Nieuwe strengere regels voor dolfinaria, maar wat met andere dieren in gevangenschap?

Er komt in Vlaanderen een verbod om walvisachtigen in gevangenschap te houden. Dat staat in de nieuwe Codex Dierenwelzijn die minister Weyts heeft voorgesteld. Ook het invoeren en kweken van walvisachtigen wordt verboden. Maar waarom is een dolfijn in gevangenschap een groter probleem dan een leeuw in een kooi?  "Dolfijnen worden neurotisch en psychotisch in gevangenschap", legt bioloog Dirk Draulans uit.  

Er komt dan wel een verbod op dolfinaria in Vlaanderen, Boudewijn Seapark (het enige dolfinarium in Vlaanderen) mag wel nog tot minstens 2037 openblijven. Mits enkele voorwaarden: ze mogen maximaal nog zes dolfijnen hebben en er moet een buitenbad zijn tegen 2027. Dierenrechtenorganisatie GAIA is niet tevreden, zij willen het dolfinarium al jaren sluiten. 

Maar hoe komt het dat er meer protest (en nu ook strengere regels) is voor dolfinaria dan voor andere dieren in gevangenschap? Volgens bioloog Dirk Draulans heeft dat alles te maken met het karakter en de gewoonten van walvisachtigen. 

Dolfijnen zijn zwervers

Bepaalde dieren kunnen makkelijker aarden in gevangenschap dan andere, legt bioloog Dirk Draulans uit in "De wereld vandaag" op Radio 1. "Leeuwen zijn bijvoorbeeld dieren die in de natuur ook soms 20 uur op een dag liggen te suffen onder een boom. Zij hebben dus minder moeite om in gevangenschap te leven."

Voor dieren zoals dolfijnen of ijsberen is het een ander verhaal. "Dat zijn dieren die in de natuur echte zwervers zijn, zij verplaatsen zich over heel grote afstanden. Daarbij leven dolfijnen ook nog eens in een grote sociale structuur. Zulke sociale structuren zijn onmogelijk na te bootsen in gevangenisomstandigheden."

De dieren worden bijgevolg heel zenuwachtig, legt Draulans uit. "Het is niet voor niets dat het woord ijsberen in ons taalgebruik geslopen is voor zenuwachtige mensen. Het woord is namelijk gebaseerd op beren die in gevangenschap constant die 10 meter die ze hebben op en neer lopen omdat ze nergens anders hebben om naartoe te gaan."

De impact van gevangenschap gaat ook verder dan een zenuwachtig gevoel. "Er is al aangetoond dat grote dolfijnen echt neurotisch en psychotisch kunnen worden in gevangenschap", legt Draulans uit. 

Wat met de kunstjes?

In veel dolfinaria krijgen de dolfijnen ook kunstjes aangeleerd, zoals synchroon uit het water springen of trucjes met een bal. Veel dierenliefhebbers zijn geen fan van deze praktijk, ook bioloog Draulans niet. "Ik vind dat een dieronvriendelijk gegeven omdat men dieren zo instrumentaliseert tot iets dat tot ontspanning en humor voor mensen moet leiden."

Al ziet hij er ook wel een klein voordeel in. "Op die manier hebben de dieren ten minste nog iets te doen om hun saaie leven te onderbreken. Zo zijn ze niet alleen maar in rondjes aan het zwemmen."

Wat met de dolfijnen in Brugge?

Draulans heeft wel begrip voor de uitzondering voor het dolfinarium in Brugge. "Het punt is dat je die dolfijnen niet zomaar kan loslaten in het wild. Daar zijn al experimenten mee gebeurd en dat loopt meestal faliekant af."

Al hoopt Draulans wel dat de praktijk op termijn verdwijnt en dat er werk wordt gemaakt van een echt uitdoofbeleid.

BELUISTER - Het gesprek met bioloog Dirk Draulans in "De wereld vandaag" op Radio 1:

Meest gelezen