De regering heeft de Nationale Bank om een advies gevraagd over een verplichte verhoging van de spaarrente. Terwijl de rente die de banken zelf krijgen bij de Europese Centrale Bank is gestegen, vertaalt dat zich maar licht in de rente op de spaarboekjes. Dat advies van de Nationale Bank is nog niet klaar, aldus Vanackere. De bank hoopt het tegen eind deze week af te hebben. Over de inhoud wou de vicegouverneur het dan ook niet hebben.

Wel zei hij dat de spaarders “het gevoel moeten hebben dat ze een faire deal krijgen”. Zo niet zouden die spaarders hun rendement wel eens elders kunnen gaan zoeken, zo waarschuwde hij. “Klanten die weglopen naar prijsbrekers of cryptomunten godbetert is ook niet goed voor de sector”. En het is net dat trouwe spaarpubliek dat een grote troef vormt voor de banken. “Laat ons die troef niet verliezen. Het ritme om de spaarrente op te trekken neemt tijd, oké, maar ook niet te veel tijd”, aldus Vanackere.

Tegelijk wees Vanackere – bij de nationale bank bevoegd voor de stabiliteit van de financiële sector – op de moeilijke situatie waar banken uit komen, waarbij ze zelf negatieve rente moesten betalen bij de ECB en op de spaardeposito’s een minimumrente moesten bieden. Tegelijk is de Belgische bankensector erg heterogeen, waardoor een ‘one size fits all’-advies onmogelijk is. “Ook dat moeten we allemaal in rekening nemen. Het leven is ingewikkeld. Het wordt een rapport van enkele pagina’s lang aan de regering”, zucht hij.

Die Belgische banken zijn “robuust” en “veerkrachtig”, zo blijkt wel uit het Financial Stability Report - een verplichte doorlichting van de financiële gezondheid van de banken - dat Vanackere woensdag voorstelde. In 2022 waren ze goed voor een winst van 7,6 miljard euro. Dat komt neer op een rendement op eigen middelen van 10 procent. “Een normaal en redelijk rendement”, aldus Vanackere daarover. Die 10 procent is wel beduidend hoger dan het gemiddelde van de eurozone, waar het rendement op eigen middelen van de banken 6 procent bedroeg. Ook is het rendement bij de kleinere banken lager dan bij de grootbanken.

De banken blijken de renterisico’s voorts “goed gemanaged” te hebben, zo blijkt nog uit het rapoport. Ook al blijft voorzichtigheid geboden, zo waarschuwt Vanackere. Dat leren ook de recente problemen met enkele Amerikaanse banken en Credit Suisse. “Dat moet ons inspireren tot voorzichtigheid. Er is geen ruimte voor zelfgenoegzaamheid.” Toch is Vanackere ervan overtuigd dat wat met verscheidene Amerikaanse banken gebeurde de voorbije maanden, “op die manier niet mogelijk zou zijn geweest in de Europese Unie”.

Concreet wijst de bank op het opduiken van risico’s die tijdens de lage renteomgeving onder de waterlijn bleven. Het gaat bijvoorbeeld om probleemleningen. De Belgische banken hadden daar amper last van. Maar, zo waarschuwt de NBB-vicegouverneur, “wat nog niet is gebeurd, kan nog komen”. Vandaar ook de nood om de kapitaalbuffers van de banken hoog te houden.