Sinds terugkeer in 2018 gaf Vlaamse overheid al bijna 2,8 miljoen euro uit aan de wolf en dat zal nog oplopen
Sinds hun terugkeer in 2018 gaf de Vlaamse overheid in totaal al bijna 2,8 miljoen euro uit aan de wolven. Dat blijkt uit cijfers die onze Pano-redactie heeft opgevraagd bij de verschillende bevoegde instanties. In dat bedrag zijn onder meer de wolfwerende omheiningen, de apparatuur om de wolven te monitoren en de schade die ze aanrichten inbegrepen. En de komende jaren zal dat bedrag nog stijgen.
In 2018 is de wolf teruggekeerd naar onze streken, na een afwezigheid van bijna 100 jaar. Wolven zijn Europees beschermde dieren. Ze hebben het recht om zich te vestigen waar ze willen. Als overheid ben je wel verplicht om inwoners zo goed mogelijk te helpen om zich te beschermen tegen de wolf.
Wolfwerende hekken
Daarom voorziet onze Vlaamse overheid subsidies voor het plaatsen van een wolfwerende omheining. Dat is een omheining waar de wolven niet onder, niet door en niet over kunnen. Particulieren kunnen tot 90 procent van de kosten, die ze maken om hun bestaande omheining aan te passen, terug krijgen. Daarnaast hebben ze recht op een onderhoudsvergoeding van 4,50 euro per lopende meter.
Je eindigt met meer geld dan je geïnvesteerd hebt.
"Als je dan even gaat rekenen, betekent dat dat je met meer geld eindigt dan je geïnvesteerd hebt", zegt Jan Loos van vzw Welkom Wolf. Volgens hem is er dus geen enkele reden om geen omheining te plaatsen. Toch twijfelen veel mensen, omdat ze het bedrag eerst moeten voorschieten.
Daarnaast klagen veel mensen over het extra werk dat bij zo'n omheining komt kijken. Een omheining is maar zo sterk als de zwakste schakel en een klein mankement kan er voor zorgen dat de omheining niet meer wolfwerend is. "Als er gras tegen de draad groeit of er valt een tak op, dan valt de stroom weg", aldus Michel Biesmans.
BEKIJK - "Ik schrok er echt van dat er zoveel tijd kruipt in die draad onderhouden":
Tussen 2019 en 2022 hebben al 336 particuliere veehouders een wolfwerende omheining geplaatst. Het Agentschap voor Natuur en Bos betaalde ruim 700.000 euro uit aan subsidies voor die omheiningen.
Professionele veehouders moeten hun aanvraag indienen bij het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF). Woordvoerder, Bart Merckaert, liet weten dat ze tussen 2021 en 2022 net geen 20.000 euro uitbetaalden aan 6 landbouwers. 30 andere landbouwers kregen het bericht dat hun aanpassingen in de toekomst vergoed zullen worden. In totaal werd er al voor ruim 334.000 euro aan potentiële steun toegekend.
Een hobbyfokker krijgt 4,50 euro per lopende meter voor het onderhoud van de omheining. Een professionele fokker krijgt helemaal niets voor het extra werk. Dat is absurd.
In tegenstelling tot particulieren, krijgen professionele veehouders geen extra onderhoudsvergoeding. Limburgse Herders Johan Schouteden en Henk Muylaert, die schapen hoeden op het militair domein waar de wolven wonen, hebben nochtans veel meer werk sinds de komst van de wolf.
"Sinds de komst van de wolf heb ik nu drie keer meer werk aan mijn omheining dan vroeger", zegt Muylaert. Ze hopen daarom dat ook zij in aanmerking kunnen komen voor de onderhoudsvergoeding. "Een hobbyfokker krijgt 4,50 euro per lopende meter voor het onderhoud", zegt Schouteden. "Een professionele fokker, die zijn kost ermee verdient, krijgt helemaal niks voor het extra werk. Terwijl dat duidelijk in de Europese richtlijnen staat. Dat zijn zo van die absurde dingen hier."
BEKIJK - "Hier is een everzwijn door het hek gevlamd en dan krijg je zo'n gat. Als de wolf hier dan toevallig voorbijkomt, heb je prijs":
Volgens de experten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) en de professionals van het Wolf Fencing Team (WFT), de vzw die mensen advies geeft over een omheining en helpt bij de plaatsing ervan, zijn er 4.000 veehouders die een wolfwerende omheining kunnen gebruiken. Van die 4.000 veehouders hebben op dit moment zo’n 10 procent er al eentje staan.
Bij het Wolf Fencing Team liepen er wel al meer dan 1.000 aanvragen binnen. "De wil is er", zegt Diemer Vercaiyie van het WFT. De komende jaren zullen er dus nog veel meer omheiningen geplaatst worden en zullen de subsidiekosten nog sterk de hoogte in gaan. In tussentijd hebben de wolven in veel weiden vrij spel.
