“Zolang de salariswagen voor de deur staat, ga je niet nadenken over duurzame mobiliteit”, zegt Miguel Vertriest, beleidsmedewerker van Netwerk Duurzame Mobiliteit. “We willen dat mensen minder kilometers afleggen met de auto en meer gebruikmaken van alternatieven, zoals de fiets of het openbaar vervoer.”

Om die verandering te ondersteunen, pleit de mobiliteitskoepel voor een jaarlijkse storting van 400 euro op de rekening van elke Belg. “Met dat geld kunnen mensen een jaarabonnement voor De Lijn kopen of de huisvestingskosten (dichter bij het werk) een stukje verlichten”, aldus Vertriest. “Er is geen controle of mensen dat geld alleen aan duurzame mobiliteit besteden. Vergelijk het met een basisinkomen: je zou er ook schoenen mee kunnen kopen.”

Volgens Vertriest is dat budget er op dit moment al, maar wordt het helemaal besteed aan salariswagens. Uit onderzoek van Het Laatste Nieuws in 2018 blijkt dat er jaarlijks 4,7 miljard euro naar bedrijfswagens gaat. Het zogenaamde nabijheidsbudget moet het systeem van de salariswagen volledig vervangen.

“We willen af van een asociaal verhaal waarin de overheid werknemers en werkgevers subsidieert om te vervuilen. Salariswagens afschaffen en een nabijheidsbudget invoeren, leidt tot herverdeling. Mensen en gezinnen in vervoersarmoede krijgen een budget dat ze kunnen inzetten voor hun mobiliteitsnoden”, luidt het bij Netwerk Duurzame Mobiliteit.

Ruim 120 aanbevelingen

Het nabijheidsbudget is een van de drie sleutelmaatregelen van het memorandum. Ook de slimme kilometerheffing en de verschuiving van investeringen in bijkomende weginfrastructuur naar investeringen in een kwalitatief fietsroutenetwerk en de uitbreiding van het aanbod van openbaar vervoer en gedeelde mobiliteit wil Netwerk Duurzame Mobiliteit op de agenda zetten. Daarnaast heeft de koepelorganisatie meer dan 120 concrete beleidsaanbevelingen voor de volgende legislatuur geformuleerd.

“Onze ambitie is in debat gaan met politieke partijen en ervoor zorgen dat ze onze voorstellen overnemen in aanloop naar de verkiezingen”, zegt Miguel Vertriest. “We hopen dat de politiek door onze ideeën beseft dat we grote veranderingen nodig hebben op weg naar duurzame mobiliteit.”

Sommige van de beleidspunten van Netwerk Duurzame Mobiliteit staan volgens Vertriest al in partijprogramma’s, van vooral Groen dan. “Ook wat betreft de kilometerheffing en het rijbewijs met punten zijn we goed op weg om die maatregelen te realiseren”, besluit de beleidsmedewerker.

Netwerk Duurzame Mobiliteit is de koepelorganisatie van mobiliteitsverenigingen Autodelen.net, Bond Beter Leefmilieu, Fietsersbond, Mobiel 21, Mpact, Trage Wegen, TreinTramBus en de Voetgangersbeweging. Samen zetten die organisaties zich in voor een maatschappelijke transitie naar duurzame mobiliteit.