Pro League wijzigt koers met plan gecontroleerd toelaten vuurwerk in stadions: “Binnenlandse Zaken gaat voorstel grondig analyseren”

De Standaard maakte de plannen van de Pro League bekend. De koerswijziging lijkt op een knieval naar de supporters van de harde kernen van de voetbalclubs. De autoriteiten stellen vaak vast dat ondanks alle maatregelen om vuurwerk te verbieden het in de praktijk blijft voorkomen. Voor fans maakt vuurwerk deel uit van hun voetbalcultuur en zij slagen met ingenieuze truken in om het materiaal de stadion binnen te smokkelen.

Maar binnen de voetbalwereld leeft nu het idee om het geweer van schouder te veranderen en vuurwerk deels toe te laten onder strikte voorwaarden die de veiligheid van de toeschouwers garandeert. De Pro League wil een proefproject opstarten en ent zich bij de plannen op reglementen over gecontroleerd gebruik van vuurwerk in de Amerikaanse Major League Soccer en een nieuwe wetgeving in Frankrijk, waar deze week een decreet in het Staatsblad over verscheen. Ook in andere Europese landen zijn al experimenten uitgevoerd op gecontroleerd vuurwerk. Bij de Europese voetbalbond is het debat in seminaries gevoerd, maar de UEFA hanteert voorlopig een nultolerantie en bestraft clubs die met vuurwerk gooien.

Het project dat de Pro League voor ogen heeft, gaat gepaard met strikte voorwaarden. Zo zou het gebruik verboden blijven tijdens de wedstrijd zelf en mogen alleen meerderjarige fans de pijlen afsteken, die enkel toegelaten zijn in bepaalde zones. De gebruikers moeten ook een opleiding bij de brandweer volgen. Voor de start van het proefproject mikt de Pro League op volgend seizoen.

“We hebben geregeld overleg met de supporterfederaties, en ook met leden van de Ultra-groeperingen”, zo licht Pro League-CEO Lorin Parys het voorstel toe. “Uit die gesprekken bleek dat ze vragende partij waren om een regeling rond het gebruik van pyrotechniek uit te werken. We zijn daarom in gesprek met de minister van Binnenlandse Zaken om een proefproject goedgekeurd te krijgen. Als pyro kan ontstoken worden door fans die er specifiek voor opgeleid zijn, op een duidelijk tijdstip, vaste plaats, met goedkeuring van politie en brandweer: waarom zouden we dat niet proberen?”

Pro League-woordvoerder Stijn Van Bever wil het proefproject ook geen bocht in het beleid noemen: “Het gaat om een voortschrijdend inzicht of een ‘opening’. We werken al een jaar aan de contouren van dit proefproject. De eerste prioriteit in het beleid blijft met het waarborgen van de veiligheid hetzelfde. En de veiligheid garanderen is ook het doel van het proefproject.”

De opgevoerde wetgevende druk om pyrotechniek te bestraffen heeft niet tot de gewenste resultaten geleid, stelt de Pro League vast: “Pyrotechniek blijft aanwezig en er is een vorm van confrontatiepolitiek tussen de fans en de autoriteiten. Dat leidt tot wildgebruik van vuurwerk. En ongecontroleerd gebruik kan tot onveilige situaties leiden. Als we dan met alle partijen rond de tafel gaan zitten om gecontroleerd gebruik onder zeer strikte criteria toe te laten, moeten we dat proefproject een kans geven.”

Om de plannen door te drukken in België is wel een wetswijziging nodig. Binnenlandse Zaken heeft zich in het verleden altijd fel tegen het gebruik van pyrotechnisch materiaal uitgesproken. De laatste jaren is het beleid zelfs verstrengd. “Een mentaliteitswijziging in dit kader is absoluut noodzakelijk, want pyrotechnische middelen kunnen tot ernstige verwondingen leiden”, zei minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden in 2021 bij het voorontwerp van de nieuwe strengere wet. De minimumsancties zouden daarbij verhogen tot een administratieve geldboete van 1.000 euro en twee jaar stadionverbod voor het gebruik van Bengaals vuur en een administratieve geldboete van 500 euro.

“De minister van Binnenlandse Zaken (Annelies Verlinden, red) is niet zo happig”, zei Parys vorig jaar aan Eleven Sports toen hij in de nasleep van de door Charleroifans ontsierd duel tegen KV Mechelen gewag maakte van het proefproject. Maar Binnenlandse Zaken schiet het proefproject ook niet bij voorbaat af. De verantwoordelijke Voetbalcel gaf volgende reactie op de plannen van de Pro League: “Na een eerste versie maakt de ProLeague samen met de clubs momenteel werk van een meer uitgewerkt en onderbouwd voorstel voor het gecontroleerd gebruik van pyrotechnische middelen in het stadion door supporters. Dit voorstel zal dan het voorwerp uitmaken van een grondige analyse door de FOD Binnenlandse Zaken.”

Zij benadrukt dat de Voetbalwet nu al een bepaalde marge laat waarbinnen het gebruik van vuurwerk mag: “De organisator van een voetbalmatch kan na een positief advies van de hulpdiensten en de bestuurlijke en politiële overheden of diensten gebruik maken van pyrotechnische voorwerpen. Maar elk gebruik van pyrotechnische middelen dat buiten deze voorwaarden valt, is in strijd met de Voetbalwet en dus sanctioneerbaar.”

In de buik van fangroeperingen lijkt het proefproject van de Pro League veel ruggensteun te genieten. Er bestaat wel scepcis over de vormingscursus bij de brandweer. “Ik vraag me af of dat veel respons gaat krijgen”, reageert Frank Eeckhout, voorzitter van supportersclub SC41 van Anderlecht. “Als je Bengaals vuur in een emmer met zand steekt in een zone voor de tribune is dat veilig. Maar het gros van de fans en zeker de ultra’s die voor de sfeerbeleving zorgen, zijn al langer vragende partij om het gebruik ervan gecontroleerd te maken. Dat is veiliger dan lukraak in een vak af te steken. Op zich is dat een goeie zaak om Bengaals vuurwerk in de stadions zo uit de illegaliteit te halen, zodat ze fans geen boetes of straffen meer riskeren. Het proefproject van de Pro League houdt dus steek. Ik heb er nog geen negatieve reacties rond gehoord. Maar het afvuren van vuurpijlen zal nog altijd verboden blijven.”