Pesterijen, discriminatie en verheerlijking van geweld: Antwerpse agenten met racistische Whatsapp-groep vandaag voor rechter

Ze kennen het justitiepaleis van binnen en van buiten: de 29 agenten van de Antwerpse lokale politie en het veiligheidskorps van de Federale Overheidsdienst Justitie die vandaag terecht staan. Allemaal maakten ze deel uit van de voormalige dienst GEOV, een team dat instond voor het transport van gevangenen en het bewaken van de orde in de rechtbank.

De leden gebruikten een Whatsapp-groep om met elkaar te communiceren. Daarin werden niet alleen praktische afspraken gemaakt, maar ook denigrerende opmerkingen over collega’s en gedetineerden. Vooral collega’s met een migratieachtergrond waren aangeschoten wild. “De mannen van de bruine plank”, werden ze genoemd. Sommigen wisselden ook doelbewust hun shifts om zeker niet te moeten samenwerken met een collega van vreemde origine. “Ik ga niet met die bruine apen op transfer.”

Een van de leden van GEOV was zo gedegouteerd over de pesterijen en het racistisch taalgebruik, dat hij in 2016 naar zijn overste stapte. Volgens de klager werd er gelachen met gedetineerden en werd geweld verheerlijkt. “Tijdens mijn klem kraakte zijn schouder wat. Precies of je een takje breekt”, klonk het bijvoorbeeld.

Toch wordt er in het dossier niemand vervolgd voor slagen en verwondingen. In hun verhoor verklaarden verschillende agenten dat er door bepaalde verdachten wel disproportioneel geweld gebruikt werd tegen gedetineerden. Daarbij werden geen namen genoemd, zodat het gerecht de mogelijke slachtoffers niet verder opspoorde.

Hitler

Vijftien GEOV-leden worden verdacht van racisme en discriminatie. In de Whatsapp-groep deelden ze grove racistische en seksistische overtuigingen met zelfs verwijzingen naar Hitler, of toonden foto’s van gedetineerden die enthousiast werden becommentarieerd: “Precies wel een mottig exemplaar”, of: “Een echte terrorist”.

Het grootste deel van het dossier gaat over pesterijen die dagelijkse kost zouden zijn geweest in het team. Een hoofdinspecteur die deeltijds werkte na een burn-out werd steevast ‘commissaris 50/50’ of ‘commissaris pannenkoek’ genoemd. Er werden ook foto’s gemaakt van een collega die een epilepsieaanval kreeg, die verder werden verspreid en becommentarieerd via de Whatsapp-groep, met onder andere berichten op 23 december 2015:

‘Ligt hij weer strike?’

- ‘Nog is voor de verandering’

‘Man man’

De chatgroep die opgericht werd in augustus 2014 werd na de klacht in 2016 opgedoekt, net als de hele dienst GEOV. De taken van het team werden opgenomen in de werking van de mobiele eenheid.

De Antwerpse politie voerde eerder een intern onderzoek waarbij al tucht- en begeleidende maatregelen werden opgelegd. In 2017, nadat De Standaard berichtte over de Whatsapp-groep, volgde ook een gerechtelijk onderzoek dat vier jaar duurde. Vorige zomer besliste de raadkamer dat 29 verdachten voor de correctionele rechtbank moeten verschijnen, meer dan een derde van het team. Het proces zal drie dagen in beslag nemen.