Noorse jongeren krijgen "stemadvies" van Snapchats AI-chatbot

Dit najaar vinden over heel Noorwegen gemeenteraadsverkiezingen plaats. Voor heel wat jongeren is het de eerste keer dat ze zullen stemmen. Dat kan nogal een overweldigende keuze zijn. Welke partij of kandidaat geeft nu eigenlijk het meest om hun dagelijks leven?

Voor een antwoord op die vraag keren sommige jongeren naar My AI, de chatbot van Snapchat. Als antwoord krijgen ze ook effectief enkele partijen opgelijst, als ze daarbij ook enkele kernwaarden bij vermelden. De Noorse openbare omroep NRK nam de proef op de som: wie zich voorstelt als student zou volgens de chatbot op de Liberale Partij, de Socialistisch Linkse Partij, de Arbeiderspartij of de Centrumpartij kunnen stemmen. 

Professor en media-onderzoeker aan de Universiteit van Oslo Petter Bae Brandtzag is hier bezorgd over. "Het kanaal moet politiek neutraal blijven en geen partijen voorstellen", zegt hij aan NRK. "Jongeren vertrouwen op chatbots. Ze hebben het gevoel dat hun kennis objectiever is dan kennis van vrienden en familie."

AI-professor Morten Goodwin wijst er ook op dat het moeilijk is om te weten waar de informatie vandaan komt. "Dit is eng", zegt hij aan NRK. "Het ligt volledig buiten onze democratische controle."

Met 2,8 miljoen gebruikers is Snapchat het op een na grootste socialmediakanaal van Noorwegen. Bij jongeren tussen 18 en 29 jaar is Snapchat nummer één.

Voor de Belgische verkiezingen geeft My AIvoorlopig geen advies. De chatbot beschikt over onvoldoende informatie over onze partijen, reageert die. "Misschien kun je het beste wat onderzoek doen en kijken welke partijen zich inzetten voor onderwijs en betaalbare huisvesting in België", voegt die er nog aan toe.

Wie de vraag in het Nederlands stelt, zonder vermelding van de Belgische verkiezingen, krijgt wel een antwoord voor de Nederlandse verkiezingen. Voor "jonge werknemers" verwijst de chatbot bijvoorbeeld naar de partijen D66, GroenLinks en PVDA. Zelfstandigen zouden dan beter af zijn bij de VVD, het CDA of D66.

Concurrenten ChatGPT en Microsoft Bing pakken het iets voorzichtiger aan. "Als AI-assistent kan ik geen persoonlijke aanbevelingen doen over op welke politieke partij je moet stemmen, omdat dit afhangt van je eigen waarden, overtuigingen en politieke voorkeuren", reageert ChatGPT. Bing reageert gelijkaardig, maar vult aan met links naar een stemtest. Bing is gebaseerd op de systemen van OpenAI, de ontwikkelaar van ChatGPT.

Snapchat reageerde op vraag van NRK dat ze de chatbot "in de loop van de tijd aan het ontwikkelen zijn". Ze zeggen ook dat ze mensen aanmoedigen om ongepaste of foute antwoorden te melden.