Mijn kind zingt mee met vrouwonvriendelijke rappers: wat kan ik doen? ‘Neem je kind serieus’

Een moeder vindt het heerlijk dat het festivalseizoen weer is aangebroken. Eindelijk is haar dochter oud genoeg om ook eens samen te gaan. Tot ze haar dochter met haar vriendinnen (8-11 jaar) keihard hoort meezingen met de hits van de Nederlandse zanger Antoon: ‘Hotelschool’ (‘Ja zij doet super high class, Weet alles van finance, Heeft een super fine ass, en ik loev dat’) en ‘Olivia’ (‘Al je vriendinnen zeggen: “Lieve schat, vergeet hem”. Maar je vriendinnen die zijn lelijk, schat, vergeef me’).

“Zó vrouwonvriendelijk en ongeëmancipeerd”, fulmineert de verontwaardigde moeder, die zichzelf feminist noemt en zich daar niet voor schaamt. “Wat die jongen zingt, staat zo ver af van wat ik mijn kinderen wil meegeven over hoe jongens en meisjes met elkaar om horen te gaan. Dan zeg ik wel: we zijn het hier niet mee eens, hè? Wat Antoon zingt, is niet oké. Maar zul je zien dat ze straks met zo’n fout gastje thuiskomt.” Wat moet je als ouder hiermee?

Handvaten geven

Heel goed dat ze dit aan de orde probeert te stellen, zegt de Nederlandse hoogleraar jeugd en samenleving Judi Mesman. “Het is een illusie dat je dit soort denkbeelden en gedrag bij je kind kunt weghouden, dus kun je ze beter voorbereiden en het erover hebben. Hier geldt hetzelfde als bij al die prinsessenfilms: leuke film, maar is het jou ook opgevallen dat die prinses wel erg hulpeloos is en dat die prins alles bepaalt?”

‘Dit vinden we niet oké, hè?’, is wellicht een wat gesloten opening voor zo’n gesprekje, zegt Mesman. “Opener is: leuke muziek, maar wat zingt hij hier nou eigenlijk? Wat bedoelt hij hiermee? Wat vind jij daarvan?” Op die manier zorg je ervoor dat je kind het gaat doorzien, meent Mesman. Je kunt de muziek leuk vinden, maar er ook kritisch op zijn. “Dat is wat we willen als ouders: kinderen handvaten geven om dit soort gedrag te herkennen wanneer ze eraan worden blootgesteld.”

Het leren herkennen van vrouwonvriendelijk gedrag is de eerste stap om niet zelf zo behandeld te worden, zegt Mesman. “Als ouder ben je het stemmetje waarvan je later wilt dat het in hun achterhoofd klinkt als ze geconfronteerd worden met problematisch gedrag.”

Best lastig, begrijpt Mesman. “Je wilt rollende ogen voorkomen. Dus stel vooral vragen: wil jij later een vriendje dat zo over vrouwen denkt? Wat zou jij ervan vinden als papa zo’n liedje zou schrijven over mama?”

Zelf met de billen bloot

Als ouders willen dat er echt iets verandert in hoe er in onze samenleving over vrouwen wordt gepraat en met vrouwen wordt omgegaan, dan moeten ze zelf ook ‘met de billen bloot’, meent Jens van Tricht. Hij is directeur van Emancipator, een organisatie die werkt aan het veranderen van normen voor mannen en mannelijkheid, en auteur van het pas verschenen boek Wat voor man wil jij zijn? Waarom mannen en feminisme elkaar nodig hebben.

“Ouders moeten hun eigen ideeën en gedrag bevragen over mannelijkheid en vrouwelijkheid. Praat met je kind, zowel zoon als dochter, over je eigen ervaringen: hoe ging iemand over jouw grens en dacht je dat je het toch leuk moest vinden? Wanneer normaliseerde jij vrouwonvriendelijk gedrag?”

Verandering komt er niet vanzelf, zegt Van Tricht. “Als je het écht serieus neemt, moet je veel meer doen. Wind je niet alleen op over wat Antoon zingt, maar vraag je dan af: wanneer heb ik hieraan meegedaan? Trek ik mijn mond open in de vriendenapp als er vrouwonvriendelijke berichten rondgaan?”

Collectief probleem

Ouders moeten zich realiseren dat dit geen individueel vraagstuk is, stelt Van Tricht. “Dit is een systemisch vraagstuk en een collectief probleem. In elke nieuwe generatie denken dochters: emancipatie, dat was de strijd van mijn moeder. Tot ze ondervinden dat het niet zo is. We moeten ons afvragen waarom jonge mannen anno 2023 met dit soort teksten scoren.”

Ongelijke behandeling, seksisme, geweld, moet je het daar met een 9-jarige over hebben? Van Tricht vindt van wel. “Op maat natuurlijk, maar neem je kind serieus, het heeft vaak al veel meer gezien en gehoord dan ouders denken. Je hoeft je zoon of dochter niet bang te maken, maar je kunt wel vertellen dat jongens door dat soort songteksten op een bepaalde manier naar meisjes leren kijken, en meisjes naar zichzelf.”