Dubbele primeur voor Japan? "Wit konijn" Hakuto-R probeert te landen op de maan
Als alles goed gaat, doet de maanlander Hakuto-R om 18.40 uur een poging om te landen op de maan. Als het lukt, dan zou het een dubbele primeur worden: het zou de eerste keer zijn dat Japan een toestel op de maan zet, en het zou de eerste keer zijn dat een privéfirma daarin slaagt. De landing zelf wordt evenwel niet eenvoudig.
De Japanse maanlander heeft de naam Hakuto-R meegekregen. Hakuto staat voor "wit konijn" en hopelijk tovert Japan straks effectief een wit konijn uit zijn hoed (volgens een bepaalde Japanse legende zou er een wit konijn leven op de maan).
Hakuto-R (Mission 1) is een ontwerp van het Japanse bedrijf ispace, dat het project vijf jaar geleden voorstelde en een replica toonde (foto onder). De maanlander vertrok op 11 december naar de ruimte met een Falcon 9-raket van SpaceX, het Amerikaanse ruimtevaartbedrijf van ondernemer Elon Musk.
Hakuto-R zweeft al sinds 20 maart in een baan om de maan. Hij komt op z'n dichtst tot op 100 kilometer van het maanoppervlak en maakte al enkele mooie foto's, waarvan er zopas nog eentje werd verspreid. Op de foto is te zien hoe de aarde net boven de maanhorizon staat.
De landing wordt niet makkelijk. Eerst moet Hakuto-R succesvol afremmen om uit de baan om de maan te raken. Dat gebeurt letterlijk door tegengas te geven, door de motoren aan te zetten tegen de vliegrichting. Om genoeg brandstof te hebben voor de landing, werd een langer traject naar de maan gevolgd dat niet zo veel energie verbruikt.
Daarna moet er nog succesvol geland worden, een delicaat proces waarbij de lander uiteraard in de juiste positie moet worden gemanoeuvreerd, de juiste hoek tegenover het maanoppervlak. Tot slot moet er nog een succesvolle "touch down" zijn. Israël en India zagen het enkele jaren geleden nog fout gaan, met respectievelijk Beresheet en Chandrayaan 2.
De landing wordt een huzarenstukje; India en Israël beten er zich eerder de tanden op stuk
Hakuto-R moet bij voorkeur landen in de Atlas-krater, aan de zuidoostkant van de Mare Frigoris (letterlijk vertaald "de koude zee", maar eigenlijk een vlakte van basaltsteen). Ispace wil onder meer in kaart brengen waar er eventueel water te vinden is op de maan. Dat is belangrijk voor toekomstige missies, omdat met water mogelijk ook brandstof voor de raket kan worden gemaakt. Het bedrijf heeft vooral ook ambities als transporthub, en wil later (technische) goederen op de maan zetten.
Foto onder: een overzicht van de verschillende kraters en "zeeën" op de maan. De zeeën zijn vlaktes van basaltsteen, ontstaan door vulkanische activiteit. Die zou dan weer het gevolg zijn van inslagen van asteroïden op de andere kant van de maan.
Het bedrijf achter de maanlander, ispace, wil de landing streamen vanuit de Japanse hoofdstad Tokio. Het hele landingsproces moet een uur in beslag nemen.
Meteen ook de Verenigde Arabische Emiraten?
Als alles goed gaat, wordt Japan het vierde land op de maan na de VS, de voormalige Sovjetunie en China. Tegelijk kan ispace dus het eerste bedrijf worden op de maan. En er is meer. Hakuto-R heeft ook een klein maanwagentje mee, de Rashid Rover van de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). Als het wagentje kan uitrijden, beleven ook de VAE een primeur.
De maan is "hot"
Ispace heeft grote plannen voor de maan. Het werkt al volop aan een tweede en derde maanmissie in 2024 en 2025.
Ze zijn niet alleen. Naast Elon Musk en zijn Starship-missie, is er ook China, dat plannen heeft om een basis te bouwen op de maan.
De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA wil dan weer zo snel mogelijk weer mensen naar de maan sturen, onder meer de eerste vrouw en de eerste niet-blanke persoon. De laatste maanlanding met effectief ook mensen op de maan, dateert inmiddels al van 1972.
BEKIJK - Hoe vloog Hakuto-R naar de maan? Een filmpje met meer uitleg van ispace: