Kunnen fietspaden langs jaagpaden veiliger? Mobiliteitsprofessor: "Kwaliteit laat vaak te wensen over"

Zaterdagnacht op de terugweg van haar werk belandde een vrouw van 25 jaar in de Zenne. Ze is nog steeds niet teruggevonden. Intussen laait de discussie over het jaagpad en de omgeving op, buurtbewoners zeggen namelijk al langer dat het een gevaarlijk fietspad is. Hoe komt het dan dat hier nooit iets aan gedaan is?

Het probleem begint bij de inventarisatie, met een overzicht van alle fietspaden en hoe het daarmee gesteld is. Zo'n inventarisatie bestaat wel bij fietspaden langs de gewestwegen, maar niet voor jaagpaden. "Er lopen nochtans veel fietssnelwegen langs die jaagpaden, het is dus heel belangrijke fietsinfrastructuur en toch weten we maar heel weinig over de kwaliteit ervan," legt mobiliteitsprofessor Dirk Lauwers uit. 

Voor alle fietsinfrastructuur bestaan er aanbevelingen, maar bij de jaagpaden wordt dat niet of minder systematisch gecheckt of die aanbevelingen gevolgd worden. "Bij de fietspaden langs gewestwegen wordt elke 2 jaar nagegaan of die conform de richtlijnen zijn." 

Enkele kleine aanpassingen zouden al een groot verschil kunnen maken volgens professor Lauwers: "Verlichting is natuurlijk belangrijk, maar wat ook al zou helpen is een witte lijn, zodat een fietser weet wanneer hij het fietspad verlaat. Een redresseerstrook kan ook helpen, dat is een verharde strook van 20 centimeter naast het fietspad, zodanig dat wanneer de fietser van het fietspad komt, hij terug makkelijk op het fietspad raakt."

Voor een fietssnelweg zijn de normen zelfs nog strenger: "Volgens de norm moeten die vier meter breed zijn en moet daar aan beide kanten een afstand zijn van 75 centimeter. Als er een kanaal is waar je in zou kunnen vallen, dan moet die ook afgeschermd worden."

Deze ingrepen tonen aan dat het belangrijk is dat fietsers fouten kunnen maken. "Bij het fietspad naast de Zenne was het zo dat de minste fout die een fietser maakt, fataal is. We noemen dat niet-vergevingsgezind. Mensen, ook automobilisten en fietsers, maken fouten en sinds 15 jaar is de ontwerpfilosofie dat je infrastructuur vergevingsgezind moet zijn. Met andere woorden dat je rekening houdt met dat mensen fouten maken." 

Daarnaast kunnen fietspaden ook zo gemaakt worden dat de kans dat een fietser een fout maakt, zo klein mogelijk is. "De goede kwaliteit van het wegdek is daarom ook belangrijk, als er geen putten in de weg zijn kan je de controle over het stuur ook niet verliezen." 

Vraag is nu wat de volgende stappen zijn, volgens professor Lauwers zou er best eerst een prioriteitenlijst opgemaakt worden. Dat kan bijvoorbeeld op basis van ongevalsgegevens. "En dan is technisch gezien De Vlaamse Waterweg verantwoordelijk, de jaagpaden worden door hen beheerd. Al wordt er ook vaak gekeken naar de gemeente en de provincie. Ik zie vooral een rol weggelegd voor de provincies want zij zijn diegenen die de kaarten maken van de fietssnelwegen en de kwaliteit ervan bewaken."