Delhaize investeert fors in onbemande supermarkten: zijn winkels zonder kassiers de toekomst?

Ongeveer een jaar geleden opende Delhaize haar eerste Shop&Go-winkel in België. Dat zijn kleine supermarkten zonder kassapersoneel. Je moet er als consument dus zelf je boodschappen afrekenen. "Je vindt de winkels in kantoorgebouwen, scholen en ziekenhuizen", zegt Els Breugelmans, professor marketing aan de KU Leuven, in "De wereld vandaag" op Radio 1. Delhaize wil met dit concept vooral bedrijfsrestaurants vervangen. "Die krijgen het steeds moeilijker omdat werknemers sinds de coronacrisis vaker thuiswerken."

Na een jaar zijn er al 50 Shop&Go-winkels geopend in verschillende bedrijven in ons land. Delhaize wil ook dit jaar fors blijven investeren in het concept. Tegen het einde van het jaar wil de supermarktketen het aantal Shop&Go-filialen verdubbelen tot een totaal van 100 vestigingen. 

Ook supermarktketen Colruyt lanceerde onlangs een gelijkaardig winkelconcept, Okay Direct. Dat zijn onbemande stadswinkels waar je 24 uur op 24 je inkopen kan doen en waar ook niemand aan de kassa zit. "Voorlopig zijn er nog maar twee winkels omdat Colruyt het concept nog volop aan het testen is."

Delhaize en Colruyt zijn niet de eersten die een onbemande supermarkt openden. In het Brugse baat Para TI al meer dan twee jaar winkels uit. Kopen gebeurt daar met een app waarmee je QR-codes scant om de deur te openen naar vooral ambachtelijke producten.

De onbemande supermartken worden positief onthaald, weet professor Breugelmans. "De consument is op zoek naar meer vrijheid, meer autonomie en ruimere openingsuren." En daar komen deze nieuwe supermarktconcepten aan tegemoet. "Je kan er op elk moment van de dag verse producten kopen, ook als de traditionele supermarkt al gesloten is. Buiten de openingsuren ben je dus niet meer uitsluitend aangewezen op automaten met snoeprepen of fastfood." 

Hoewel de kassaloze winkelconcepten een succes blijken, vermoedt professor Breugelmans niet dat dit gevolgen zal hebben voor het personeel van supermarkten. "Ook de onbemande winkels hebben nog steeds personeel nodig. De rekken moeten nog steeds manueel gevuld worden. En je hebt ook personeel nodig om ervoor te zorgen dat de winkel proper is." 

Volgens Colruyt zal er in het nieuwe winkelconcept niet minder personeel nodig zijn. "Je kan je personeel ook op andere manieren inzetten dan alleen aan de kassa", voegt Breugelmans toe.

In de nieuwe winkelconcepten van Delhaize en Colruyt is niet continu personeel aanwezig. Hoe controleer je dan dat mensen niet zomaar met eender wat naar buiten wandelen? "Delhaize rekent op de betrouwbaarheid van de consument in haar kantoorwinkels. Het zijn ook alleen medewerkers van het bedrijf zelf die de Shop&Go-winkel kunnen gebruiken. Je loopt ook niet zomaar met een gestolen pak papier je kantoor uit." 

Bij Okay Direct is er meer controle. "De consument moet zich identificeren om de winkel te betreden. Zonder af te rekenen geraak je er niet buiten." Een volledig diefstalvrije winkel bestaat niet. "Zelfs in winkels met personeel wordt er nog gestolen."