Kemal Kilicdaroglu wordt uitdager van Turkse president Erdogan: "Herstel democratie is prioriteit nummer 1"
De Turkse oppositieleider Kemal Kilicdaroglu zal het bij de komende presidentsverkiezingen opnemen tegen de huidige president Recep Tayyip Erdogan. Kilicdaroglu is door een alliantie van zes partijen naar voren geschoven. Onder de naam Natie Alliantie belooft het oppositieblok tal van maatregelen die door Erdogan werden genomen, terug te draaien als het de verkiezingen zou winnen. Herstel van de democratie noemt de alliantie prioriteit nummer één.
De Turkse parlements- en presidentsverkiezingen vinden plaats op 14 mei, een maand vroeger dan aanvankelijk gepland. Ze worden gezien als een test voor president Erdogan: hij is al twintig jaar aan de macht, maar volgens peilingen is zijn populariteit diep gezakt.
Wie zijn uitdager wordt, is een vraag die druk werd besproken in Turkije. De uitkomst is niet heel verrassend. Met Kemal Kilicdaroglu is gekozen voor de veilige optie. Kilicdaroglu is een doorgewinterd politicus, die de oppositie sinds 2010 aanvoert. Hij leidt de grootste oppositiepartij CHP, destijds opgericht door Mustafa Kemal Atatürk, oprichter van het moderne Turkije, die altijd de nadruk heeft gelegd op het seculiere Turkije.
Jarenlang heeft Kilicdaroglu zich opgeworpen als een uitgesproken tegenstander van Erdogan. Zo leidde hij in 2017 een "Mars voor Gerechtigheid" van Ankara naar Istanbul, waarin tienduizenden mensen meestapten. Het was de grootste protestmars in jaren in Turkije. Het leverde hem de bijnaam "de Turkse Gandhi" op, naar Mahatma Gandhi, die in 1930 in India de zogenoemde Zoutmars organiseerde, en op wie Kilicdaroglou fysiek ook wel wat lijkt.
BEKIJK - Dit is de uitdager van president Erdogan bij de verkiezingen:
Maar Kilicdaroglu krijgt ook kritiek omdat hij er de voorbije jaren nooit in geslaagd is om verkiezingen van Erdogan te winnen. Critici vinden hem een grijze muis, die charisma mist. Ook binnen het oppositieblok zagen sommigen geschiktere kandidaten in de burgemeesters van Istanbul en Ankara, Ekrem Imamoglu en Mansur Yavas.
Compromis
De keuze voor Kilicdaroglu is dus niet zonder slag of stoot verlopen. Vrijdag leek er nog een breuk te ontstaan binnen de coalitie, nadat de rechtse partij Goede Partij (IYI), de tweede grootste van het blok, zich had teruggetrokken omdat ze zich niet achter Kilicdaroglu wilde scharen.
Maar de zes partijen zijn uiteindelijk toch tot een compromis gekomen. Kilicdaroglu is de gezamenlijke kandidaat, maar er is afgesproken dat de burgemeesters van Istanbul en Ankara beiden vicepresident worden als de oppositiekandidaat als winnaar uit de verkiezingen komt.
Beiden werden verkozen tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2019, toen de AKP van president Erdogan op het platteland onaantastbaar bleef, maar terrein verloor in de grote steden. Maar tegen Imamoglu loopt een proces, waardoor het risico bestaat dat hij niet verkiesbaar is in mei.
Terugdraaien
Onder de naam Natie Alliantie belooft het oppositieblok tal van maatregelen die door Erdogan werden genomen, terug te draaien als het de verkiezingen wint. Herstel van de democratie noemt de alliantie prioriteit nummer één. Ze wil komaf maken met het presidentiële stelsel dat in 2017 werd ingevoerd door Erdogan en waarbij de macht sterk gecentraliseerd is. Ze wil ook de functie van premier in ere herstellen.
Daarnaast belooft het blok iets te doen aan de hyperinflatie in Turkije. In september vorig jaar stond die met 80 procent op een recordhoogte, maar intussen is ze afgekoeld, tot 55 procent in februari. De hoge inflatie is mee in de hand gewerkt door het onconventionele beleid van Erdogan. In tegenstelling tot veel andere centrale banken reageert de Turkse niet op de crisis door de rente te verhogen, maar heeft ze juist renteverlagingen doorgevoerd.
Internationaal wil Kilicdaroglu een meer westerse koers varen. Zo zou hij het toetredingsproces tot de Europese Unie nieuw leven willen inblazen. Tegelijk wil hij de vluchtelingenovereenkomst herzien die in 2016 met de EU werd gesloten.