Assisenjury in beraad op proces-Uyttersprot: is het moord of doodslag? Beschuldigde in laatste woord: "Elke dag in cel wens ik dat ik het verleden kon uitwissen" 

Dat Jurgen Demesmaeker Ilse Uyttersprot gedood heeft, daar is geen discussie over. De man stapte in augustus 2020 naar de politie om zichzelf aan te geven. Maar hij zegt wel dat het niet met voorbedachten rade gebeurd is. Volgens hem gebeurde alles in een opwelling. De aanklaagster en de advocaten van de familie van Ilse Uyttersprot geloven daar niks van: volgens hen had Demesmaeker over zijn daad nagedacht. Het resultaat van die discussie maakt het verschil tussen moord en doodslag, tussen maximumstraffen van levenslang en 30 jaar cel.

De feiten gebeurden 's ochtends vroeg. Terwijl Ilse Uyttersprot lag te slapen, stapte Demesmaeker uit bed, ging naar de berging om een hamer uit zijn gereedschapskist te halen en sloeg 6 keer op het hoofd van Uyttersprot. In een opwelling dus, omdat zij hem al maanden koeioneerde en hij bang was dat het opnieuw zou beginnen als ze wakker werd. Dat is althans zijn eigen verklaring.

Niets van, probeerde meester Anthony Mallego - die de zonen van Ilse Uyttersprot vertegenwoordigt - de jury te overtuigen. "Als er één plek is in de wereld waar je eerst nadenkt en dan handelt, dan is het wel je bed. Dit gebeurde veel beredeneerder", aldus Mallego. Om zijn pleidooi kracht bij te zetten, nam meester Mallego de gereedschapskist van Demesmaeker erbij. Die kist staat als overtuigingsstuk in de rechtszaal.

Je kan die kist op verschillende manieren opendoen, luidde de redenering van Mallego. En dat demonstreerde hij zelf, met het bijhorende lawaai en de vraag of ze het tot achteraan in de rechtszaal hoorden. "En dan is het hier nog vast tapijt, in het appartement van Jurgen Demesmaeker zijn het tegels." Maar volgens Mallego gebeurde het in alle stilte. Als Ilse Uyttersprot wakker zou worden, had ze zich misschien nog kunnen proberen te verweren. "Dat is dus niet impulsief of ondoordacht. Over dat moment is nagedacht."

Meer nog: volgens meester Mallego zat die hamer al een tijdje als spinsel in het hoofd van Demesmaeker. Daarvoor verwees hij naar een krantenartikel over iemand die was vrijgesproken voor een moord met een hamer, een artikel dat de beschuldigde kort voor de feiten had gelezen. 

Ook de manier waarop hij exact 6 keer op dezelfde plaats geslagen heeft met de hamer en het feit dat Demesmaeker zich heel kort na de feiten op een koele manier zelf aangaf op het politiekantoor, wijst er volgens Mallego op dat het niet in een plotse razernij is gebeurd. "Gij zijt niet impulsief. Ge waart dat niet toen ge wakker werdt, niet tijdens de feiten, en achteraf ook niet", klonk het. "Dit is 200 procent moord."

Het motief is volgens Mallego duidelijk. "Demesmaeker beschouwde Ilse Uyttersprot als een trofee. Maar de relatie was terminaal. Hij was bang dat hij de trofee ging verliezen. De prioriteit was om die trofee te houden. Ikke nie? Niemand nie."

Als eerste vanmorgen pleitte meester Emeline Vanhooren, de medewerkster van Jef Vermassen. Zij vertegenwoordigen de moeder van Ilse Uyttersprot. Vanhooren pleitte dat de beschuldigde Jurgen Demesmaeker in al zijn relaties met vrouwen het zelfde patroon volgt, met volgens haar drie fases. "In de eerste fase is hij de prins op het witte paard. Poeslief, de man van je dromen. Als mensen zich afvragen hoe een intelligente vrouw als Ilse Uyttersprot voor zo iemand kon vallen, dan zit daar het antwoord. Hij is de charmeur, de topverkoper, de meester-manipulator die iedereen rond zijn vinger kan winden."

"In een tweede fase valt het masker af", pleitte Vanhooren. "Hij verlangt van zijn partners dat ze helemaal in functie van hem gaan leven. Het is hem te doen om controle en macht. Zijn vrouwen moesten constant beschikbaar zijn voor hem, maar we hebben hier geen enkele ex-partner gezien die geen vijf keer bedrogen werd. Dat heeft niks te maken met impulsiviteit, zoals hij beweert, maar met controle. Hij moet centraal staan. We hebben allemaal in de les aardrijkskunde geleerd dat de wereld rond de zon draait. Maar dat klopt niet: de wereld draait rond Jurgen Demesmaeker. En dan volgt de derde fase: het controleverlies. De prins valt van zijn witte paard. Als hij het gevoel krijgt dat een vrouw hem gaat ontglippen, reageert hij met stalking en geweld. En dat is ook met Ilse Uyttersprot gebeurd."

Meester Vermassen ging op dezelfde weg voort: "Demesmaeker en Ilse Uyttersprot, dat was geen goede match. Op 11 augustus zouden ze 3 maanden samen geweest zijn, maar op 4 augustus was ze al dood. Hij heeft haar niet graag gezien, hij heeft wel haar status graag gezien. Met haar kon hij pronken. "Ik heb een grote vis gevangen", dat was het bericht dat hij stuurde. Dat is geen liefde, dat is veroveren."

"Demesmaeker werd gedreven door haat. Haat tegenover zijn moeder, die hij projecteerde op andere vrouwen. Tegen verschillende ex-partners vertelde hij dat hij zijn moeder haatte. Hij heeft ook tegen de politie verklaard dat Ilse hem aan zijn moeder deed denken. En dus heeft hij zijn haat afgereageerd op een onschuldige vrouw, die de benen van onder haar lijf liep om hem te helpen."

