gezondheid 

Donorkind wint proces tegen arts die moeder bevruchtte met verkeerde zaad

Het hof van beroep in Gent. ©  David Van Hecke

Een ex-arts van het AZ Sint-Jan in Brugge is voor het hof van beroep in Gent schuldig bevonden aan een medische fout. Hij bevruchtte een moeder met donorzaad, hoewel afgesproken was dat hij het zaad van haar echtgenoot zou gebruiken.

Arne Franck

Toen het donorkind, intussen 39 jaar, zich in 2019 aanmeldde bij een internationale DNA-databank, kwam het bedrog aan het licht. Tot zijn ontsteltenis leverde zijn DNA een match op met een biologische halfbroer. ‘Ik nam contact op en vernam dat hij een donorkind was’, getuigt de Bruggeling. ‘Hij was verwekt via anonieme donorinseminatie in hetzelfde ziekenhuis waar mijn ouders waren behandeld. Dat kon geen toeval zijn. Het kon niet anders of ik was zelf ook verwekt met donorzaad. Maar dat was niet volgens de afspraak die mijn ouders met de arts hadden gemaakt.’

De ouders waren in 1982 naar een vruchtbaarheidsspecialist gestapt om te onderzoeken waarom een spontane zwangerschap uitbleef. Omdat de echtgenoot problemen had met verminderde vruchtbaarheid, stelde arts voor om kunstmatig te insemineren met zaad van de echtgenoot. De vrouw raakte zwanger en beviel in 1983 van een zoon. ‘Mijn ouders hebben altijd verondersteld dat ik biologisch van hen beiden was. Ik had in principe ook geen reden om mijn afkomst in twijfel te trekken, al verbaasde ik mij er wel over dat ik fysiek geen enkele gelijkenis vertoonde met mijn vader. Ik heb lang met twijfels over mijn afkomst geworsteld, tot ik voor eens en voor altijd uitsluitsel wou.’

Donor overleden

Toen het gesjoemel aan het licht kwam, stapte het donorkind met zijn advocaat Philippe Strubbe naar de rechtbank. In eerste aanleg trok hij aan het kortste eind omdat hij volgens de rechtbank niet bewijst dat de arts met het zaad knoeide en ook niet uitgesloten kon worden dat hij geboren werd uit een overspelige relatie. In beroep hield de rechtbank er evenwel een andere visie op na. Volgens de rechtbank blijkt uit niets dat de moeder de biologische vader – de man is intussen overleden – gekend zou hebben. ‘Het zou ook zeer toevallig zijn dat de moeder precies met die man een relatie zou hebben gehad of van hem zaad zou hebben verkregen om zichzelf te insemineren’, klinkt het in het arrest. ‘De door de arts naar voren geschoven hypothetische omstandigheden waarin het donorkind zou kunnen verwekt zijn, zijn in de praktijk dermate onwaarschijnlijk dat er geen geloof aan kan worden gehecht.’

Onzorgvuldig handelen

Volgens de rechtbank werd het zaad buiten het medeweten van de ouders omgewisseld of vermengd met donorzaad. ‘Dat kan enkel gebeurd zijn door het onzorgvuldig handelen van de arts’, besluit de rechtbank. De rechtbank kende het donorkind 2.500 euro morele schadevergoeding toe. ‘Maar voor mij is het van groter belang dat eindelijk zwart op wit bewezen is dat de arts in de fout ging. Voor mij was het een schok om na al die jaren vast te moeten stellen dat mijn opvoedvader niet mijn biologische vader is. Ik heb trouwens al vijf halfbroers en -zussen ontdekt. Ze zijn allen verwekt met het zaad van dezelfde donor. Ik ben wel teleurgesteld in de houding van het ziekenhuis. Na het arrest, dat op 22 december werd uitgesproken, vroeg ik om in dialoog te gaan maar ik kreeg tot op heden geen reactie. Of ik nog verdere stappen zal ondernemen, daar ben ik nog niet uit.’