Vergoeding voor bijna 500 dode dieren
De afgelopen vijf jaar hebben de wolven schade aangericht, voornamelijk in weides zonder wolfwerende omheining. Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) houdt de verschillende schadegevallen nauwgezet bij. Uit de cijfers tot eind 2022 blijkt dat de wolf minstens 220 aanvallen pleegde. In totaal zijn er bij die aanvallen zo’n 480 dieren gedood.
In 98 procent van de gevallen weten we, zonder DNA-staal, of de wolf de dader is.
Een dierenarts, aangesteld door het INBO komt dan ter plaatse om DNA-stalen te nemen. Volgens expert Joachim Mergeay van het INBO weet men in 98 procent van de gevallen wie de dader is. "Als er een nekbeet is, kan je bijna zeker zijn dat het een wolf was", zegt hij. "We nemen toch een DNA-staal omdat mensen willen weten welke wolf het was. En omdat het voor ons wetenschappelijk interessant is om alle dieren binnen de roedel individueel te identificeren. Tot nu toe hebben we vijf van de 9 welpen geïdentificeerd."
De genomen DNA-stalen worden nadien in het labo gecontroleerd. In 480 van de gedode gevallen bleek de wolf zeker de dader te zijn. Al deze DNA-onderzoeken kostten ook geld. Het vaststellen van de schade, het afnemen van het DNA en het analyseren ervan kostte de Vlaamse overheid al bijna 150.000 euro.
Iemand die zijn schapen letterlijk in de vitrine zet voor de wolf zonder ze te beschermen. We gaan die toch niet blijven vergoeden met belastinggeld?
Mensen die een dier verloren door toedoen van de wolf, hebben recht op een schadevergoeding. Of hun dieren nu achter een wolfwerende omheining stonden of niet. Het ANB keerde in totaal bijna 110.000 euro aan schadevergoedingen uit. Jan Loos van vzw Welkom Wolf heeft zijn twijfels bij dit systeem. "Mensen die moeten uiteraard vergoed worden voor de preventieve maatregelen die ze nemen, zoals het plaatsen van een omheining", zegt hij, "maar iemand die dit weigert en zijn schapen letterlijk in de vitrine zet voor de wolf, gaan we toch niet blijven vergoeden met belastinggeld?"
Monitoring en afrastering
Tot slot gaat er ook geld naar camera’s en andere apparatuur om de roedel te monitoren. Het INBO en ANB hebben voor bijna 38.000 euro aan materiaal staan in de risicogebieden. Dat zijn Noord-Limburg en de Noorderkempen. Tegelijk trok de Vlaamse overheid een kleine 45.000 euro uit voor informatiecampagnes rond de wolf, om de mensen bewust te maken van de komst van de wolf en te informeren wat zijn terugkeer voor hen betekent.
De wolf maakt niet alleen slachtoffers. Het dier is regelmatig zelf een slachtoffer geweest van ons verkeer. En omdat de terugkeer van de wolf onze natuur op een positieve manier beïnvloedt, heeft onze overheid de taak om ook hem te beschermen. Daarom werden er al twee wegen afgerasterd om de wolven, en andere wilde dieren, te beschermen tegen het drukke verkeer. Daar ging 1.700.000 euro naartoe.
Als het van vzw Welkom Wolf afhangt, gaat daar de komende maanden en jaren nog veel meer geld naartoe. Afgelopen maanden stierven drie wolven in het verkeer en blijft de bevoegde minister, Lydia Peeters (Open VLD), volgens hen in gebreke. Vzw Welkom Wolf daagt de minister dan ook voor de rechter.
Totale kostprijs
Alles samen ging er de afgelopen vijf jaar al bijna 2,8 miljoen euro naar de wolven in ons land. De roedel, zal volgens experten nog groter worden. Ze zullen vermoedelijk ook andere gebieden innemen, dus dat wil ook zeggen dat er meer dieren beschermd moeten worden tegen de wolven. De omheiningen worden voor 90 procent gesubsidieerd, maar die vragen wel een extra inspanning voor de inwoners, want één foutje zorgt er al voor dat heel de omheining niet meer wolfproof is.
Meer wolven, zullen ook meer slachtoffers maken. Dus ook die kosten zullen stijgen. Hoe lang kunnen we die slachtoffers nog vergoeden als er geen wolfwerende omheining werd geplaatst?
En tot slot, moeten ook de wolven beschermd worden tegen ons. En roepen belangengroepen, zoals Welkom Wolf, onze Vlaamse overheid op om nog meer in te zetten op afrastering van de wegen.
Dit alles zal de komende jaren nog heel wat extra geld kosten aan onze Vlaamse overheid. Herder Henk vraagt zich luidop af: "Staat dit alles wel in verhouding? Moeten we niet gewoon de natuur zijn gang laten gaan?"