"Ik ga hem noemen zoals hij zichzelf genoemd heeft", zei Vermassen. "Een jager. Mannen zijn altijd al jagers geweest, zei hij. En hij was altijd op zoek naar prooien. Streepjes die hij kon trekken. Na zoveel dates met Uyttersprot, stuurde hij een bericht: de buit is binnen."

Over het moment van de feiten gelooft Vermassen niet dat alles in een opwelling gebeurde: "Zodra hij na de feiten had kunnen overleggen met zijn advocaat, is hij beginnen te zeggen dat alles in een paniekreactie gebeurde. Hij had de wekker horen afgaan, en Ilse was weer in slaap gevallen. Eerst vertelt hij dat hijzelf 10 minuten wakker had gelegen, maar later zegt hij plots dat hij ook was ingedommeld en dan in een paniekreactie wakker is geschoten en de hamer heeft gehaald. Maar ik ben er zeker van dat hij tien minuten heeft liggen nadenken. Dat is de voorbedachtheid."

"Ik heb in mijn leven verschillende mensen verdedigd die iemand gedood hebben", vertelde Vermassen. "Maar zelden iemand die het met voorbedachtheid gedaan had. En wat zie je dan? Mensen stuiken in elkaar, vragen zich vertwijfeld af wat ze gedaan hebben, zeggen dat ze de klok willen terugdraaien. Maar wat doet hij? Zijn tanden poetsen en zijn gezicht wat verfrissen. Rustig naar de politie rijden, zich parkeren en zijn parkeerschijf leggen."

Ook voor Vermassen is het motief duidelijk: Uyttersprot wilde de relatie beëindigen. "Hij voelde dat hij haar niet kon houden, zij was hem beu, en hij kon dat niet aanvaarden. Ze zou niet uit zijn handen glippen. Zo een mooie vrouw, dat zie je van hier. En daarom heeft hij zich het recht toegeëigend om de mooiste glimlach van Aalst te laten uitdoven. Uit narcisme, uit egoïsme, uit jaloersheid."

Net als de burgerlijke partijen is ook de openbare aanklager ervan overtuigd dat Jurgen Demesmaeker niet zomaar doodslag heeft gepleegd, maar dat het met voorbedachten rade is gebeurd, moord dus. De aanklaagster vraagt aan de juryleden dus om op die schuldvraag straks "ja" te antwoorden.

"De wet vereist geen volledig uitgewerkt plan. Het volstaat dat de dader even heeft kunnen nadenken over zijn voornemen, hoe kort ook", klonk het. In haar requisitoir haalde de openbare aanklaagster enkele elementen aan waarom er volgens haar sprake is van voorbedachtheid. Zo verwijst ze onder meer naar het feit dat de gordijnen voor een stukje open waren en dus licht doorlieten. Volgens de procureur liet dat Jurgen Demesmaeker toe om de hamer te gaan halen en op de specifieke plaats op het hoofd van Uyttersprot te slaan, zonder het licht aan te doen.

"Ik ben ervan overtuigd dat hij zeer planmatig te werk is gegaan", aldus de procureur. "Had hij een voorwerp genomen dat in de directe omgeving in de slaapkamer lag, zou ik nog ergens kunnen geloven dat het in een opwelling is gebeurd. Maar het wapen moest gehaald worden in een andere kamer."

"Het is een mens met veel gebreken die verschrikkelijk erge dingen heeft gedaan. Het is zeker niet de ideale schoonzoon. Het zou voor mij een drama zijn mocht mijn dochter met zo iemand naar huis komen", aldus meester Johan Platteau, die beschuldigde Jurgen Demesmaeker verdedigt. De vele getuigenissen over de beschuldigde waren ronduit negatief. Dat Demesmaeker Ilse Uyttersprot heeft gedood, daarover bestaat geen discussie. Dat weet ook zijn advocaat. 

"Ik kan en zal de feiten niet minimaliseren. Maar van voorbedachtheid is absoluut geen sprake", aldus de verdediging. "Als hij van plan was om haar te doden, zou hij er dan niet voor gezorgd hebben dat die hamer al klaarlag onder het bed?", klonk het. Volgens meester Platteau heeft Uyttersprot het die avond ook niet uitgemaakt, wat door de burgerlijke partijen als motief wordt gezien. "Waarom had ze anders haar loopgerief mee? Ze was van plan om te blijven slapen. Ze hebben nog gevreeën."

"Onze cliënt heeft een vrouw gedood, wetens en willens. En is schuldig aan doodslag. Maar hij heeft die beslissing niet genomen in een stabiele gemoedstoestand", stelde meester Platteau. "Door negatieve gevoelens in zijn zotte kop heeft hij zich gewroken op een vrouw die hem niets heeft misdaan en alleen wou helpen. Een klein vonkje deed hem ontploffen. Dit was compleet irrationeel. Door haar te doden, bereikte hij net wat hij niet wou. Hij hoopte dat ze bij hem zou blijven, maar hij verliest haar."

Zoals steeds kreeg de beschuldigde het laatste woord, vooraleer de jury in beraad gaat over de schuldvragen. Dat klonk als volgt: "Ilse was echt wel degelijk een fantastische vrouw. Het is verschrikkelijk wat er is gebeurd. Elke dag in mijn cel, en dat is echt oprecht, wens ik dat ik het verleden kon uitwissen. Elke dag zou ik het aan die mensen (wijzend naar de familie, red.) willen zeggen hoe hard het mij spijt. Het had nooit mogen gebeuren. Het is nooit mijn bedoeling geweest om die fantastische familie dat verdriet aan te doen. Het spijt me oprecht."