Het bloedonderzoek vindt plaats in de omgeving van de site van 3M in Zwijndrecht en wordt uitgevoerd in opdracht van de Vlaamse overheid (Agentschap Zorg en Gezondheid). Er werden zowat 75.000 mensen uitgenodigd om bloed te laten afnemen, 9.000 mensen (12 procent) gingen in op die uitnodiging. De aanmeldingen staan wel nog open tot 1 juli, dus ze kunnen nog aangroeien in aantal.

“We zullen persoonlijke resultaten binnen de twee weken overhandigen aan de mensen”, vertelt Tibo Demoor van Eurofins, het bedrijf dat het onderzoek zal uitvoeren. “Over zes tot acht maanden zou het onderzoek rond moeten zijn. De echte, grote conclusies, zullen we pas over minimum een jaar kunnen trekken.”

Volgens Demoor staat het vast dat er veel hoge PFAS-waarden in het bloed zullen worden teruggevonden. “Er zijn indicatoren dat er daar een risiso aan vasthangt, maar er is meer onderzoek nodig. Wat de ware gevolgen zijn voor de gezondheid, dat moet dit onderzoek faciliteren”, aldus nog Demoor.

De 9.000 personen die zich willen laten prikken, zouden uit een gezonde mix bestaan qua leeftijden. De leeftijden lopen uiteen van 1 tot 100 jaar. Het aantal dat zich heeft aangemeld, zou volgens Eurofins ook groot genoeg moeten zijn om correcte wetenschappelijke conclusies te trekken. Het Agentschap Zorg en Gezondheid benadrukt dat ze nog meer deelnemers zoeken.

De Vlaamse overheid gaf een opdracht voor de PFAS-studie voor iedereen die binnen de vijf kilometer van 3M in Zwijndrecht woont. Het onderzoek is voor alle omwonenden, van alle leeftijdscategorieën en dient voornamelijk om deelnemers inzicht te geven in hun blootstelling aan PFAS.

“Hoe meer mensen deelnemen, hoe waardevoller de resultaten zullen zijn”, legt Jacob de Boer uit, emeritus professor in milieuchemie en toxicologie. “De resultaten zouden vervolgens aanleiding kunnen geven tot nieuwe beleidsbeslissingen op het vlak van volksgezondheid en milieuverontreiniging.”

Om het afnemen van bloed ‘aangenamer’ te maken voor kinderen jonger dan 12 jaar, maakt Eurofins gebruik van wat het een “innovatieve bloedafnamemethode” noemt. Daarbij wordt bloed na een prik in de vinger opgevangen met een wattenstaafje.

Wat het project volgens Eurofins verder bijzonder maakt, is dat de onderzoekers de verbanden tussen PFAS in het bloed van moeders en hun kinderen zullen onderzoeken. “Dat wordt echt voor het eerst op deze schaal onderzocht”, klinkt het. Het wetenschappelijke onderzoek naar de groepsresultaten zal uiterlijk in de zomer van 2025 worden gepubliceerd.

Vorige week raakte bekend dat 3M een provisionele schadevergoeding van 2.000 euro moest betalen aan een gezin uit Zwijndrecht. Dat werd beslist door een vrederechter op basis van “overmatige burenhinder”. Advocaat Geert Lenssens, die het gezin uit Zwijndrecht bijstond in hun rechtszaak tegen chemiebedrijf 3M, noemde het vonnis van de vrederechter een “mijlpaal”.

Het vonnis kan niet alleen een belangrijk precedent vormen voor andere omwonenden van 3M die ook naar de rechter willen stappen, maar ook voor andere burgers die in de buurt van zware industrie wonen.