Gordon Moore, oprichter van chipbedrijf Intel en voorspeller van de technologische revolutie, overleden
In Hawaï, in de Verenigde Staten, is Gordon Moore overleden. Hij is de uitvinder van de microchip en de oprichter van het Amerikaanse chipbedrijf Intel. In de jaren 60 al voorspelde hij de digitale en technologische revolutie. Zijn zogenoemde "wet van Moore" was fundamenteel voor de successen van Silicon Valley.
De naam Gordon Moore zegt misschien niet zo veel, maar zijn uitvinding, de microchip, heeft onze levens én de maatschappij ingrijpend veranderd. Thuiscomputers, laptops, smartphones, zelfrijdende auto's... dat alles en nog veel meer zou allemaal niet mogelijk geweest zijn zonder het brein van Gordon Moore.
Microchip
Moore werd geboren in San Francisco. Na zijn studies fysica en chemie begon hij in de jaren 50 te werken in het laboratorium van William Shockley in Mountain View, in de baai ten zuiden van San Francisco. Shockley was de ontdekker van de transistor, wat je kan omschrijven als een schakelaar voor elektronische signalen.
In 1957 verlieten de acht belangrijkste wetenschappers het laboratorium van Shockley na een intern conflict en begonnen ze op eigen houtje. Moore richtte samen met Robert Noyce, een andere ex-werknemer, Fairchild Semiconductor op. Daar vonden ze de microchip uit. Ze slaagden erin om tal van transistoren na elkaar op een kleine oppervlakte te plaatsen.
En dat was een belangrijke stap voor de ontwikkeling van computers. Alle basisbewerkingen en -uitvoeringen konden in één chip geïntegreerd worden, een zogenoemde microprocessor, in plaats van op grote printplaten en losse stukken. Die maakten de eerste computers gigantisch groot, ze vulden letterlijk de kamer. Door microchips kon men elektronica veel kleiner maken.
Silicon Valley
Voor hun uitvinding maakten Moore en Noyce gebruik van een halfgeleidend materiaal: silicium. Oftewel silicon. Moore vormde met Fairchild Semiconductor en de andere ex-werknemers van het laboratorium de basis van Silicon Valley, ten zuiden van San Francisco. Silicon Valley is nu synoniem voor de techindustrie.
In 1968 verlieten Moore en Noyce Fairchild Semiconductor en richtten ze hun eigen chipbedrijf op, Intel, een samentrekking van Integrated Electronics.
De "wet van Moore"
De microchip-technologie stond in de jaren 60 nog in de kinderschoenen, maar Gordon Moore bleek toen al visionair. In 1965, nog voor de oprichting van Intel, mijmerde hij in een artikel over de betekenis van zijn uitvinding. Moore stelde vast dat het aantal transistoren dat op microchips paste, ruwweg elk jaar verdubbeld was sinds de uitvinding van geïntegreerde circuits enkele jaren voordien. En dat door de vooruitgang van de technologie.
Wat hem tot de volgende straffe voorspelling leidde: "Geïntegreerde circuits zullen leiden tot wonderen zoals thuiscomputers - of op zijn minst terminals die verbonden zijn met een centrale computer -, automatische controlesystemen voor auto's en persoonlijke draagbare communicatietoestellen", schreef Moore. Twintig jaar voor de grote commerciële doorbraak van de pc (personal computer) en meer dan veertig jaar voor de lancering van de eerste iPhone.
Geïntegreerde circuits zullen leiden tot wonderen zoals thuiscomputers, automatische controlesystemen voor auto's en persoonlijke draagbare communicatietoestellen.
Zijn uitspraak - dat het aantal transistoren op microchips elk jaar verdubbelt - raakte in de technologische industrie bekend als de "wet van Moore". Die wet werd een drijvende kracht voor Intel en andere concurrende chipbedrijven, omdat ze er alles aan deden om die voorspelling te laten uitkomen. Ze pompten er massaal veel onderzoek en middelen in, en met succes.
Microchips werden in een razend tempo veel efficiënter en goedkoper, en dat betekende een enorme boost voor de technologische en digitale (r)evolutie in de tweede helft van de 20e eeuw. Het leidde niet alleen tot het ontstaan van compacte thuiscomputers, maar maakte ook de weg vrij voor internet- en tech-giganten zoals Apple, Facebook en Google.
"Een fenomenaal avontuur"
"Al wat ik probeerde te doen, was die boodschap overbrengen. Door meer en meer op een chip te kunnen zetten, zouden we alle elektronica goedkoper maken", zei Moore in 2008 over "zijn" wet. In 1975 stelde hij zijn voorspelling bij naar een verdubbeling om de twee jaar in plaats van elk jaar, maar de kern van zijn boodschap bleef wel jarenlang overeind.
In een interview in 2005 zei Moore: "Het is meer dan aangenaam om op het juiste moment op de juiste plaats te zijn. Ik had veel geluk dat ik in de industrie belandde toen die nog heel pril was. En ik had de kans om door te groeien van de tijd dat we nog niet eens één silicium-transistor konden maken, tot de tijd dat we er 17 miljard op een chip plaatsen! Het was een fenomenaal avontuur."
Moore werkte tot 2006 bij Intel. Tijdens en na zijn carrière bij Intel investeerde hij grote delen van zijn fortuin in goede doelen. Hij richtte samen met zijn vrouw een stichting op die milieuprojecten steunt. Moore investeerde ook in onderzoek naar en ontwikkeling van nieuwe technologieën.
Volgens zijn familie is Moore vredig overleden bij hem thuis in Hawaï. Hij is 94 jaar geworden. Op Twitter brengt Intel hulde: "We hebben een visionair verloren. Gordon Moore, bedankt voor alles."