Een maand na de zware aardbeving in Turkije en Syrië: "Ook mentaal moet bij de mensen veel heropgebouwd worden"

Exact een maand geleden veroorzaakten enkele zware aardbevingen dood en vernieling in Turkije en Syrië. De volledige omvang van de ramp is nog steeds niet te overzien, vertelt journalist Fatma Taspinar in "De ochtend" op Radio 1. "Het getroffen gebied is zo groot als België en Nederland samen. Bepaalde gebieden in Syrië en Turkije zijn nog altijd niet bereikt. Er is nog altijd geen volledig overzicht."

Volgens de laatste schattingen zijn al meer dan 50.000 mensen om het leven gekomen. "In totaal zijn in Turkije meer dan 20 miljoen mensen getroffen, negen miljoen in Syrië", zegt Taspinar. "Honderdduizenden gebouwen en wooneenheden zijn ingestort. Afgelopen maand zouden er ook al 5.000 naschokken zijn geweest. Als mensen nog een woning hebben, voelen ze zich dus nog altijd niet veilig."

VN-organisatie UNICEF meldt dat er 850.000 kinderen uit beide landen ontheemd zijn. 2,5 miljoen kinderen in Turkije alleen hebben dringende humanitaire hulp nodig, schrijft de organisatie in een persbericht. 

Op het aantal vermisten wordt zelfs geen cijfer geplakt. "Het grote verschil met drie weken geleden is dat de hoop om nog iemand te redden, helemaal weg is", vertelt onze verslaggever Jens Franssen vanuit het nooddorp in Kirikhan. "De mensen lijken nu ten volle te beseffen hoe groot de ramp is."

Langzaamaan verhuizen mensen van tenten naar containerwoningen, ziet hij. "Ze beginnen hoe langer, hoe beter te beseffen dat het heel lang gaat duren. Turkije zit nog steeds in een fase van noodhulp. De meeste mensen hebben in de tussentijd wel al kledij, water en eten." 

Drie weken geleden richtte het Belgische B-Fastteam een veldhospitaal op. Dat draait op volle kracht. "Drie weken geleden was hier een veld, waar dieren en schapen rondliepen", vertelt Franssen. Op negentien dagen tijd zijn er 2.800 patiënten behandeld. 

Het team bereidt zich nu voor om het veldhospitaal over te geven aan de Turkse autoriteiten, vertelt Eulalie Groosman van B-Fast. "Een eerste deel Turkse artsen en verpleegkundigen is aangekomen en loopt met ons mee om het daarna over te nemen."

De slachtoffers in beide landen kunnen nog steeds alle hulp van buitenaf gebruiken. "Vooral om onderdak te geven aan de mensen die nog in tenten leven, is hulp nodig", vertelt Franssen. "Gelukkig zijn de zware vriesnachten wel voor een stuk voorbij. Dat is het goede nieuws."

"Op lange termijn zal hier moeten heropgebouwd worden, maar dat is misschien het makkelijke deel. Moeilijker zal zijn om de trauma's van de vele mensen en de kinderen te verwerken. In hun hoofden gaat ook veel moeten worden heropgebouwd."

Om die kinderen daarin te begeleiden, voorziet UNICEF psychologische bijstand. "We willen kinderen opnieuw geborgenheid en veiligheid geven", vertelt Cappelaere, diercteur van UNICEF Europa. "We willen kinderen weer een nieuw leven geven. We doen dat enerzijds door kinderen school te laten lopen, toegang te geven tot gezondheidszorg en drinkbaar water."

"Het klinkt allemaal heel eenvoudig, maar ter plaatse is het een helse taak, elke dag weer", legt hij uit. "Duizenden schoolgebouwen zijn vernield. Heel veel scholen zijn ook opgevorderd voor opvang. Er zijn ook heel veel slachtoffers onder de leerkrachten. Eigenlijk is er niets om onderwijs te geven."