? Of voel je je misselijk en heb je last van je maag thuis? Let dan op met de inname van de anticonceptiepil. “Als je zware braakneigingen en veel diarree hebt, zal je waarschijnlijk kort na de inname van de pil je eten niet meer volledig binnenhouden. In dit geval moet je de pil opnieuw slikken, anders is het effect ervan verdwenen. Veel mensen beseffen dat niet.”
