Belgische burger ruilen voor terrorist: krijgt deze zaak nog een stevig staartje? "Dit is een gevoelig precedent"

"Eindelijk vrij", schrijft premier Alexander De Croo (Open VLD) bij een foto van Olivier Vandecasteele. Een gevoel dat Vandecasteele, zijn familie en vrienden ongetwijfeld delen. Voor hen is het na 455 dagen eind goed, al goed. "Zonder twijfel is dit voor Vandecasteele fantastisch nieuws", zegt ook VRT NWS-journalist Inge Vrancken, die de zaak van dichtbij volgde. "Maar het blijft een gevoelig dossier voor België."

Vandecasteele werd geruild voor de Iraanse terrorist Assadollah Assadi die in ons land in de gevangenis zat. Een gevangenenruil die heel wat voeten in de aarde had en bij sommigen de wenkbrauwen doet fronsen. Ook de Iraanse oppositie had alles in het werk gesteld om de ruil tegen te houden.

"Het is een gevoelig dossier", aldus Vrancken. "Doe je dat, een akkoord sluiten met een regime als Iran: dat is een vraag die we altijd zullen blijven stellen. Ook al lijkt er nu een precedent geschapen, toch moeten we die vraag blijven stellen bij alle gelijkaardige regimes."  

Vrancken plaatst ook enkele vraagtekens bij de veiligheid van Belgen in Iran in de toekomst. "Ben je als Belg nog veilig in een land als Iran? Als de ruil nog niet was uitgevoerd, dreigde je als Belg opgepakt te worden en veroordeeld te worden. Allemaal om als pasmunt gebruikt te worden in het dossier van Assadi. Hoe wordt dat in de toekomst?" 

De prioriteit van de premier was heel duidelijk. Hij wil geen onschuldige landgenoten achterlaten in een land als Iran. "Dat is een keuze die hij gemaakt heeft, waar hij zijn verantwoordelijkheid voor heeft genomen. Heel goed voor Vandecasteele, maar op internationaal vlak een moeilijk punt", voorspelt Vrancken.  

Ook Jens Franssen, buitenlandjournalist van VRT NWS, ziet dat De Croo voor een moeilijke keuze stond, maar snapt dat er geen andere oplossing was. "We moeten onze handen vuil maken. Je kon Iran op geen enkele andere manier tot beweging krijgen. Het land is politiek geïsoleerd." 

Hoe deze zet van België ontvangen wordt op het internationale toneel, hangt allemaal af van hoe Assadi onthaald wordt in Iran. “Er wordt gevreesd dat het land hem zal ontvangen als held en dat hij zijn straf niet verder moet uitzitten. Dat zou heel negatief en pijnlijk afstralen op België.”  

Er zullen geen sancties of concrete acties aan verbonden zijn, maar het gaat wel tot meer internationale discussie leiden, voorspelt Vrancken. “Tot nu toe is het standpunt altijd geweest dat je niet onderhandelt met zo’n regimes, zeker niet openlijk. Nu België zo openlijk heeft onderhandeld, legt het meer druk op andere landen in de toekomst om misschien hetzelfde te doen.”