Nieuwe NMBS-campagne rond agressie tegen spoorwegpersoneel: "Gerecht moet daders streng bestraffen"

Gisteren brak er nog een spontane staking uit in Kortrijk nadat een treinbegeleider er geslagen was door een reiziger. "Reizigers die onze mensen zonder reden aanvallen, dat is onaanvaardbaar", zei Bart Crols, woordvoerder van de NMBS, daarover. "Zij doen ook maar hun werk. Wij vragen dat het gerecht strenger zal optreden tegen de daders. Zij moeten echt zwaar gestraft worden. Wij doen zelf al veel om agressievelingen af te schrikken. We hebben bijvoorbeeld onze eigen veiligheidsdiensten die patrouilleren op treinen en op perrons."

Het gaat vooral over agressie tegen de treinbegeleiders, het veiligheidspersoneel en ook het onderhoudspersoneel. In de helft van de gevallen begint het probleem omdat mensen zonder ticket proberen te reizen. De NMBS lanceert vandaag dan ook een nieuwe campagne om dit geweld een halt toe te roepen. Om de oproep kracht bij te zetten heeft een groep medewerkers vanochtend in het station Brussel-Noord een fluitconcert gehouden tegen agressie (foto onderaan). 

Treinbegeleider Maxime Beullens, die een van de gezichten van de campagne is, maakte al vaker verbale agressie mee en is ook al een paar keer geduwd geweest. "Gelukkig zonder al te zware gevolgen, maar je neemt dat mee. De shock kan pas dagen of zelfs weken later komen en die kan hard zijn. Gelukkig heb ik dankzij de NMBS ook psychologische bijstand gekregen. Ik heb mijn verhaal kunnen doen aan een externe psycholoog en dat helpt om dingen te kunnen kaderen en weer “op je paard te gaan”. Het begint meestal met iemand die een mondige houding heeft of mensen die niet tevreden zijn door problemen op net. En afhankelijk van hoe gesprek dan loopt, degenereert het of kalmeert het." 

Beullens geeft intussen ook opleidingen aan zijn collega's over hoe ze kunnen proberen om te gaan met agressie. "De meeste reizigers zijn heel fijne mensen en het is fijn om die ook eens te horen. Maar wanneer er iets gebeurt, probeer je de situatie best niet open te trekken naar andere reizigers. Probeer het sereen, klein te houden, hoe meer aandacht er komt, hoe sneller het kan fout lopen. Bij gratuite agressie moeten reizigers weten dat er gevolgen aan gekoppeld worden."

CEO Sophie Dutordoir wil meer inzetten op controles voordat mensen de trein instappen, zodat de treinbegeleider, die vaak alleen is op de trein, er niet meer mee geconfronteerd wordt. "In tegenstelling tot in Nederland hebben wij geen poortjes om tot op de perrons te komen. Maar wij gaan inzetten op meer controles upfront door ons veiligheidspersoneel zodanig dat de reizigers al voordat zij op het perron aankomen door die mensen georiënteerd worden naar het verkoopskanaal."

"Minister van Justitie Van Quickenborne zegt dat hij ook merkt dat er sinds de coronaperiode in alle domeinen (zorgsector, onderwijs, brandweer, politie) een stijging is van dat gebrek aan respect en van agressie", gaat Dutordoir verder. "Ik denk dat we het allemaal samen vaststellen, maar die stijging moet dringend een halt toegeroepen worden voor mensen die hun job doen alsof hun leven ervan afhangt en die maatschappelijk relevante en essentiële functies uitoefenen."  

Naast onmiddellijke psychologische steun biedt NMBS haar medewerkers na elke vorm van agressie juridische bijstand aan, zodat ze een klacht indienen en een onderzoek naar de feiten kan worden geopend.

Dossiers die leiden tot een strafrechtelijke vervolging kunnen eindigen in zowel voorwaardelijke als effectieve gevangenisstraffen. Agressie tegen personeel van openbare diensten wordt als een verzwarende omstandigheid beschouwd. De agressoren riskeren ook boetes of werkstraffen. "Aan Justitie vragen we een nultolerantie te hanteren en elke agressie streng te bestraffen", benadrukt Dutordoir. 

​"Justitie voorziet verzwaarde straffen voor wie geweld pleegt tegen treinpersoneel", zegt minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD). "Voor het parket geldt ook een richtlijn dat van zodra er sprake is van verwondingen er altijd moet worden opgetreden tegen de dader. En dat gebeurt ook. Helaas zien we dat nog 30% van de dossiers niet vervolgd kunnen worden. Dat is dan bijvoorbeeld omdat de onbekende dader al gaan lopen is voordat de politie of Securail (de veiligheidsdienst van de spoorwegen) ter plaatse zijn of wegens gebrek aan bewijzen. Het is daarom goed dat er flink wordt aangeworven bij Securail, en tegelijk moeten we de bewijslast kunnen verbeteren, onder meer met beeldmateriaal."

"Als maatschappij moeten we een signaal geven dat elk geval van agressie er één te veel is en dat dit systematisch vervolgd wordt, zowel gerechtelijk als door ondersteuning van slachtoffers van geweld", benadrukt ook minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo). "Het spoorwegpersoneel beter beschermen is ook een manier om de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren."