CHECK - Babyfoto's met vruchtbaarheidsmedicatie misbruikt om angst te zaaien over kindervaccinatie

Foto's van baby's omringd door allerlei medicijnen en spuitjes zijn populair bij ouders die willen tonen hoeveel vruchtbaarheidsbehandelingen het vergde om zwanger te geraken. Antivaxers misbruiken die foto's om te doen alsof het gaat om vaccinaties die baby's krijgen.

In het kort 

Waarover gaat dit? Op sociale media circuleert al enkele jaren een afbeelding van een baby omringd door tientallen spuitjes en medicijnen. Tegenstanders van vaccinaties beweren dat het gaat om een voorstelling van een grote hoeveelheid vaccins die baby's zouden krijgen. Afgelopen week circuleerde dat verhaal opnieuw in België en Nederland.

Maar? Op de bewuste foto zijn de verpakkingen te zien van alle vruchtbaarheidsmedicatie die de moeder van de baby gebruikte om zwanger te kunnen worden. Dergelijke foto's zijn een trend onder ouders die een kind kregen na een vruchtbaarheidsbehandeling.  

Psycholoog Steve Van Herreweghe deelde op Twitter en Facebook een foto van een baby die omringd is door tientallen spuitjes en verpakkingen van geneesmiddelen. Hij schrijft erbij dat het zou gaan om "wat er in kids gaat".

Van Herreweghe kwam de voorbije jaren op de voorgrond als een prominent 'coronascepticus' en tegenstander van de coronavaccins. Hij werd onlangs twee jaar geschorst door de tuchtraad van de Psychologencommissie.

Ook de Nederlandse componist  Coen Vermeeren deelde dezelfde foto een dag voordien, met bijna identiek bijschrift: "Als je het zo ziet, schrik je je rot... Dit gaat er in kids tegenwoordig..." Vermeeren voegde aan zijn tweet een tabel toe met verschillende kindervaccinaties.

In werkelijkheid heeft de babyfoto echter niets met vaccins te maken.

Vruchtbaarheidsbehandeling

Via Google vinden we heel wat gelijkaardige foto's. Het blijkt al enkele jaren een trend, onder ouders die moeite hadden om zwanger te raken en soms jarenlange vruchtbaarheidsbehandelingen volgden, om babyfoto's te laten nemen van het kind omringd door de medicijnen die hielpen bij de conceptie.

Het fenomeen kreeg in 2018 al aandacht met een reportage van de Amerikaanse nieuwszender CNN, en in 2015 al in de Today-ochtendshow op de zender NBC.

Foto's van baby's, omringd door de vruchtbaarheidsmedicatie die hielp bij hun conceptie, zijn een trend op het internet. Bron: Google.

Op de bewuste foto die deze week circuleerde, zijn niet alleen spuitjes te zien, maar ook allerlei verpakkingen van andere geneesmiddelen. Eentje daarvan is leesbaar: "Uroday". Het gaat niet om een vaccin, maar om een antibioticum dat voornamelijk gebruikt wordt tegen blaasontstekingen.

Met Reverse Image Search zoeken we naar andere plaatsen op het internet waar de foto gebruikt wordt.

Op enkele andere verpakkingen zijn Arabische opschriften te zien. Wanneer we daarop filteren in de zoekresultaten, duikt een Facebookbericht op van BMC TV, een televisiestation uit de Koerdische Autonome Regio in het noorden van Irak. De foto blijkt deel van een reeks van drie.

Enkele dagen vroeger stonden twee foto's daarvan ook op "Baghdad Model", een Iraakse Facebookpagina met bijna 1 miljoen volgers. Als bijschrift bij de Facebookberichten staat telkens hetzelfde verhaal te lezen: iemand uit Kirkoek (een stad uit het noorden van Irak) had de foto's op sociale media geplaatst met het bijschrift "Na al deze behandelingen te hebben gebruikt, zegende Allah ons met dit mooie meisje".

De afgebeelde medicijnen zijn dus geen vaccinaties, maar behoren tot de vruchtbaarheidsbehandeling van de moeder.

Dezelfde foto wordt, zo blijkt, al een aantal jaar gebruikt door de antivaccinatiebeweging om angst te zaaien onder jonge ouders over kindervaccins. Nieuw is het fenomeen dus zeker niet. Zo verscheen al een factcheck in 2021 toen het verhaal en de foto circuleerden in Estland.

Basisvaccinaties

In Vlaanderen is alleen het poliovaccin verplicht. Kind & Gezin adviseert wel, op advies van de Hoge Gezondheidsraad, om het hele basisvaccinatieschema voor kinderen te volgen.

Basisvaccinatieschema van aanbevolen vaccins voor minderjarigen in Vlaanderen. Bron: Kind & Gezin.

Conclusie

  • Regelmatig wordt op sociale media een foto gedeeld van een baby omringd door medicijnen en injectiespuiten, vergezeld van antivaccinatieboodschappen.
  • De foto is echt, maar heeft niets met vaccinatie te maken. Die claim is dus onwaar. Ze werd voor het eerst in januari 2020 gedeeld door verschillende Iraakse Facebookpagina's. Het gaat om een foto van een kind dat op de wereld kwam nadat de moeder een uitgebreide vruchtbaarheidsbehandeling onderging. De geneesmiddelen en spuitjes op de foto zijn dus fertiliteitsmiddelen en andere medicijnen die dateren van de zwangerschap.
  • Babyfoto's die afbeelden hoeveel vruchtbaarheidsmedicatie nodig was om tot een zwangerschap te leiden, zijn al enkele jaren een trend op sociale media.

In deze video leer je zelf foto's te onderzoeken!

Videospeler inladen...

Meer informatie over de factchecks van VRT NWS lees je in dit artikel.

Je vindt onze factchecks ook terug bij deCheckers, samen met betrouwbare factchecks van andere Vlaamse redacties. Zoek je meer verhalen van VRT NWS over factchecking desinformatie of online bedrog? Die vind je hier.  

Wil je iets laten checken? Stuur ons dan een mail via check@vrtnws.be of vul je vraag in op de website van deCheckers.  

VRT NWS is erkend lid van de International Fact-Checking Organisation.

Meest gelezen