“De eerste voorwaarde voor een onafhankelijk Vlaanderen is dat je daarvoor een meerderheid bij de bevolking hebt. Maar met 20 procent is dat een avontuur dat je niet kan aangaan.” Dat zei N-VA-kopstuk Jan Jambon in ‘De afspraak op vrijdag’ op Canvas. Hij reageerde daarmee op het stappenplan dat oppositiepartij Vlaams Belang onlangs voorstelde richting Vlaamse onafhankelijkheid na de verkiezingen van 2024.
Vlaams Belang kijkt voor haar stappenplan in de eerste plaats naar N-VA, die Vlaamse onafhankelijkheid ook in haar statuten heeft staan. ‘Maar het moet eerst nog blijken dat we samen een meerderheid zullen hebben’, reageerde Jambon. ‘Un petit detail’, zeker als er nog een derde partij zou nodig zijn om een meerderheid te vormen.
Over de Vlaamse onafhankelijkheid op zich wilde Jambon ten persoonlijken titel reageren, dus niet in zijn functie van regeringsleider. ‘Het idee ben ik genegen’, klonk het. ‘Maar de eerste voorwaarde om dat te kunnen doen, is dat dat een gedragen idee bij je volk is. Maar elke studie die daarover gemaakt is, brengt dat – ik ga heel optimistisch zijn – op 20 procent. Met dat percentage is dat een avontuur dat je niet kan aangaan.’ ‘Ik betreur dat. Ik zou willen dat 60 à 70 procent van de Vlamingen het idee genegen is. Maar in die context waar een grote meerderheid van de Vlamingen zegt dat ze die volledige onafhankelijkheid niet willen, dan kan je niet in zo’n politiek avontuur stappen.’
Jambon pleitte er wel voor om de ‘architectuurfouten’ in de grondwet op te lossen. “Na (de verkiezingen van, nvdr.) 2024 moeten we aan tafel gaan zitten (…) De bevoegdheden bij de deelstaten brengen en ook de Financieringswet. Ik denk dat het draagvlak bij de publieke opinie daarvoor veel groter is.” De idee van partijgenoot Theo Francken om eerst federaal te onderhandelen over confederalisme en pas daarna de Vlaamse regering te vormen, vindt Jambon geen goed idee. “Ik denk dat we er alle belang bij hebben om de Vlaamse regering snel te vormen en om aan te tonen dat we goed besturen”.
