Sofien Ayari in laatste woord op terreurproces: "Veroordeling kan me niet schelen, maar lijden van de mensen hier wel"

"Wenst u zich nog een laatste keer uit te spreken, voor de jury?" Het was de laatste vraag van assisenvoorzitster Laurence Massart. "Nee", zeiden Salah Abdeslam, Osama Krayem en Mohamed Abrini meteen. 

Dat is wel anders voor Sofien Ayari. Hoewel hij drie keer herhaalde hoe moe hij was, stak hij van wal. "Ik ben al twee keer veroordeeld, dit zal de derde keer zijn. Het kan me niet schelen dat ik hier veroordeeld word, dat zal niets aan mijn leven veranderen. Maar wat me wél kan schelen, is het lijden van de mensen die hier zijn komen getuigen."

Hij herhaalde ook wat hij al eerder op dit proces had gezegd over zijn drijfveer: wat hij in Syrië als Syriëstrijder heeft gezien. Hij wees de Belgische autoriteiten met de vinger, zij hebben volgens hem fouten gemaakt door mee te doen met de internationale coalitie in Syrië. "Jullie hebben kinderen, vrouwen, ouderen vermoord, moskeeën en ziekenhuizen gebombardeerd, op duizenden kilometers van jullie. Ik vertel wat ik gezien heb, wat ik overleefd heb."

Hij vroeg de jury om met die context rekening te houden. "Jullie gaan oordelen, jullie zijn de samenleving, de bevolking. Ik wil geen excuses zoeken, dit is geen dreigement of waarschuwing, maar sluit jullie ogen niet voor wat wij hebben gezien en meegemaakt. Ik hoop dat wat gebeurd is zich nergens herhaalt, niet hier, niet elders", besluit hij.

Ook Bilal El Makhouki op zijn beurt wil zijn excuses aanbieden. "Aan de slachtoffers, aan hun familie. Als ze mij niet vergeven, snap ik dat. Als het mij zou overkomen, zou ik hen ook niet vergeven."

Niet iedereen kwam met excuses. Integendeel. Ali El Haddad Asufi had een andere boodschap. "Ik heb niet deelgenomen, niet van ver en niet van dichtbij. Ik heb het gevoel dat ik moet boeten in de plaats van Ibrahim El Bakraoui (de terrorist die zich opblies op Zaventem, red.). Ik zou nooit aan zoiets deelnemen, ik had een normaal leven. Ik had werk, wilde een familie vormen." Eenzelfde geluid bij Hervé Bayingana Muhirwa, die wel erkent dat hij Abrini en Krayem onderdak gegeven heeft. "Maar ze hebben niet gezegd wat ze van plan waren. Het feit dat ik direct gelinkt word aan wat er gebeurd is, is niet iets wat ik gewenst heb." Ook de broers Farisi blijven hun onschuld uitschreeuwen.

Eerder vandaag kregen de advocaten van de beschuldigden de kans om te repliceren. Nog een laatste keer doen ze hun argumenten uit de doeken waarom hun cliënten niet (of niet aan alles) schuldig zijn.

Sommige advocaten hielden het kort, de meesten hielden (opnieuw) een lang betoog. Zo haalden de advocaten van Abrini - de man met het hoedje - nog eens aan dat hij niet de bommenmaker is. De advocaten van Abdeslam pleitten nog maar eens dat hij in de cel zat op 22 maart. "Zelfs als je Salah Abdeslam heet, moet je niet veroordeeld worden voor wat je niet gedaan hebt." Advocate Delphine Paci richtte zich vervolgens naar de juryleden: "We vertrouwen jullie het respect van onze rechtstaat toe."

Nu is het aan de jury. "Deze ochtend zijn de juryleden met hun valies toegekomen, zij gaan niet naar huis vanavond", vertelt De Clerck. En zo is het, de juryleden worden na de laatste woorden van de beschuldigden linea recta naar een geheime locatie gebracht. Die mogen ze pas verlaten als ze de schuldvragen beantwoord hebben en een arrest hebben opgemaakt. Dat kan dagen of weken duren.  

Er zijn trouwens opvallend veel lovende woorden voor die jury, en dat bij alle partijen. "We vragen heel veel van die mensen, maar ze beschikken wel over een sleutelpositie in dit proces", klinkt het bij advocate Sanne De Clerck. "In het begin waren we zeer sceptisch, maar het is zeer opmerkelijk hoe goed die burgers, die van de ene dag op de andere uitgeloot werden, hun verantwoordelijkheid dragen. Dit is alleen maar een succes te noemen."

Ook bij Luc Hennart van het hof van assisen klinkt alleen maar lof. "Ik kan alleen vaststellen dat die gewone burgers, die rechters zijn geworden, heel aandachtig zijn. 7 maanden later blijft die aandacht ongewijzigd."

"We zijn allemaal moe", vertelt ook advocaat Sébastien Delhez, die slachtoffervereniging Life4Brussels vertegenwoordigt. "Maar iedereen is verrast geweest door de concentratie van de juryleden, al die maanden. We wachten vol ongeduld op het verdict. Het gaat veel tijd vragen, als we alles juist willen doen."