Waarom keren gewonde Oekraïense soldaten toch terug naar het front? "Dat gaat niet over dapper zijn, in de loopgraven is iedereen bang"

Het Oekraïense leger heeft het moeilijk om in de stad Bachmoet stand te houden tegen de Russische troepen. De Russen voeren de druk op en elke dag raken meer en meer Oekraïense soldaten gewond. Toch blijft de bereidheid bij de Oekraïense soldaten om te blijven vechten groot. Zelfs als ze al eens gewond zijn geraakt, keren sommigen onverzettelijk terug naar het front. Wat zijn de beweegredenen van een soldaat die toch beslist om te blijven vechten? 

"Als gewone mens kan je dat niet begrijpen, maar vanuit het perspectief van de soldaat begrijp ik wel waarom je zou terugkeren", zegt oud-commandant Mart De Kruijf in "De wereld vandaag" op Radio 1. Hij is zelf jarenlang actief geweest bij de Nederlandse landmacht. "Als soldaat in de loopgraven vecht je niet enkel voor jouw land maar ook voor jouw collega's. Niemand wil zijn kameraden in de steek laten. Kameraadschap is de belangrijkste beweegreden om toch terug te keren."

Daarnaast speelt ook de legerleiding een belangrijke rol. "Als je mensen wil blijven motiveren, moet het duidelijk zijn waarvoor ze vechten", legt De Kruijf uit. "Je moet hen zeggen wat en waarom ze iets moeten doen, maar nooit hoe ze iets moeten doen. Het is belangrijk om soldaten vrijheid én verantwoordelijkheid te geven."

De Oekraïense soldaten worden door iedereen geprezen omdat ze zo dapper zouden zijn. Maar volgens commandant De Kruijf heeft hun doorzettingsvermogen niets te maken met dapperheid. "In de loopgraven is elke soldaat doodsbang", vertelt hij. "Dan kan je als soldaat simpelweg niet meer denken, maar handel je drilmatig. Dan vallen soldaten volledig terug op hun "drills and skills"."

Maar uiteraard houdt niet elke soldaat stand onder die grote mentale druk. "Naast gewonde en dode soldaten, verlies je als leger ook altijd soldaten die het psychisch niet meer trekken", benadrukt De Kruijf. "Dat is een factor waar weinig over gepraat wordt, maar die je veel ziet in dit soort van gevechten, zoals in Bachmoet." 

Om te vermijden dat de soldaten volledig uitgeput geraken, probeert het Oekraïense leger volgens De Kruijf voldoende te roteren: "Het is geweten dat Oekraïne werkt met een roulement. Na vijf dagen aan het front in Bachmoet, word je er als soldaat uitgehaald. De wil om te blijven vechten is niet eindeloos." 

En wat na de oorlog? Kan je het normale leven ooit opnieuw opnemen, als je als soldaat zoveel hebt meegemaakt aan het front? "Uit cijfers blijkt dat gemiddeld 10 procent van de soldaten achteraf te maken krijgt met posttraumatische stress", besluit De Kruijf. "Soms kunnen de symptomen daarvan pas 10 of 20 jaar later tot uiting komen. Oekraïne zal deze oorlog nog generaties meeslepen."