Poetin: "Chinese vredesplan kan als basis dienen voor oplossing in Oekraïne als Kiev en Westen er klaar voor zijn"

Op de tweede dag van het staatsbezoek van Xi Jinping aan Moskou hielden de Chinese en Russische president formele gesprekken over hun "strategische partnerschap" en de oorlog in Oekraïne. Poetin rolde voor aanvang van die gesprekken de rode loper uit voor Xi, in het imposante decor van het Kremlin, het kantoor van de Russische president.

Na afloop van die gesprekken benadrukten de twee leiders dat ze beiden in onderhandelingen geloven als oplossing voor het conflict in Oekraïne. "We zijn voor vrede en dialoog", zei Xi, die zijn land ook als "onpartijdig" beschouwt in het conflict. Poetin verkondigde dat het Chinese "vredesplan" als basis kan dienen voor een oplossing in Oekraïne als de Oekraïense regering en het Westen daar klaar voor zijn. Poetin is echter van mening dat ze daar nog niet voor open staan. "Het Westen wil vechten tot de laatste Oekraïner", klonk het scherp.

Het Chinese "vredesplan" is een 12-puntenplan dat China vorige maand voorstelde in een poging om vredesonderhandelingen over Oekraïne te forceren. De Verenigde Staten en de westerse bondgenoten werden er niet meteen warm van, ze zien er vooral een poging in om Rusland de kans te geven zijn posities verder te versterken en zijn troepen te hergroeperen. Maar de Oekraïense regering reageerde voorzichtig positief en zag er een belangrijke eerste stap in. Het aanvaarden zoals het nu voorligt, zal Oekraïne echter nooit doen.

Het wordt nu afwachten of de geruchten kloppen dat de Chinese president van plan zou zijn om na zijn bezoek aan Moskou een video- of telefoongesprek te houden met de Oekraïense president Volodimir Zelenski. De Oekraïense regering kijkt er in elk geval naar uit. 

"We wachten op bevestiging", zei de Oekraïense vicepremier Iryna Veresjtsjoek aan de Italiaanse krant Corriere della Sera. "Dat zou een belangrijke zet zijn. Ze hebben zeker dingen aan elkaar te vertellen." Het zou de eerste keer zijn dat de twee presidenten elkaar spreken sinds het begin van de oorlog.

Naast de oorlog in Oekraïne bespraken de twee presidenten ook het "strategische partnerschap" tussen hun landen. Aan het einde van hun ontmoeting vandaag tekenden Xi en Poetin een overeenkomst om hun strategische samenwerking nog verder uit te breiden. 

Volgens Xi moet het ondertekende akkoord een "nieuw tijdperk" inluiden voor de Russisch-Chinese relaties. "China en Rusland bouwen aan een multipolaire wereld", zei hij ook. Hun alternatief voor wat ze de door de VS gedomineerde unipolaire wereld van vandaag noemen.

De twee leiders roepen in een gezamenlijke verklaring de VS op "om te stoppen met het ondermijnen van de strategische stabiliteit in de wereld". Zelf zeggen ze dat de Russisch-Chinese relaties niet bedoeld zijn om de confrontatie op te zoeken met andere landen. Hoewel de twee landen ook militair nauwer willen samenwerken, benadrukken ze dat het "niet om een militair-politieke alliantie" gaat. 

Beide leiders benadrukten wel dat de relaties tussen hun landen het hoogste peil hebben bereikt in hun geschiedenis. Poetin: "Samen kunnen we de meest complexe problemen aanpakken." Analisten wijzen er echter op dat China steeds meer de dominante partner aan het worden is in deze relaties.

Xi en Poetin bespraken ook het opdrijven van de uitvoer van Russisch gas en olie naar China. Poetin verzekerde zijn Chinese collega dat Rusland in staat is om op lange termijn aan de groeiende energievraag van China te voldoen. Nu de Europese energiemarkt door de oorlog in Oekraïne zo goed als afgesloten is, oriënteert Rusland zich steeds meer op Azië. China profiteert daarvan, het kan de Russische energie aankopen aan een lagere prijs.

Poetin maakte ook duidelijk dat Rusland klaar is om Chinese bedrijven te helpen om zich in Rusland te vestigen, ter vervanging van westerse bedrijven die door de oorlog in Oekraïne uit Rusland zijn weggetrokken. 

Xi Jinping landde gisteren in Moskou voor een tweedaags staatsbezoek. Xi en Poetin spraken elkaar gisteren ook al meer dan vier uur tijdens een informeel gesprek en genoten samen van een staatsdiner. De twee leiders prezen elkaar als "goede vrienden".

Om die goede relaties nog wat meer in de verf te zetten, heeft de Chinese president zijn Russische collega ook uitgenodigd om later dit jaar op zijn beurt een bezoek te brengen aan China. 

"Ik heb gisteren president Poetin uitgenodigd om dit jaar naar China te komen, wanneer hij kan", zei Xi vandaag volgens de Russische persagentschappen. Xi benadrukte ook dat de betrekkingen tussen de twee "strategische partners" hoe dan ook een prioriteit voor hem blijven.

Het laatste bezoek van Poetin aan China dateert van vlak voor de start van de Russische invasie, eind februari vorig jaar. Begin februari was Poetin toen onder meer aanwezig bij de openingsceremonie van de Olympische Winterspelen in Peking.

Het staatsbezoek van Xi wordt vanavond afgerond met een banket. Morgen vliegt hij terug naar China.

Op hetzelfde moment dat de Chinese president in Moskou was, bracht de Japanse premier Fumio Kishida een verrassingsbezoek aan de Oekraïense hoofdstad Kiev. Net als vele andere internationale leiders bracht hij onder meer een bezoek aan Boetsja, de voorstad van Kiev waar Rusland volgens Oekraïne oorlogsmisdaden heeft begaan. De Japanse premier ontmoet vandaag ook Zelenski. Het bezoek moet de Japanse solidariteit met en steun aan Oekraïne onderstrepen.