56 doden bij gevechten in Soedan, waaronder 3 VN-medewerkers

Volgens de Soedanese artsenbond vielen tot dusver minstens 56 dodelijke slachtoffers. In de ziekenhuizen zouden inmiddels ook zo’n 600 gewonden zijn binnengebracht, waarvan tientallen in levensgevaar verkeren, verklaarde de artsenvereniging. De organisatie roept op tot een onmiddellijke wapenstilstand om het leven van onschuldige mensen te sparen en de gewonden te kunnen behandelen.

De gevechten zijn het resultaat van spanningen die al langer aanslepen tussen legergeneraal Mohamed Hamdane Daglo, de leider van de RSF en Abdel Fattah al-Burhane, de facto leider van Soedan. Bij de militaire coup van 2021 stonden ze nog aan dezelfde kant, maar hun rivaliteit nam daarna toe. Dat lokte een diepe politieke crisis uit. Vooral de integratie van de RSF in het regeringsleger vormt hierbij een heikel punt. De spanningen tussen beide kampen staan de overgang naar een nieuwe civiele regering in de weg. De volgende verkiezingen in Soedan zouden worden gehouden in juli.

Die opgelopen spanningen leidden nu dus tot gevechten. Vooral in het noorden van de hoofdstad, waar het presidentieel paleis en de luchthaven liggen, en in het zuiden, waar het hoofdkwartier van de RSF zich bevindt, zijn geweerschoten en explosies gehoord. RSF beweert de controle over het presidentieel paleis en de luchthaven te hebben overgenomen, maar dat wordt ontkend door de regeringstroepen.

Beide partijen beschuldigen elkaar ervan het vuur te hebben geopend. De RSF roept de bevolking nu op om zich achter hen te scharen en “de verworvenheden van de revolutie” te beschermen, een verwijzing naar de volksopstand tegen dictator Omar al-Bashir in 2019.

Het leger laat via Facebook weten dat de gevechten zullen blijven aanhouden tot de RSF wordt ontmanteld. “Geen onderhandelingen of dialoog tot de ontmanteling van de paramilitaire RSF”, klinkt het.

Ook drie medewerkers van het VN-Wereldvoedselprogramma kwamen om bij een vuurgevecht tussen de strijdende partijen op een vliegveld in Kabkabiya, in het westen van het land. Twee andere stafleden raakten ernstig gewond. Daarnaast werden voertuigen van het VN-agentschap geplunderd.

“De 22 Belgen in Khartoem zijn allemaal veilig en wel”, meldt de woordvoerder van Buitenlandse Zaken in Brussel op zaterdag. “We hebben contact opgenomen met alle Belgen die in Soedan aanwezig zijn en zich hebben ingeschreven bij Buitenlandse Zaken en het gaat goed met hen. De meesten zijn daar om professionele redenen. Er heeft ons geen enkele hulpvraag bereikt”, klinkt het nog bij Buitenlandse Zaken. “Alles is onder controle”, benadrukt de woordvoerder.

België heeft geen diplomatieke vertegenwoordiging in Soedan. “Maar we hebben een ambassade in Caïro die bevoegdheid heeft over Khartoem. En we staan in contact met de Nederlandse ambassade in de stad”, onderstreepte Buitenlandse Zaken nog. De evolutie van de toestand wordt nauw opgevolgd, klinkt het.

De Nederlandse luchtvaartmaatschappij KLM mijdt het luchtruim als gevolg van de gewelddadige confrontaties in het Afrikaanse land. Ook een Egyptische en een Saoedi-Arabische luchtvaartmaatschappij hebben besloten vluchten naar de luchthaven van Khartoem te schrappen omdat de veiligheid volgens hen niet gegarandeerd kan worden. “Vluchten van en naar Soedan zijn opgeschort om de veiligheid van passagiers en bemanning te waarborgen”, klinkt het bij Saudia, het voormalige Saudi Arabian Airlines.

Eerder werd een van de vliegtuigen met bemanning en passagiers aan boord van de Saoedi-Arabische luchtvaartmaatschappij beschadigd door geweervuur. EgyptAir heeft haar verbindingen met de Soedanese hoofdstad Khartoem vanaf zaterdag voor 72 uur opgeschort.

Tsjaad heeft ondertussen de grens met zijn buurland gesloten. Dat meldt de woordvoerder van de regering. “Geconfronteerd met deze toestand van onrust heeft Tsjaad, terwijl het zijn grenzen beveiligt, beslist de grens met Soedan tot nader order te sluiten”, klinkt het. Tsjaad deelt een grens met Soedan van meer dan duizend kilometer lang.

De speciale gezant van de Verenigde Naties in Soedan, de Duitser Volker Perthes, heeft intussen het leger en RSF opgeroepen om hun gevechten in de hoofdstad Khartoem en elders in het land “onmiddellijk” stop te zetten. “Perthes heeft beide partijen gecontacteerd om hen te vragen om de vijandelijkheden onmiddellijk te stoppen voor de veiligheid van de Soedanese bevolking en om het land nog meer geweld te besparen”, zo staat in een mededeling van de VN-missie in Soedan. Ook VN-secretaris-generaal Antonio Guterres roept op de vijandelijkheden te staken, de rust te herstellen en de dialoog aan te gaan.

Egypte en de Verenigde Arabische Emiraten hebben alle partijen op hun beurt gevraagd zich terughoudend op te stellen. Ook Moskou en Washington, bij monde van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken, hebben opgeroepen tot een staakt-het-vuren. Josep Borrell, de Hoge Vertegenwoordiger van de Europese Unie voor buitenlands beleid, waarschuwde dat een escalatie de situatie alleen maar zou verergeren.

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties zal zich buigen over de situatie. Groot-Brittannië zou volgens verschillende diplomaten hebben gevraagd om een vergadering. De vijftien leden tellende raad zal naar verluidt maandag achter gesloten deuren samenzitten.