Conservatieven verslaan premier Sanna Marin bij verkiezingen in Finland
De conservatieve Nationale Coalitiepartij (NCP) van Petteri Orpo heeft de Finse parlementsverkiezingen gewonnen. De rechts-populistische Finnenpartij wordt de tweede partij. De sociaal-democraten van huidig premier Sanna Marin stranden op de derde plaats. Hoewel Marin nog steeds populair is, heeft haar economisch beleid haar de das omgedaan. De verkiezingsresultaten hebben geen impact op het NAVO-lidmaatschap van de Finnen, maar mogelijk wel op hun gedrag binnen de Europese Unie (EU).
De conservatieve Nationale Coalitiepartij (NCP) wint de parlementsverkiezingen en heeft 48 zetels behaald. De rechts-populistische Finnenpartij (red. ook bekend als Ware Finnen) behaalt 46 zetels in het parlement en wordt zo de tweede grootste partij. De sociaal-democraten (SPD) van huidig premier Marin stranden op de derde plaats met 43 zetels. 7 andere kleinere partijen halen samen nog eens 63 zetels.
De partij die bij de parlementsverkiezingen de meeste stemmen heeft, mag als eerste een regering vormen én levert gewoonlijk de premier. Het ziet er met andere woorden naar uit dat de SPD van huidige premier Sanna Marin mag inpakken. Marin zelf heeft intussen ook al haar nederlaag toegegeven en winnaar NCP gefeliciteerd.
Marin kwam een tijd geleden onder vuur te liggen na geruchten over drugsmisbruik op een feestje, maar die geruchten bleken vals en hebben nauwelijks een rol gespeeld tijdens de verkiezingen. "Ze is zelfs nog steeds populair", legt correspondent Jeroen Visser uit. Dat ze toch de verkiezingen verliest, heeft met de staat van de Finse economie te maken. "Veel Finnen hebben last van de hoge inflatie en prijsstijgingen. En daar heeft de oppositie zwaar op ingezet."
Naar alle waarschijnlijkheid wordt Petteri Orpo dus de nieuwe premier van Finland. Hij is de 53-jarige partijleider van de NCP. Hij zegt dat hij als premier verantwoordelijker zou zijn dan Marin en verwijst hiermee naar de oplopende staatsschulden. Orpo heeft intussen ook al de verkiezingsoverwinning geclaimd. "We gaan de komende tijd proberen een regering te vormen", zei hij onder meer.
Geen impact op NAVO, mogelijk wel op EU
Finland is lid van de Europese Unie en ook kandidaat-lid van de NAVO. Het NAVO-lidmaatschap zal niet in gevaar komen, vermoedt correspondent Visser. "Alle partijen in Finland steunen de toetreding, op enkele kleine partijen na", zegt hij. "En ook de harde opstelling van Finland tegen Rusland is ongekend populair hier."
Hoe Finland zich binnen de Europese Unie gedraagt, kan mogelijk wel veranderen. "De tweede partij van het land, de Finnenpartij, is anti-EU. Als die in de coalitie komen, zal Finland een pak EU-kritischer worden dan nu het geval is." Of die ook echt in de regering komen, is nog even afwachten. Het kan nog wel enkele weken duren vooraleer er een regering gevormd is.
Correspondent Jeroen Vissers: "Sanna Marin is zeker populair, maar veel Finnen hebben last van de inflatie"
De drie grote partijen zullen allicht niet samen een regering vormen. Zo wil de SDP bijvoorbeeld niet samenwerken met de Finnenpartij omdat zij "openlijk racistisch" zijn. De drie zullen dus met kleinere partijen moeten samenwerken om genoeg zetels te hebben. Drie van de zeven kleinere partijen volgen de SDP en zeggen dat ze niet met de Finnenpartij willen samenwerken. De NCP is wel bereid om gesprekken te voeren met alle partijen, maar dat wil niet zeggen dat elke partijcombinatie mogelijk zal zijn.