Kan maaltijden op het vliegtuig overslaan helpen tegen een jetlag?

“Zowel wanneer je eet als wat je eet heeft een impact op je jetlag”, zegt Heleen Becuwe, voedingsdeskundige en therapeut. “Twee hormonen spelen een belangrijke rol in het wanneer-stuk. Het eerste is het stresshormoon cortisol, dat piekt normaal in de ochtend en maakt je wakker voor je wekker afgaat. Het tweede is het slaaphormoon melatonine, dat in de avond piekt en je slaperig maakt. Tijdens de nacht daalt de hoeveelheid melatonine en stijgt de hoeveelheid cortisol. Zo blijft je slaap-waakritme stabiel.”

Voeding kan de aanmaak van die hormonen stimuleren of afremmen. Als je lang genoeg op een vliegtuig zit om nadien symptomen van jetlag te ervaren, let je tijdens en na de vlucht dus best op welk hormoon je wil stimuleren.

“Is het laat op de avond of nacht op de plek waar je gaat landen? Dan eet je beter niets op het vliegtuig. Je simuleert dan ‘nacht’ voor je lichaam: tijdens de nacht vasten de meeste mensen. Zeker als je weet dat je twee à drie uur na de landing in je bed wil kruipen, is het zinvol om de maaltijd over te slaan om je nieuw ritme te ondersteunen. Anders zal je metabolisme je willen voorbereiden op de dag en zal je moeilijk inslapen.”

“Doe ook geen intensieve fysieke inspanningen meer vlak voor je gaat slapen. Beweging stimuleert de aanmaak van cortisol. Om dezelfde reden kan je ook beter lichtprikkels wegnemen door je laptop of gsm weg te leggen eens je op je bestemming arriveert. Land je ‘s morgens vroeg, dan ga je daarentegen best zo snel mogelijk het daglicht in, zodat je lichaam beseft dat het toch geen nacht is en zich kan bijstellen. Zonlicht is ook een vorm van voeding.”

“Het essentiële aminozuur tryptofaan – dat je lichaam niet zelf aanmaakt, maar uit voeding moet halen – is belangrijk om de aanmaak van melatonine te stimuleren. Moet je jouw lichaam klaarmaken voor de slaap, dan kies je best voeding die daar rijk aan is. Dat is eiwitrijke voeding, zoals een eitje, vis, vlees of gevogelte. Eet maximaal drie of vier uur voor het slapengaan een maaltijd met vette vis, groenten en rijst of aardappelen: de koolhydraten helpen je lichaam om de voedingsstoffen om te zetten in het slaaphormoon. Een bord met enkel pasta met een groentesaus is dan weer een slecht idee: de suikers zullen je bloedsuikerspiegel erg doen schommelen, waardoor je je ’s ochtends niet zo uitgerust zal voelen.”

“Ook alcohol, koffie, groene of zwarte thee en nicotine zullen je minder goed doen slapen en laat je beter links liggen vanaf de namiddag. Bij de apotheker kan je trouwens vrij een voedingssupplement met melatonine krijgen als licht en voeding onvoldoende blijken. Vraag daarvoor advies.”

Moet je op je bestemming meteen aan je dag beginnen? Dan is een goed ontbijt effectief van belang. “Koffiekoeken of cornflakes zijn lekker, maar ze doen je suikerspiegel snel stijgen en na twee uur zal je energie weer op zijn. Dat maakt het lastig om een jetlag te overwinnen. Kies liever voor voeding met gezonde eiwitten en vetten. Denk aan chiapudding met wat granola, pitten en zaden of toast met gerookte zalm. Dat is een goed, stevig ontbijt dat je suikerspiegel stabiel houdt. Je lichaam merkt dan dat er energie binnenkomt en dat het mag functioneren alsof het dag is. Je vliegmaatschappij zal je helaas soms enkel een koffiekoek aanbieden, maar je kan bijvoorbeeld een potje noten meenemen aan boord.”

Wat kan je eten om je metabolisme te versnellen? En kan je buikvet wegeten? Voedingsdeskundige beantwoordt 10 lezersvragen over gezond eten (+)

Wat eet je best (niet) tijdens de hitte? “Een combinatie van deze drie voedingsgroepen zorgt voor de ideale maaltijd met warm weer” (+)

Kan het kwaad om te ontbijten met koffiekoeken in het weekend? En helpt een goed ontbijt om af te vallen? Voedingsdeskundige scheidt 7 feiten van fabels (+)